Астана медицина университеті АҚ Құқық негіздері мен сот медицинасы кафедрасы Астана медицина университеті АҚ Құқық негіздері мен сот медицинасы кафедрасы Т АҚЫРЫБЫ : «ҚР МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ТҮСІНІГІ » Орындаған: Амантай А. Қ. Топ:116 ЖМ Тексерген: Дюсенова А. Қ. Орындаған: Амантай А. Қ. Топ:116 ЖМ Тексерген: Дюсенова А. Қ. Астана – 2016 жыл

Ж ОСПАРЫ : Кіріспе. Негізгі бөлімі: «Мемлекеттік органдарға кімдер кіреді?» «Президенттің атқаратын қызметі» «Мемлекеттік басқарудағы заң мәселелер» Қорытынды. Пайдаланылған әдебиеттер. Кіріспе. Негізгі бөлімі: «Мемлекеттік органдарға кімдер кіреді?» «Президенттің атқаратын қызметі» «Мемлекеттік басқарудағы заң мәселелер» Қорытынды. Пайдаланылған әдебиеттер.

Мемлекеттік органдар бірнеше топқа бөлінеді, олар атқаратын қызметтеріне сәйкес жүйе- жүйеге, сала-салаға жіктеледі. Мемлекеттің органдар өкілеттігінің шеңберіне қарай үш топқа бөлінеді: 1). Мемлекеттік билік органдары: Парламент, Президент және Маслихаттар; 2) Мемлекеттік атқару органдары; үкімет, министрліктер, ведомстволар, жергілікті басқару органдары, әкімдер. Мемлекеттік органдарының құрылу тәртібі мен алдына қойылған мақсаттары. Мемлекеттік органдар үш топқа бөлінеді: өкілетті органдар, атқару органдар және сот немесе құқық қорғау органдары.

Республика Президенті мемлекеттік аппаратта ерекше орын алады, ол үш биліктің біріне де жатпайды. Ол мемлекет билігінің барлық тармағының келісіп жұмыс істеуін және өкімет органдарының халық алдындағы жауапкершілігін қамтамасыз етеді. Президент мемлекеттің басшысы, мемлекеттің ішкі және сыртқы саясатының негізгі бағыттарын айқындайтын, ел ішінде және халықаралық қатынастарда Қазақстанның атынан өкілдік ететін жоғарғы лауазымды тұлға. Президент халық пен мемлекеттік билік бірлігінің, Конституцияның мызғымастыгын адам және азамат құқыктары мен бостандықтарының нышаны әрі кепілі.

Қазақстан Республикасының Президентi - мемлекеттiң басшысы, мемлекеттiң iшкi және сыртқы саясатының негiзгi бағыттарын айқындайтын, ел iшiнде және халықаралық қатынастарда Қазақстанның атынан өкiлдiк ететiн ең жоғары лауазымды тұлға. Республиканың Президентi - халық пен мемлекеттiк билiк бiрлiгiнiң, Конституцияның мызғымастығының, адам және азамат құқықтары мен бостандықтарының нышаны әрi кепiлi. Республика Президентi мемлекеттiк билiктiң барлық тармағының келiсiп жұмыс iстеуiн және өкiмет органдарының халық алдындағы жауапкершiлiгiн қамтамасыз етедi. Қазақстан Республикасының Президентi - мемлекеттiң басшысы, мемлекеттiң iшкi және сыртқы саясатының негiзгi бағыттарын айқындайтын, ел iшiнде және халықаралық қатынастарда Қазақстанның атынан өкiлдiк ететiн ең жоғары лауазымды тұлға. Республиканың Президентi - халық пен мемлекеттiк билiк бiрлiгiнiң, Конституцияның мызғымастығының, адам және азамат құқықтары мен бостандықтарының нышаны әрi кепiлi. Республика Президентi мемлекеттiк билiктiң барлық тармағының келiсiп жұмыс iстеуiн және өкiмет органдарының халық алдындағы жауапкершiлiгiн қамтамасыз етедi.

