Жоспар: І. Кіріспе. ІІ. Негізгі бөлім. 1. Қант диабетімен ауыратын науқастардың психологиялық ерекшеліктері. 2. Бронхиалді астмамен ауыратын науқастардың психологиялық ерекшеліктері. 3.Жүрек-қан тамырларының неврозы ІІІ. Қорытынды. ІV.Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе Нау қ астар сау адамнан ішкі а ғ заларыны ң қ ызметіні ң ө згеруіне байланысты, психологиялы қ жа ғ дайыны ң да ө згеруімен ерекшеленеді. Ауру нау қ асты ң болып жат қ ан о қ и ғ аларды қ абылдауы мен ө зіне деген қө з қ арасын, қ о ғ амда ғ ы орны мен туыс қ андарыны ң арасында ғ ы жа ғ дайын ө згертеді. Денесіні ң қ ызметіні ң ө згеруіне байланысты, нау қ асты ң сырт қ ы ортадан қ ажетті талап – тілектері ө згереді.

Қант диабетімен ауыратын науқастардың психологиялық ерекшеліктері. Қ ант диабеті е ң к ө п тара ғ ан эндокринді аурулар ғ а жатады. Т ұ л ғ аны ң қ атты ө згерісі ж ә не психозды қ жа ғ дайы қ ант диабетінде кейбір жа ғ дайларда бай қ алады, біра қ мінезі, к өң іл к ү йі, ж ә не қ орша ғ ан орта ғ а деген к ө з қ арасыны ң ө згеруі қ ант диабетімен ауыратындарды ң шамамен жартысында бай қ ал ғ ан.

Қ ант диабетімен ауыратын т ұ л ғ алар ғ а жо ғ ар ғ ы эмоционалды қ, кейбір ретте ө здеріні ң уайымын же ң іл айту, қ орша ғ ан ортамен тез ұ рыс – керіске келу, реніштер мен ө зін - ө зі кем сезіну сия қ ты мінез – құ лы қ т ә н. М ұ ндай нау қ астар ө здеріні ң жо ғ ары эмоциялы қ жа ғ дайына байланысты ойланба ғ ан қ ылы қ тар жасайды, сол с ә ттегі к өң іл к ү йін басшылы ққ а алып, ө з жа ғ дайын есепке алмай тама қ тануы да к ә міл.

Қант диабетінде психоз сана – сезімі әр түрлі тереңдікте және көрсетілген демириозды – аметивті бұзылулар түрінде мінезделеді. Кейбір ретте қоршаған ортаны қиялшылдықпен қабылдауы, әр түрлі нәрсеге ашуланшақтық, көңіл күйін жақсы сияқты әсерді қалыптастыратын сөзшеңдік байқалады.

Бронхиалді астмамен ауыратын науқастардың психологиялық ерекшеліктері Бронхиалді астма – бронхтарды ң ө тімділігіні ң б ұ зылуынан пайда болатын т ұ ншы ғ у. Қ азіргі кезде ғ алымдарды ң к ө пшілігі астмалы қ приступтарды ң тууына психикалы қ за қ ымдар мен эмоционалды қ ә серлер белгілі бір роль ойнайды деп санайды.

Бронхиольді астма кезіндегі психикалық бұзылыстарда тұншығу приступын қиналыспен күту түріндегі қорқыныштар болады. Науқастар әр түрлі күшті дәрілерді қабылдауға байланысты, жүректің жұмысы да нашарлайды деп қорқады. Осы қорқыныштар үшін дәрігерлік терапияда қиындықтар туындайды, сондықтан бронхиальды астмамен ауыратын адамдармен психотерапиялық жұмыстарды жүргізудің мәні зор.

Истероформалық бұзылулар ипохондриялық бұзылуларға қарағанда сирек кездеседі, бірақ олар вегетативті және сенсорлық пароксизма түрінде болады.

Бронхиалді астманы емдеу жүйесінде психотерапияны орынды пайдалану мен науқасқа аутогенді жаттығуларды үйрету маңызды орын алады. Егер истерикалық талмалар тұншығу приступы түрінде болып, психикасына зақым келтіретін оқиғалардан пайда болса, онда гипнотерапия жақсы нәтиже береді.

Жүрек-қан тамыр неврозы Жүрек-қан тамыр неврозын кардионевроз деп те атайды.Бұл ауру психикалық зақымдану салдарынан туындайды.Науқас адамның ЭКГ- сында айтарлықтай өзгерістер болсағанмен, оның жүрен тұсы ауырып,ентігу сезімі пайда болады,тез шарша йды.

Кардионевроз көбінесе ауыр жүйке күйзелісі нәтижесінде пайда болып,ағзаның невротикалық бұзылуына әкеледі.Отбасындағы кикілжіңдер,жұмыстағы жайсыздық,қатты күйзелу,т.б. Осындай жайттар организімді әлсіретіп,невроздың өршуіне жол ашады.

Ауру басталғанда үйреншікті өмірі, ұйқысы, жұмысы өзгергендіктен, психикасы да өзгеріске ұшырай бастайды. Осы кезде дәрігердің психотерапиялық әсері маңызды роль атқарады. Дәрігерлер таңертең науқастарды аралап шыққанда, олардың көзінше әр түрлі терминдерді пайдаланып, аурудың ерекшеліктерін айтуға болмайды, себебі ол науқаста қандай реакция тудыратының білмейді.

Нaуқасты тексеру 3 кезеңнен тұрады Науқастың жағ- дайын кабинетте талқылау Науқасты палатада тексеру Науқастың жағдайы туралы анализ- ді қайтадан кабинетте жасау

ҚР-ң МЖБС ж ҚР-ң орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартты көрсетті.Қазіргі кезде 79 интернат үйлер жұмыс істейді,олардың 35 қарттар үйі мен мүгедектер үйі.

Алматы Сызғанов атындағы Ұлттық орталық кардиология және ішкі аурулар ғылыми- зерттеу институты жұмыс істейді.4 облыста кардоидиспансер 235 кардиологиялық кабинет,жедел-жәрдем көрсететін 120 машинамен кардиологиялық бригада да 60- тан астам дәрігерлер жұмыс істейді.Денсаулық сақтауға жұмсалатын мемлекеттік шығыс көлемі 2007ж 309,5 млрд тенгеге өсті.

Қорытынды Дәрігер науқастарда ауруға байланысты пайда болатын жанға бататын психикалық өзгерістерін, олардың пайда болуын алдын ала ескеру және болжау керек, дәрі-дәрмектік әдіспен және психо-терапиялық жолмен әңгімелермен оларды жұмсарту қамқорлығын жүргізу.

Созылмалы аурудың психикалық бұзылуының ерекшелігіне байланысты дәрігердің науқаспен әңгіме жүргізуі, медициналық қызметкер және барлық медициналық іс-шараларының тактикалық тәртібі қалыптасады.

Қолданылған әдебиеттер: Науқастың жалпы күтімі 1994ж. Заликина Терапиядағы мейірбике ісі 2002ж Э.В.Смолева Карвасарский «Клиническая психология» Лакосина, Ушаков «Медицинская психология »