Диний экстремизм, миссионерлик, оммавий маданият билан боғлиқ мафкуравий таҳдидларга қарши курашнинг долзарб йўналишлари
Жа ҳ оннинг турли ну қ таларида, ҳ усусан, Марказий Осиёга туташ ҳ удудларда жойлашган мусулмон мамлакатларида рўй бераётган террорчилик хатти- ҳ аракатлари, қ онли тў қ нашувлар, хал қ имиз, аввало, ўсиб келаётган ёш авлодда мутаассиблик, ўзаро низо, урушларнинг муд ҳ иш ва вайронкор о қ ибатлари ҳ а қ ида тизимли тасаввур ҳ осил қ илишни долзарб вазифа қ илиб қ ўймо қ да.
Диний экстремизм – жамият учун анъанавий бўлган диний қадриятлар ва ақидавий аҳкомларни рад этиш ва ўз ғояларини муросасизлик ва зўрлик билан тарғиб қилишдир.
Ўзбекистон Республикаси "Терроризмга қ арши кураш тў ғ рисида"ги Қ онуни (15 декабрь 2000 йил, 167-II): Терроризм - сиёсий, диний, мафкуравий ва бош қ а ма қ садларга эришиш учун шахснинг ҳ аёти, со ғ ли ғ ига хавф ту ғ дирувчи, мол-мулк ва бош қ а моддий объектларнинг йў қ қ илиниши (шикастлантирилиши) хавфини келтириб чи қ арувчи ҳ амда давлатни, хал қ аро ташкилотни, жисмоний ёки юридик шахсни бирон-бир ҳ аракатлар содир этишга ёки содир этишдан тийилишга мажбур қ илишга, хал қ аро муносабатларни мураккаблаштиришга, давлатнинг суверенитетини, ҳ удудий яхлитлигини бузишга, хавфсизлигига путур етказишга, қ уролли можаролар чи қ аришни кўзлаб и ғ вогарликлар қ илишга, а ҳ олини қ ўр қ итишга, ижтимоий-сиёсий вазиятни бе қ арорлаштиришга қ аратилган, Ўзбекистон Республикасининг Жиноят кодексида жавобгарлик назарда тутилган зўрлик, зўрлик ишлатиш билан қ ўр қ итиш ёки бош қ а жиноий қ илмишлар.
Буюк Британиянинг «Maplecroft» консалтинг гуруҳи экспертларининг хулосасига кўра, террорчилик хавфи энг кучли бўлган давлатлар Сомали, Покистон, Ироқ ва Афғонистон ҳисобланади йили террорчилик хатти-ҳаракатлари олдинги йилдан 15 фоизга ошиб, 10,3 мингтадан 11,9 мингтага етган. Афғонистонда: террорчилик хатти-ҳаракатлари 50 фоизга ошган; та одам халок бўлган; 185 минг киши уй-жойи бузилиб, бошпанасиз қолган.
Диний-экстремистик гуру ҳ ларнинг бош ма қ сади - «халифалик» ёки «ислом амирлиги» давлати тузиш шиори остида сиёсий ҳ окимиятни эгаллашдир. Ушбу ма қ садга етиш йўлида а ҳ олига ҳ анафийлик мазхабига зид мутаассиб ғ ояларни сингдириш, ижтимоий-сиёсий вазиятни бе қ арорлаштириш, ҳ укуматга тайзи қ ўтказиш, а ҳ оли ичида қ ўр қ ув, парокандалик ҳ амда давлатга нисбатан ишончсизлик уй ғ отиш ҳ амда республика ра ҳ барияти томонидан диний со ҳ ада олиб борилаётган сиёсатни обрўсизлантириш каби орали қ ма қ садларга бўйсиндирилган фаолият олиб борилади.