Палаталардың бірлескен отырысында Парламент: 1) Қазақстан Республикасы Президентінің ұсынысы бойынша Конституцияға өзгерістер мен толықтырулар енгізеді; 2) Үкімет пен Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитетінің республикалық бюджеттің атқарылуы туралы есептерін бекітеді. Үкіметтің республикалық бюджеттің атқарылуы туралы есебін Парламенттің бекітпеуі Парламенттің Үкіметке сенімсіздік білдіргенін көрсетеді; 3) Президентке оның бастамасы бойынша әр Палата депутаттары жалпы санының үштен екісінің даусымен бір жылдан аспайтын мерзімге заң шығару өкілеттігін беруге хақылы; 4) соғыс және бітім мәселелерін шешеді; 5) Республика Президентінің ұсынысы бойынша бейбітшілік пен қауіпсіздікті сақтау жөніндегі халықаралық міндеттемелерді орындау үшін Республиканың Қарулы Күштерін пайдалану туралы шешім қабылдайды; 6) Конституциялық Кеңестің Республикадағы конституциялық заңдылықтың жай-күйі туралы жыл сайынғы жолдауын тыңдайды; 7) палаталардың бірлескен комиссияларын құрады, олардың төрағаларын сайлайды және қызметтен босатады, комиссиялардың қызметі туралы есептерді тыңдайды; 8) Парламентке Конституция жүктеген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады. Палаталардың бірлескен отырысында Парламент: 1) Қазақстан Республикасы Президентінің ұсынысы бойынша Конституцияға өзгерістер мен толықтырулар енгізеді; 2) Үкімет пен Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитетінің республикалық бюджеттің атқарылуы туралы есептерін бекітеді. Үкіметтің республикалық бюджеттің атқарылуы туралы есебін Парламенттің бекітпеуі Парламенттің Үкіметке сенімсіздік білдіргенін көрсетеді; 3) Президентке оның бастамасы бойынша әр Палата депутаттары жалпы санының үштен екісінің даусымен бір жылдан аспайтын мерзімге заң шығару өкілеттігін беруге хақылы; 4) соғыс және бітім мәселелерін шешеді; 5) Республика Президентінің ұсынысы бойынша бейбітшілік пен қауіпсіздікті сақтау жөніндегі халықаралық міндеттемелерді орындау үшін Республиканың Қарулы Күштерін пайдалану туралы шешім қабылдайды; 6) Конституциялық Кеңестің Республикадағы конституциялық заңдылықтың жай-күйі туралы жыл сайынғы жолдауын тыңдайды; 7) палаталардың бірлескен комиссияларын құрады, олардың төрағаларын сайлайды және қызметтен босатады, комиссиялардың қызметі туралы есептерді тыңдайды; 8) Парламентке Конституция жүктеген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Мемлекеттік басқарудағы заңдылық бұл басқару қатынастарының барлық субъектілерінің ҚР Конституциясын және мемлекеттің аумағында қолданылып жүрген басқа нормативті – құқықтық актілерін дәл, қатаң және мүлтіксіз сақтауы мен орындауы. Оның мәні мемлекеттік басқару сферасында адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарын бекіту және нақты іске асыруды қамтамасыз ету.

Мемлекеттік басқаруда заңдылықты және тәртіпті қамтамасыз ету заңдылық биліктік өкілеттілікке иеленген мемлекеттік құрылымдардың қызметі. мемлекеттік билік органдарының қызметінде, олардың лауазымды тұлғаларының заңдарға және одан туындайтын актілерінің талаптарының бұзылуына жол бермеу; оларға себеп болатын жағдайларды іздестіру; оларды бұзғаны үшін жауапкершіліктің пайда болуы; табылған құқық бұзушылықтарды уақытында және оперативтік тұрғыда жолын кесу және жою; заңдылық пен тәртіпті бұзған кінәлілерді белгіленген жауапкершілікке тарту; заңдылық пен тәртіптің бұзылуына себеп болатын жағдайларды жоюға шаралар қолдану.

Мемлекеттік тәртіп – мемлекеттің және оның өкілетті органдарының тәртібі, ол бойынша барлық мемлекеттік органдар, кәсіпорындар, мекемелер, ұйымдар, лауазымды тұлғалар мен азаматтар өздеріне жүктелген мақсаттар мен міндеттерді дер кезінде және дәл орындауға тиіс.

Заңдылық пен тәртіпті қолдау және нығайту міндеті жүктелген мемлекеттік органдардың ерекше жүйесі әрекет етеді. Олардың жүзеге асыратын әр түрлі құқықтық және ұйымдық қызметтерінің түрлері мен әдістері, қоланатын практикалық амал – тәсілдері, операциялары, жұмыс түрлері заңдылықты қамтамасыз ету тәсілдері деп аталады. Бақылау – объектілердің белгіленген көрсеткіштерден (параметрлардан) ауытқуларын жою мақсатында оның қызмет ету процесін байқау және тексеру жүйесі.

