Б АНКТІК СЕРТИФИКАТТАР. Орындаған: Кириченко А.с, фк-31. Тексерген:Тиштыкбаева А.Ж.

М АЗМҰНЫ 1. Сертификат мінездемесі және оның түрлері. 2. Банктiк депозиттiк сертификаттарды шығару және айналысқа жiберу. 3. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

1.С ЕРТИФИКАТ МІНЕЗДЕМЕСІ ЖӘНЕ ОНЫҢ ТҮРЛЕРІ. Банктік сертификат – банкке салынған соманы куәләндіратын Бағалы қағаз. Сертификаттар беруге, банк Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі рұқсат алуға тиіс.

Банктік сертификаттар: Жинақтау сертификаты. Депозиттік сертифик.

Депозиттік сертификаты. Заңды тұлғаларға арналған, қауіпсіздік болып табылады. Ол бір жылға дейінгі мерзімге өндірілген болуы мүмкін. Жинақ сертификаты. Жеке тұлғалар үшін арналған, қауіпсіздік болып табылады. Ол үш жылға дейінгі мерзімге өндірілген болуы мүмкін.

Депозиттік және жинақ сертификаттары иемденуіне қарай: Атаулы сертификаттары салым иелерінің атына толтырылып беріледі. Мәлімдеуші сертификаттарда салым иесінің аты жөні көрсетілмейді, яғни оны кім иеленсе, сол қаражаттың иесі болып саналады.

Әлемдік банктік тәжірибеде депозиттік сертификаттардың екі түрі бар: 1. Аударылмайтын депозиттік сертификаттар салым иелерінің қолдарында болып, уақыты жеткен соң банкке ұсынылады. 2. Аударылатын депозиттік сертификаттар басқа бір тұлғаларға екінші нарықта сатып алу-сату арқылы өтеді.

Депозиттік және жинақ сертификаттары сатылған тауарлар және көрсетілген қызметтер үшін төлеуге болатын төлем құралы немесе есеп айырысу қызметін атқара алады. Депозиттік сертификаттар көбіне ірі сомада шығарылатындықтан да, оларды заңды тұлғалар сатып алады.

С ЕРТИФИКАТТАРМЕН ЖҰМЫС ЖАСАУ ШАРТТАРЫ : Сертификаттар сатылған тауарларға немесе көрсетілген қызметтерге төлем не есеп айырылысу құралы бола алмайды. Жинақтау сертификаттардың айналым уақыты үш жылдан аспауы тиіс. Депазиттік сертификаттардың айналым уақыты бір жылмен шектеледі. Сертификат бойынша талап қою құқығын беру қарапайым жолмен сертификатты беру арқылы жүзеге асырылады. Депозиттік сертификаттарды сату – сатып алу есеп айырылысулары тек ақшалай емес ретпен қолма-қол емес жүзеге асырылады.

Банк жинақтау немесе депазиттік сертификатты мерзімінен бұрын төлемге ұсынғанда салым сомасымен бірге пайыз сол уақытқа дейін есептеліп төленеді, егер жеке пайыз анықталған болмаса. Сертификатта көрсетілген пайыз мөлшері сертификаттың айналым мерзімінде өзгертілмейді. Құқықты беру туралы келісім – шарт жинақтау сертификатында екі жақ та өзінің жеке қолын қоюы тиіс. Құқықты бекіту туралы әр сертификат цедент арқылы алынады. Атаулы сертификат (цессия) бойынша талап қою құқығын беру оның екінші жағына екі адамның келісімінің толтырылуы арқылы жүзеге асырылады. Біріншісі - өз құқығын беруші (цедент), екінші – құқыққа ие болушы (цессионар).

2.Б АНКТIК ДЕПОЗИТТIК СЕРТИФИКАТТАРДЫ ШЫҒАРУ ЖӘНЕ АЙНАЛЫСҚА ЖIБЕРУ. "Банктiк депозиттiк сертификаттарды шығару және айналысқа жiберу ережесiн бекiту және Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде N 2343 тiркелген, "Банктiк депозиттiк сертификаттарды бағалы қағаздар деп тану және Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде N 1199 тiркелген, "Қазақстан Республикасының банктерiнде клиенттердiң банктiк шоттарын ашу,жүргiзу және жабу тәртiбi туралы нұсқаулықты бекiту туралы" Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi Басқармасының 2000 жылғы 2 маусымдағы N 266 қаулысына өзгерiс енгiзу туралы" Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi Басқармасының 2003 жылғы 21 сәуiрдегi N 140 қаулысына өзгерiс енгiзу туралы" Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi Басқармасының 2003 жылғы 1 қыркүйектегi N 319 қаулысымен бекiтiлген.

1- ТАРАУ. Ж АЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР. Ережеде пайдаланатың ұғымдар: 1) банктiк депозиттiк сертификаттың бiрегейлендiру номерi - банктiң банктiк депозиттiк сертификаттарды бiрегейлендiру және есепке алуды жүйелендiру мақсатында оларға тағайындайтын сандық коды; 2) банктiк депозиттiк сертификаттың нақты құны - банктiк депозиттiк сертификатты шығару кезiндегi және банктiк депозиттiк сертификатты ұстаушыға төленуге тиiстi оның құнының ақшалай түрде көрсетiлуi;

3) банктiк депозиттiк сертификаттарды шығару регламентi (бұдан әрi - регламент) - банктiң банктiк депозиттiк сертификаттарды шығару жөніндегі операцияларды жүргізу, олардың нақты құнын және ол бойынша сыйақы төлеу шарттарын айқындайтын құжат; 4) банктiк депозиттiк сертификатты шығару шарттары (бұдан әрi - шығару шарттары) - банктiк депозиттiк сертификатты шығаратын банктiң және банктiк депозиттiк сертификат ұстаушының құқықтары туралы мәліметтерден тұратын құжат.