Диний экстремистик ташкилотларнинг асосий фаолият услублари: экстремистик руҳдаги адабиёт, видео- ва аудио тасмалар, электрон диск ва мобил телефон хотира карталарини тарқатиш хуфия гуруҳ (жамоат, халқа)лар тузиш яширин диний «ҳужралар»нинг фаолиятини йўлга қўйиш республикадаги ижтимоий-сиёсий вазиятни кескин қоралаш, давлат ва диний идора вакилларини обрўсизлантиришга қаратилган ҳаракатларни амалга ошириш террорчилик ҳаракатлари ўтказиш
«Ал- Қ оида» («Асос») трансмиллий диний- сиёсий гуру ҳ ининг дастлабки структуралари 1988 йили Усама бин Лоден ра ҳ барлигида Покистоннинг қ ўшни Аф ғ онистон билан чегарадош ҳ удудида очилган Мактаби Хидомат ташкилотига келган жангарилар асосида вужудга келган. Ғ арб ва А Қ Шнинг глобал етакчилигига қ арши кураш, исломнинг фундаментал асосларига қ айтиш ва ягона исломий халифат қ уришдек ма қ садлар дастурига монанд равишда 1992 йилда Ҳ артум (Судан)да қ айта шакллантирилган.
Толибон ҳ аракати 1990 йилларда Покистонда вужудга келган ҳ арбий-сиёсий ташкилот. Бош ма қ сади - Аф ғ онистон ва Покистонда уруш йўли билан ислом халифалигини тиклаш. Ҳ аракатнинг асосий қ исмини пуштун миллатига мансуб одамлар ташкил этиб, уларни Му ҳ аммад Омар етакчилигидаги Ра ҳ барлик кенгаши («Кветта кенгаши») бош қ аради.
Покистоннинг Хайбер-Пахтунхва вилоятида толибонлар портлатиб юборган мактаб
Террор о қ ибатида ёшлар келажагига болта урилмо қ да
Ўтган йили Қ озо ғ истоннинг Актюбинск вилояти, Атырау ва Тароз ша ҳ арларида террорчилар томонидан қ атор қ ўпорувчиликлар содир этилди. Жумладан, 2011 йил 12 ноябрь куни Ўзбекистон билан чегарадош бўлган Жамбил вилоятининг Тараз ша ҳ рида террорчи 5 нафар ҳ у қ у қ ни мухофаза қ илувчи идора ходимлари ва 2 нафар оддий фу қ ароларни отиб ўлдирди. Октябрь ойида Қ озо ғ истонда аввал номаълум бўлган Жундул Халифат (Халифалик лашкари) номли диний экстремистик гуру ҳ и тузилгани ҳ а қ ида маълумот тар қ атилди.
Тожикистонда йил давомида мамлакат ҳ у қ у қ - тартибот идоралари турли диний экстремистик о қ имларга аъзо бўлган 198 нафар шахсларни қ ўлга олган. Улардан 135 таси республикамиз билан чегарадош Сў ғ д туманида яшаган. Февраль ойининг бошида Душанбе ша ҳ рида Туркистон ислом ҳ аракати гуру ҳ и аъзолари бўлган 34 нафар шахс устидан суд жараёнлари бошланди. Жиноий гуру ҳ аъзоларининг барчаси Ўзбекистон билан чегарадош бўлган Исфара туманида исти қ омат қ илган.
Қ ир ғ изистонда йил давомида диний экстремизм билан бо ғ ли қ 150 та ҳ олат ани қ ланган бўлиб, 159 нафар турли ДЭО аъзолари қ ўлга олинган. Жиноятчилардан 10 мингдан зиёд экстремистик ру ҳ даги адабиёт мусодара қ илинган. Жорий йилнинг февраль ойида эса Қ ир ғ изистоннинг Жалолобод вилоятида 9 нафар Ҳ избут та ҳ рир ташкилоти аъзолари қ амо ққ а олинган.
