Тақырыбы: 8А сынып оқушылары: Аюухан Жадра Берікболова Ажар Жетекші: Балтабекова Айтолкын Аскаровна

Компьютерлік вирустарды және олардың түрлерін анықтап, вирустардан қорғану жолдарын іздестіру. Қазіргі кезге лайықты антивирустық программалардың түрін анықтау.

1.Та қ ырып бойынша тере ң білім алу; 2. Ба ғ дарламаны ң м ү мкіндіктерін игеру; 3. Компьютерлік вирустардан са қ тану шараларын ай қ ындау; 4. Антивирусты қ программалармен ж ұ мыс жасау; 5. Антивирусты қ программалармен вирусты жою.

Болжам: Егер, компьютерлік вирустар ж ә не олардан қ ор ғ анутуралы а қ парат берсем, онда о қ ушылар вирустардан қ ор ғ ану жолдарын білетін болады. Зерттеу т ә сілі: а қ параттар жинау Зерттеу объектісі: компьютерлік вирустар К ү тілетін н ә тиже: Компьютерлік вирустар туралы м ә ліметті жетік ме ң геріп, ү йренсек, олармен к ү ресу м ү мкін. Ө зектілігі:Компьютерлік вирустардан қ ор ғ ануды ң жолы - вирус қ а қ арсы ба ғ дарламаларды қ олдану болып табылады. Қ азіргі кезде антивирусты қ ба ғ дарламалар к ө птеп шы ғ арылуда, біра қ олармен к ү ресу жолдары аз.

К Компьютерлік вирус – к ө бейтілугеж ә небас қ а программалар ғ аж ұғ у ғ а қ абілетті, ә детте ө лшемі ша ғ ын (200-ден 5000 байт қ а дейін) арнайы компьютерлік программа.

Компьютерлік вирус түрлері бөлінеді Мекендеу ортасы бойынша Зақымдану әдісі бойынша Мүмкіндіктері бойынша Желілік; Файлдық; Жүктейтін. Зиянсыз; Қауіпсіз; Қауіпті; Өте қауіпті. Резиденттік; Резиденттік емес.

Вирустардың жіктелуі ЖІКТЕЛУІ Көлемі бойынша «А» 648 байт «В» 1701 байт «С» 1808 байт «Е» 1800 байт «N» n байт Логикасы бойынша «Ұстауыштар», «Логикалық бомбалар, «Құрттар», «Троян аттары», «Жолбарыстар» Әрекетіне байланысты ДЭЕМ – дерде, есептеу желісінде, ақпараттық желілерде Мақсатына байланысты «Бейсуат», «Шантажшы», «Мағынасыз», «Насихатшы»

-операциялық жүйе жүктелген кезде іске қосылады және қатқыл дисктердің, дискеталардың жүктелу аймақтарын зақымдайды. -Word мәтіндік құжаттары арқылы таралатын вирустар. Мәтінді не кестені түзету кезінде Visual Basic бағдарламалау тілінде жасалған макрокоманда (вирус) іске қосылады. -Интернетте электрондық пошта қызметін көрсететін бағдарламалар көмегімен хабар алу кезінде таралатын вирустар. Құрттық вирустарды антивирустық бағдарлама көмегімен жою – көп жағдайда мүмкін емес. -басқа бағдарламалар атынан жасырынып, өздігінен таралатын вирустар.

Компьютерде вирустардың пайда болуының негізгі белгілері: Ойда ғ ыдай ж ұ мыс істеп т ұ р ғ ан программаларды ң ж ұ мысын то қ татуы немесе ж ұ мыс істемеуі; компьютерді ң баяу ж ұ мыс істеуі; файлдар мен қ апшы қ тарды ң жо ғ алуы немесе оларды ң ішіндегілерді ң б ұ рмалануы;файлдарды ң ө лшемдеріні ң ө згеруі; дискідегі файлдар саныны ң кенеттен к ө беюі; бос жедел жад ө лшеміні ң кішіреюі; компьютер ж ұ мысында ғ ы жиі т ұ рып қ алулар мен жа ң ылысулар.

Компьютерлік вирустарды ң тарихы Компьютерлік вирустың «бірінші эпидемиясы» 1986 жылы пайда болды, Brain атты вирус (ағылшынша –«мозг») компьютердің дискеттерін «зақымдады».

Компьютерлік вирустарды ң тарихы Вирусты ң е ң бірінші прототипі 1971 жылы пайда болды. Боб Томас деген программист бір компьютерден екінші компьютерге а қ паратты жіберуді шешу ү шін, ө з бетімен бір компьютерден бас қ а компьютерге «секіретін» Creeper программасын құ рды. Біра қ б ұ л программа ө з- ө зінен к ө беймеді, зияны болмады. Фон Нейман ж ә не Винер программистері бірінші рет ө з- ө зінен к ө бейетін таби ғ и құ рылымдарды зерттеді. Джон фон Нейман ( ) Норберт Винер ( )

Компьютерлік вирустардың ену мүмкіндіктері Интернет желісі ар қ ылы А қ парат тасымалдаушы құ ралдар ар қ ылы

ДК-ді вирустан қалай қорғауға болады? Антивирустық бағдарлама орнату… Антивирустық бағдарлама – бұл файлдар мен бағдарламалардағы вирустарды тауып, оларды жоюға мүмкіндік беретін компьютерлік бағдарлама.