Атқарушы билік сферасындағы бақылаудың мәні осыған өкілетті органның ұйымдық- құқықтық тәсілдерді және құралдарды пайдалана отырып атқарушы билік органның немесе лауазымды тұлғаның қызметінде заңдылықтан қандай – да бір ауытқулар бар ма, жоқ па соны айқындайды, ал егерде осындай ауытқулар болса, онда оларды өз уақытында жояды, бұл кезде бұзылған құқықтарды қалпына келтіреді, жауапкершілікке тартады, заңдылықты және тәртіпті бұзудың алдын алуға шаралар қабылдайды.

Қадағалау мемлекеттік басқаруда заңдылықты қамтамасыз ету тәсілі ретінде Қадағалау атқарушы билік сферасында заңдылықты қамтамасыз ету әдістерінің бірі болып табылады. Қадағалау бұл мемлекеттік органдар, мекемелер, кәсіпорындардың, ұйымдардың ұйымдастырылуның құқықтық меншік нысанына қарамастан, олардың лауазымды тұлғаларының, қызметкерлерінің және азаматтардың заңдарды дәл және біркелкі орындауларын тексеру. Қадағалау мемлекеттік басқаруда заңдылықты қамтамасыз ету тәсілі ретінде Қадағалау атқарушы билік сферасында заңдылықты қамтамасыз ету әдістерінің бірі болып табылады. Қадағалау бұл мемлекеттік органдар, мекемелер, кәсіпорындардың, ұйымдардың ұйымдастырылуның құқықтық меншік нысанына қарамастан, олардың лауазымды тұлғаларының, қызметкерлерінің және азаматтардың заңдарды дәл және біркелкі орындауларын тексеру.

ҚР Конституциясына сәйкес прокуратура мемлекеттің атынан жоғарғы қадағалауды жүзеге асыруды және оның қадағалауы негізгі бағыттар бойынша іске асырылады: 1) лауазымды тұлғалардың және азаматтардың заңдарды, Президент актілерін және өзге де нормативті құқықтық актілердің біркелкі орындалуын қадағалау; 2) шұғыл іздестіру қызметінің, тергеудің заңдылығын; 3) соттарда істерді қарауда заңдардың орындалуын қадағалау; 4) ұсталғандарды ұстайтын орындарды, алдын- ала қамауға алу орындарында, бас бостандығынан айыру орындарын жартылай өтеуде, сот тағайындаған өзге де мәжбүрлеу сипатаныдағы шараларды орындауда заңдардың сақталуын қадағалау. ҚР Конституциясына сәйкес прокуратура мемлекеттің атынан жоғарғы қадағалауды жүзеге асыруды және оның қадағалауы негізгі бағыттар бойынша іске асырылады: 1) лауазымды тұлғалардың және азаматтардың заңдарды, Президент актілерін және өзге де нормативті құқықтық актілердің біркелкі орындалуын қадағалау; 2) шұғыл іздестіру қызметінің, тергеудің заңдылығын; 3) соттарда істерді қарауда заңдардың орындалуын қадағалау; 4) ұсталғандарды ұстайтын орындарды, алдын- ала қамауға алу орындарында, бас бостандығынан айыру орындарын жартылай өтеуде, сот тағайындаған өзге де мәжбүрлеу сипатаныдағы шараларды орындауда заңдардың сақталуын қадағалау.

Жалпы қадағаулаудың негізгі міндеттері: басқару органдарының және қоғамдық ұйымдар органының барлық актілерінің заңдарға және басқа да нормативті актілеріне сәйкестігін тексеру; басқару аппаратының лауазымды тұлғаларының заңдары орындауларын қадағалау.

Пайдаланылған әдебиеттер: Төлеуғалиев Ғ. ҚР Азаматтық құқығы. Оқу құралы. Алматы 2001 ж. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі /ерекше бөлім/, 1 шілде 1999 ж. Қазақстан Республикасының Азаматтық істер жүргізу кодексі, 13 шілде 1999 жыл. Пайдаланылған әдебиеттер: Төлеуғалиев Ғ. ҚР Азаматтық құқығы. Оқу құралы. Алматы 2001 ж. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі /ерекше бөлім/, 1 шілде 1999 ж. Қазақстан Республикасының Азаматтық істер жүргізу кодексі, 13 шілде 1999 жыл.