Минта қ ада ҳ озирги кунда фаолияти кузатилаётган диний экстремистик гуру ҳ лар қ аторига «Туркистон ислом ҳ аракати», «Ислом жи ҳ оди итти ҳ оди» ва бош қ а «Жи ҳ одчилар» жамоатлари, «Салафийлар» гуру ҳ лари, шунингдек, « Ҳ избут та ҳ рир», «Акромийлар», «Нурчилар» ва «Табли ғ чилар» киради.
Жи ҳ одчилар террор ва қ ўпорувчилик ҳ аракатлари билан ижтимоий-сиёсий вазиятни издан чи қ ариш, амалдаги дунёвий конституцион тузумни а ғ дариб ташлаб, ислом амирлиги шаклидаги давлат қ уришни ма қ сад қ илган диний-сиёсий гуру ҳ лардир. Жи ҳ одчиларнинг асосий мафкуравий ра ҳ намолари А.Мирзаев ва О.Назаров ҳ исобланиб, диний-сиёсий жи ҳ атдан А ҳ мад ибн Таймия, Му ҳ аммад ибн Абдулва ҳҳ аб, Соли ҳ бин Фуазан, Саййид Қ утб каби радикал а қ идапарастларнинг ғ ояларига ҳ амо ҳ ангдир.
«Жи ҳ од» сўзи жидду-жа ҳ д, яъни инсон ўз ма қ садига эришиш йўлида бор имкониятларини ишга солиб, ҳ аракат килиши маъносини англатади. Дарсини ўзлаштириш учун барча имкониятларини ишга солиб ҳ аракат килаётган ўсмир илм йўлида жи ҳ од килмокда деса бўлади. Ҳ адисда айтилади: «Бир киши Расулулло ҳ (с.а.в.)нинг ҳ узурларига жи ҳ одга изн сўраб келди. Шунда унга: «Сенинг ота-онанг борми?» дедилар. « Ҳ а», деди. «Бас, икковлари(хизмати)да жи ҳ од қ ил!» дедилар». Бош қ а ҳ адисда «Жи ҳ однинг афзали Алло ҳ таолонинг зотида ҳ авои нафсингга қ арши жи ҳ од қ илмо ғ ингдир», дейилган
«Туркистон ислом ҳ аракати» гуру ҳ и 1996 йили ташкил топган. Унинг таркибига йили фаолиятига бар ҳ ам берилган қ атор диний- экстремистик гуру ҳ ларнинг фаоллари кирган. Гуру ҳ нинг ҳ аракат дастури қ урол кучи билан Марказий Осиёда «Буюк Ислом халифалигини» тиклаш, мазкур жараёнга Кавказ ва Россия Федерациясининг Волгабўйи республикаларини жалб қ илишни назарда тутади. Ўзбекистондаги ички сиёсий вазиятни ишдан чи қ ариш учун восита сифатида қ ўпорувчилик, террорчилик ҳ аракатлари амалга ошириш ва турли и ғ во тар қ атишдан фойдаланади.
«Ўзбекистон/Туркистон ислом ҳаракати» нинг собиқ етакчилари Тоҳир Юлдашев (Тоҳир Йўлдош) ва Жума Хожиев (Жума Намангоний)
Ақидапарастлар гўдакларни баъзи хорижий мамлакатларда жойлашган террористик марказларга олиб чиқиб кетиб, ота-онасини, Ватанини тан олмайдиган манқуртларга айлантиришга интилмоқда.
