Mavzu: Fotosintez
Biologik diktant Achish jarayonida energiya almashinuvi ….. bosqichga bo`linadi. Bu jarayonda kam miqdirda energiya hosil bo`lib, u ….. ….. sifatida tarqalib ketadi. Ikkinchi bosqich anaerrob nafas olish yoki ….. ….. deb ataladi. Achitqi zamburug`larida glyukoza molekulasi kislorodsiz sharoitda etil spirti va korbanat angidridga aylanadi va bu jarayon ….. ….. deb ataladi. Energiya almashinuvining uchinchi bosqichi aerob nafas olish yoki ….. ….. deb ataladi. Bu bosqichda kislorod ishtirokida oxirgi maxsulorlar ….. va ….. hosil bo`ladi. Avtotrof organizmlar qaysi energiya manbaidan foydalanishiga qarab ikki guruhga …… va ….. ga bo`linadi.
Atamalar AnaerobAvtotrofAerobGeterotrof
Quyosh – yerda hayot uchun asosiy energiya manbai.
Biz fotosintez qiluvchi Bakteriyalar O`simliklar Suv o`tlar Ko`k-yashil suv o`tlarga bog`liqmiz.
Bu avtotrof organizmlarning karbonat angidrid va suvdan qand hamda kislorodning gaz hosilasini ishlab chiqish uchun quyosh energiyasidan foydalanish jarayonidir. Fotosintez tushunchasi. Carbon dioxide WaterGlucoseOxygen gas PHOTOSYNTHESIS
O`simliklar karbonat angidrid va suvdan oziqlanadi. O`simliklar quyosh nurini o`zlashtiradi va keyingi foydalanish uchun ATF shakliga o`tkazadi. Energiya karbonat angidrid gazini shakar molekulalariga aylanishida qo`llaniladi. Shakar kraxmalga aylanadi va o`simliklar tomonidan o`zlashtiriladi, demak o`simliklarni iste`mol qilgan vaqtida hayvonlar tomonidan ham o`zlashtiriladi.
O`simlik hujayralarida xloraplast mavjud.
Xloroplast nur yutib, Kimyoviy energiya ishlab chiqadi. Light Reflected light Absorbed light Transmitted light Chloroplast
Xlorofill quyosh nuri biulan oziqlanadi.
Quyosh nuri, suv, karbonat angidrid gazi birlashib, Fotosintez jarayonida shakar va kislorod yuzaga keltiriladi.
Fotosintez tenglamasi Karbonat angidrid gazi + suv + energiya glyukoza + kislorod 6CO 2 + 6H 2 O + energiya C 6 H 12 O 6 + 6O 2
Mustahkamlovchi savollar 1.Fotosintez deb nimaga aytiladi? 2.Fotosintez jarayonida nimalar sodir bo`ladi? 3.Fotosintez jarayonida atmosferaga chiqadigan kislorodning manbai nima? 4.Fotosintez sxemasiga ta`rif bering? 5.Suv fotolizini tushuntiring? 6.Qaysi organizmlar fototroflar deyiladi?
1. Fotosintezda suv va karonat angidrid paydo ….. Bo`lishi uchun quyosh nuridan foydalaniladi. a.Kislorod b.Glyukoza c. ATP va kislorod d. Kislorod va glyukoza Test sinovi 2. Quyidagi moddalardan qay biri fotosintez reaksiyalarida ishtirok etadi? a. Karbonat angidrid b. Suv c. Yorug`lik d. Barchasi