Банктiк депозиттiк сертификаттың нақты құны ұлттық валютамен көрсетiледi. Банк банктiк депозиттiк сертификаттарды Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес шығару үшiн мiндеттi лицензиялардың қолданылуын тоқтата түру немесе қайтарып алу кезеңiнде банктiк депозиттiк сертификаттар шығармайды.

2- ТАРАУ. Б АНКТIК ДЕПОЗИТТIК СЕРТИФИКАТТАРДЫ ШЫҒАРУ ТӘРТIБI. Банктiк депозиттiк сертификаттарды шығару осы Ережеге және банктiк депозиттiк сертификаттарды шығару шарттарына сәйкес жүзеге асырылады.

Р ЕГЛАМЕНТКЕ МЫНАЛАР КIРЕДI : 1)банктiк депозиттiк сертификаттарды шығару тәртiбi; 2)шығарылған банктiк депозиттiк сертификаттарды есепке алу тәртiбi; 3)банктiк депозиттiк сертификаттарға бiрегейлендiру номерлерiн тағайындау тәртiбi; 4)банктiк депозиттiк сертификаттың нақты құнының ең аз және ең көп мөлшерi; 5)банктiк депозиттiк сертификаттың ең аз және ең көп айналыс мерзiмi; 6)банктiк депозиттiк сертификат бойынша сыйақы есептеу және төлеу тәртiбi; 7)банктiк депозиттiк сертификаттың нақты құнын төлеудiң шарты - және тәртiбi; 8)банктiң шығару шарттарына қол қоюға өкiлеттi басшы қызметкерлерiнiң тiзбесi; 9)банктiк депозиттiк сертификаттарды шығаруға байланысты ҚР заңдарына қайшы келмейтiн өзге де шарттар.

Регламент және оған енгiзiлетiн өзгерiстер мен толықтырулар банктiң директорлар кеңесiнде бекiтiледi және директорлар кеңесi оларды бекiткен күннен бастап үш жұмыс күнi iшiнде назарда ұстау үшiн бағалы қағаздар рыногын реттеудi және қадағалауды жүзеге асыратын уәкiлеттi органға берiлуге тиiстi. Банк регламент директорлар кеңесiнде бекiтiлгеннен кейiн банктiк депозиттiк сертификаттарды шығарады.

Ш ЫҒАРУ ШАРТТАРЫНА МЫНАЛАР КIРЕДI : 1)банк туралы ақпараттар. 2)банктiк депозиттiк сертификат туралы мәлiметтер. 3)банктiк депозиттiк сертификат бойынша сыйақы туралы мәлiметтер. 4)банктiк депозиттiк сертификат шығарылған күн туралы мәлiметтер. 5)банктiк депозиттiк сертификаттың айналыс мерзiмi туралы мәлiметтер. 6)банктiк депозиттiк сертификаттың ұстаушысына берiлетiн құқықтар.

Шығару шарттары банктiк депозиттiк сертификаттарды орналастыру басталғанға дейiн орталық депозитарийге берiлуге тиiс. Ұйымдастырылған бағалы қағаздар рыногында банктiк депозиттiк сертификаттармен азаматтық-құқықтық мәмiлелер жасау сауда- саттық ережелерiне сәйкес жүзеге асырылады.

Банк банктiк депозиттiк сертификаттың нақты құнын және ол бойынша сыйақы төлеу туралы мәлiметтердi банктiң және банктiк депозиттiк сертификат ұстаушының бұйрықтары негiзiнде банктiк депозиттiк сертификат ұстаушысының жеке шотын жабуды жүзеге асыратын орталық депозитарийге бередi.

Банк таратылған жағдайда таратылатын банктiң банктiк депозиттiк сертификаттың нақты құнын және ол бойынша сыйақыны төлеу Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жүргiзiледi.

3- ТАРАУ. Қ ОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР. Осы Ережемен реттелмеген мәселелер заңдарда белгiленген тәртiппен шешiледi.

П АЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ. 1.Berdnikova ТБ Бағалы қағаздарды бағалау: Оқу. Қолмен/T.B.Berdnikova.- M:ИНФРА-М, Brodunov А.Н. Бағалы қағаздар нарығы/А.Н. Brodunov.- М: MIEMP, PP 3.Морозова IA бағалы қағаздар нарығы: Оқу құралы.- Калуга Унив. KF Бауман. NE Бауман, Базар бағалы қағаздар мен биржалық бизнес: Оқу. ЖОО/ред үшін. OI Дегтярева, NM Коршунова, EF Жуков.- М: БІРЛІК Дан, – Бағалы Қағаз: Оқу./Ed. VI Колесников, В.С. Torkanovskogo.- М: Қаржы және. Статистика, р 7.