Қасым хан тұсындағы Қазақ хандығы

жж Қазақ хандығын Керейдің ұлы Бұрындық билеген: -бар күшін Сырдария қалаларын қайтаруға тырысты. -Бірақ халық арасында беделі болмағандықтан Самарқанға көшіп кетті. Тарихи Рашиди авторы М.Хайдар Дулатидің жазуынша

Деректер Бабыр хан: «бұл халықты Қасымдай ешкіш бағындыра алмаған. Әскері 300 мыңға жуықтаған» (Бабырнама) М.Х.Дулати: «бүкіл Дешті- Қыпшаққа билік жүргізген, әскері 300 мың, халқы 1 млн болған. Жошыдан кейін бұл жұртта Қасымнан ұлы хан болған емес» (Тарихи Рашиди) Қадырғали Жалайыр: «Жәнібек ханның ұлдарының ішінде аса белгілісі Қасым хан еді. Ол туралы аңыздар көп тараған» (Жылнамалар жинағы) Қасым хан (1511–1518/1521) – қазақ ханы, Жәнібек ханның баласы. Шешесі Жаған бегім Мұхаммед Шайбани ханның інісі Махмуд сұлтанның шешесінің туған сіңілісі.

Қасым ханның қасқа жолы заңдар жинағын шығарды: 1.Мүлік заңы 2. Қылмыс заңы 3. Әскери заң 4. Елшілік тәртібі 5. Дәстүрлерді өткізу тәртібі -Этникалық аудандарды біріктірді -Басқару жүйесін орталықтандырды -Ұлыс басына мықты, қабілетті адамды қойған -Астанасы: Сығанақ, Түркістан, Сарайшық Ішкі саясаты

-1510 ж Мұхаммед Шайбани Сығанаққа шабуылдап, жеңіліп, Самарқанға қашты ж аяғы М.Шайбани хан Мерв түбінде Иран шахымен ұрыста қаза тапты ж Шайбани ханның ұрпақтарының билікке таласын пайдаланып Қасым хан Сайрам қ. алды ж. Бабырдың ізбасары Қаттабек+Қасым хан Ташкент билеушісі Шайбанилық Сүйініш қожаға соғыс ашты. Қасым жараланып, Сайрамға шегінді ж. Моғол ханы Саид Шайбанилық өзбек хандарына қарсы Қасымнан көмек сұрады. Қасым қыстауға көшетін уақыт жақындағанына байланысты бас тартты. Саид хан Шығыс Түркістанға көшіп кеткен соң Жетісуда Қасымның билігі нығайды. - Ноғай Ордасы Қасымға келіп қосылды. - Қасым хан алғаш рет орыс мемлекетімен (3-Василий, ) дипломатиялық байланыс орнатты. - Қазақ хандығының Батыс Еуропаға танылған. (Австриялық дипломат Зигмунд Гербрештейннің Мәскеулік жазбалар дерегі). Сыртқы саясаты

Қасым хан қайтыс болды М.Х.Дулатидің дерегі бойынша 1518 ж. Орыс жылнамалары бойынша 1521 ж Сарайшықта.