Октябрь ауылы

Орыс ауыз творчествалық шығармасы-ежелдегі бері ағаш оюы ерекше орын алады. Бұл ескі өлең, мысалдарда көрсетіледі. Ағаш үйлердің оюлары керемет әуен өз үйлеріне, Отанына дейін сүйіспеншілігі көрсетілуде. Ағаш оюларымен үй шатырлары, терезелері, табалдырық, есік, қақпалары безендірген. Қазіргі кезде ата- бабаларымыздан қалған ою-өрнектері тоқымамен шектелмейді. Архитектуралық есекерткіш-тер бағалы қарапайым пішінділері үйлестірмелі болған. Табиғат сыйы адамды өмір бойы алып жүруші. Үй және шана, қабыршықталған тобе, ағаш ойыншықтар, қасық және ұршық бәрі ағаштан жасалған. Оралда, Ресейде, Сібірде ағаш оюлары, ғасыр бойы жиналған әр түрлі салт-дәстүрлермен бай.

Ағаштың көркемдік оюы Оралда күнбе-күнгі өмірге кенінен енгізілген. Ағаш ою шеберлеріміз танымалдағы жоғалуда емес керісінше танымал объектіге айналуда. Ағаш шеберлерінің жұмыстары қазіргі ғылыми жүйенің нәтижесіне сай. Ағаш оюын Онтүстік Орал қалаларында және ауылдарында кездестіруге болады. Осыған орай жылда өткізілетін Челябі облысында Бажов халықтық шығармашылығы дәлел.

1. Жұмсақ ағаштың бағалы түрлері (жөке, тал, көктерек,терек, талшын). 2. Жапырақты ағаштың бағалы түрлері (қайын,қарағаш, ильм ағашы). 3. Қатты жапырақты ағаштың түрлері (емен, бук, үйенкі, платан, самшит). 4. Қатты жеміс-жидек ағаштың түрлері (алма, алмұрт, шие, қызыл шие,шетен, жанғақ). 5. Жұмсақ қылқанды ағаштың түрлері (шырша, майқарағай, қарағай, самырсын). 6. Қатты қылқанды ағаштың түрлері (арша, балқарағай, тис, кипарис). 7. Шет жерлік ағаштың түрлері (махагони, макаре, мовинга, белинга, эбен ағашы, секвойя, палисандр).

Ең тиімді қолайлы технологиялық (ойып жасағаннан кейін) ағашты оюлау түрлері. Істің дәл мәні геометриялық ою-бұл қайталанып нақты композициялық сына ою шұңқыры.

Сұлба ою басқа ою түрлеріне қарағанда қиындығымен білінбейді, бірақ кесу құрамымен жақсы жұмыс істеуді қажет етеді. Сұлба ою терең сурет геометриялық пішіндер арқылы орындалғаның көрсетеді. Жұмыс істеген кезінде сұлба оюдың терендігін сызықтарын дұрыс таңдағаның жөн көреді.

Бұл оюдың негізгі белгісі-бедерді жою тура дайындық кесуге бедер ою кейінен танымалдығынан орындау ережесі онай және бәріне соның ішінде балаларға қолайлы.

Мүсіндік немесе көлемді ою жартылай бедер көрінісімен немесе толық айналадан бөлінумен мүсінге айналуда мінезделеді. Бір жағды бедер көрінісінен қарағанда бедер ою объектісі жан-жақты көрінуде.

Кесінді ою орындау әдістері өте қарапайым, сондықтан бері ол кең таралуда әсіресе ағашты үйлерді безендіруде. Орал ертеден өз шеберлерімен танымал.

Көлденен талшық бойынша аздап ойып алу; Бойлай талшық бойынша ойық ойып алу; Геометриялық ою бар табақша суреті;

Бір қолмен оңға еңкейтіп қашаумен жұмыс жасау Бір қолмен солға еңкейтіп қашаумен жұмыс жасау Ою жасаудын соңында қашаудын үстау тәсілі Екі қолмен

1.Ою түрін таңдау. Дайындаманы таңдау. 2.Дайындамаға сурет салу. 3.Верстаке дайындаманы орналастыру, құралды таңдау. 4.Оюды орында.

Қандай ою түрлерімен таныстың? Әр түрлі ою немен ерекшеленеді? Ою салу үшін дайындамаларды қалай және немен белгілейді? Үш бұрышты ойып алу үшін қандай реттілікпен оюланады ? Ою жасайтын құралды қалай үстау керек?

Қашау – қауіпті кескіш құрал. Қашаумен жұмыс жасау кезінде ұқыпты болу керек. Кескіш құралмен жұмыс жасаған кезінде сол қолын байқау. Қашаумен ою кезінде қатты күш салу керек емес. Қашаумен жұмыс жасаған кезінде қашаудын сабынан үру керек болса, қашауды сол қолымен үстап, ал балған оң қолында үстау керек. Қашауларды міндеті түрде верстак жәшігінде сақтау керек. Әр құрал-саймандардың орны белгілі болу керек.