Антивирустық программалар түрлері Антивирустық программалар Детектор- програма Доктор- программа Ревизор- программа Фильтр- программа Белгілі вирустардың бірімен зақымдалған файлдарды табады, мұндай программалар жеке түрде сирек кездеседі. Вируспен зақымдалған файлдарды тауып қана қоймай, оларды емдейді де, фйалдардан вирус программасының тәнін жояды. Вирустардан қорғайтын құралдардың ең сенімдісі. Программалардың алғашқы қалпын, яғни компьютердің вируспен зақымдалмаған кезін есте сақтайды. Олар компьютердің операцияларын бақылайды және компьютер жұмысының барысындавирус тарға тән күмәнді әрекеттерді табады.

Детектор - программалар; Доктор - программалар; Ревизор – программалар; Фильтр - программалар Жұмысы файлдағы деректерге арналған әр түрлі бақылаулық қосындыларды есте сақтауға негізделген; Резиденттік программалар, олар вирусты программаны немесе ОЖ зақымдау кезінде табады; Файлдарда вирустың барын олар зақымдағаннан кейін табады.

Вирусқа қарсы - Антивирус Касперский Антивирус Касперский Kaspersky Internet Security 7.0 Kaspersky Open Space Security Вирусқа, ұрлыққа қарсы - Антивирус Касперский Mobile;Антивирус Касперский Mobile Хакерлерге қарсы - Kaspersky Internet Security 7.0;Kaspersky Internet Security 7.0 Спамға қарсы - Kaspersky® Anti-Spam 3.0;Kaspersky® Anti-Spam жылы Евгений Касперский ашты. Ресейде «Касперский лабораториясы« компаниясында жоғары дәрежелі мамандар жұмыс жасайды. 10 жыл 500 компаниясы 60 мемелекетте орналасқан.

Қазіргі қолданыстағы антивирустық бағдарламалар

ESET NOD32 программасы

Вирусты тексеру терезесі Тексеру аяқталған соң ОК батырмасын басамыз

Компьютерлік вирустардан қ ор ғ ану ү шін не істеу керек: резервтік көшірме жасау – ақпараттарды архивтеу; зақымдануы ықтимал кездейсоқ заңды өнім болып табылмайтын ұрлық программаларды қолданбау; дискеттерден файлдарды шығарып оқымай тұрып, оларды вирусқа тексеру; Антивирустық программа дискетте сақталуы керек; компьютерді үнемі вирусқа тексеріп отырыңдар.

Оқушылардан «компьютерлік вирустар» жөнінде сауалнамаалынды: 7 «А» сыныбынан сауалнама алынды. Сауалнамада кім қаншалықты вирустар жайлы білетіндігі және олардан қалай қорғану керектігі жөнінде болды:

1. Алдымен аспай-саспай, ойланып іске кіріскен ж ө н. 2. Дегенмен, бір ә рекет бірден орындалуы керек – вирусты ң зиянды ә рекеттерін ә рі жал ғ астырмас ү шін компъютерді бірден ө шіру қ ажет. 3. Егер компъютерге «ж ұққ ан» вирус т ү рін емдей алатын детектор- программалар болса, дискілерді тексеру ма қ сатында соларды дереу іске қ осу керек. 4. Біртіндеп вирус ж ұғ уы м ү мкін бол ғ ан барлы қ дискілерді тексеріп шы ғ у қ ажет. 5. Егер дискідегі барлы қ файлдары ң ызды ң архивтік к ө шірмелері болса, онда дискіні қ айта форматтап, м ә ліметтері ң ізді б ұ рын ғ ы қ алпына келтіруге тырысы ң ыз.

Қорытынды Қазіргі кезде компьютерлік вирустардың түрлері өте көп. Вирус - қажетті, маңызды ақпараттарды жойып, тіпті жүйені де істен шығарады. Әр вирустың қандай зияны бар екенін де білген жөн. Сол себептен әркім, мұндай компьютерлік вирустардан қорғанудың жолын білу керек. Егер әрбір қолданушы вирустың түрлерін анықтап, әр вирустан қалай қорғануға болатынын білсе, онда өзінің құнды ақпараттарының жоғалмауына, сақталуына, жүйенің бұзылмауына септігін тигізеді. Кейбір вирустар өте қауіпті, сондықтан, әркім вирусқа қарсы қолданылатын шараларды білу қажет. Қорытындылай келе: 1. Компьютерді әркімнің жиі пайдалануын шектеу; 2. Сырттан келген мәліметтерді мұқият тексеруден өткізу; 3. Вирустан «емдеу аспаптарын» дайындап қою.

Ұсыныс 1. Жа ң а а қ паратты қ технологияны одан ә рі дамыту. 2. Тек технологияны шы ғ арып қ оймай, оны пайдалану барысында вирустардан қ ор ғ ау жолдарын білу керек. 3. Та ғ ыда айтар кететін жайт, мектептерге толы қ тай а қ паратты қ технологиялар қ амтамасыз етілу керек.