Бу болаларнинг онги мутаасиб ғ оялар билан за ҳ арланиб, қ урол отиш, одам ўлдириш ўргатилмо қ да
Салафийлик (арабча- аждодлар) ислом тарихининг турли даврларида ижтимоий ҳ аётни дастлабки мусулмонлар (ас-салаф ас-соли ҳ ) турмуш тарзига монанд равишда ўзгартиришга даъват қ илувчи ислом уламоларининг умумий номланиши ҳ исобланади. Дастлабки салафийлар А ҳ мад ибн Ханбалнинг диний-фалсафий мактаби тарафдорлари бўлган. Салафийликнинг асосчиларидан бири А ҳ мад ибн Таймия ( ҳ исобланади. У гўёки асрлар давомида исломга турли бидъатлар кириб қ олганини иддао қ илиб, жамият ва мусулмонларнинг кундалик турмуш тарзини Қ уръон ва суннага асосланган ҳ олда қ атъий тартибга солиш зарурлиги ҳ а қ идаги ғ ояни илгари сурди. Ўз фатволаридан бирида у давлатни шариат асосида бош қ армаётган ҳ укмдорга жи ҳ од эълон қ илиш мумкинлигини ё қ лаб чи ққ ан эди.
Ша ҳ ид - ислом динига кўра, имон-эъти қ оди, Ватан озодлигини ҳ имоя қ илиш йўлида ҳ алок бўлган ва жаннатга кириш ша ҳ одат (ваъда) қ илинган киши, демакдир. Пай ғ амбар Му ҳ аммад (с.а.в.) ички касалликлар хуружи ва вабо билан ўлган, сувда чўккан, девор босиб қ олиш ва бош қ а айрим сабаблар билан ўлим топган кишиларга ҳ ам ша ҳ идлик ма қ оми берилади, деб таъкидлаган. Аммо, ўз-ўзини портлатиш билан ҳ ам ўзини, ҳ ам бош қ аларнинг умрига зомин бўлган шахслар асло ша ҳ ид ҳ исобланмайди, балки энг о ғ ир гуно ҳ қ илган саналади. Қ уръонда «Ўзларингизни ўлдирмангиз!...» (Нисо, 29) дейилган. Ҳ адиси қ удсийда Бандам ўзини ўзи ўлдириб, менинг унга берган умримга шукр қ илмай, шошилди. Шунинг учун унга жаннатни абадий ҳ аром қ илдим дейилган.
Террорчилар ёш гўдаклардан тирик бомба сифатида фойдаланмо қ да.
йилларда Россиянинг Шимолий Кавказ ҳ удудида ўзини портлатиш билан амалга оширилган террорчилик ҳ аракатларига асосан аёллар йўналтирилмо қ да.
2007 йилнинг май ойида Аф ғ онистонинг Ғ озний вилояти Андор туманида исти қ омат қ илувчи 6 ёшлик Жума Гул исмли гўдакни террорчилар алдов йўли билан портлатиб юбормо қ чи бўлган.
Салафийлар ислом жамият қ урилиши ва давлатчиликнинг асоси бўлиши керак, деб ҳ исоблаган ҳ олда ҳ окимият тепасига ҳ а қ и қ ий мусулмонларни чи қ ариш учун фаол ҳ аракат қ илишни ташви қ қ илади. Бу йўлда салафийликнинг замонавий етакчилари: одамлар онги, тафаккури ва турмуш тарзидан миллий қ адрият ва урф- одатларни си қ иб чи қ ариш; шариат а ҳ комларига кўр-кўрона амал қ илинишини таъминлаш, амал қ илмаганларга нисбатан қ атти қ жазо қ ўллаш; му қ аддас жойларни зиёрат қ илишни та қ и қ лаш; давлат қ онунларини Қ уръон ва сунна талаблари асосида ўзгартиришдек ма қ садларни кўзлаб ҳ аракат қ илмо қ далар.
Исломда юрти ва миллатига хиёнат қ илиш, бегуно ҳ одамларнинг қ онини тўкиш о ғ ир гуно ҳ саналади. Қ уръонда Бирор жонни ўлдирмаган ёки фасод ишларни қ илмаган инсонни ўлдирган одам худди ҳ амма одамларни ўлдирган кабидир (Моида, 32) дейилган. Бош қ а оятда Кимда ким бир мўминни ўлдирса, унинг жазоси жа ҳ анамда абадий қ олишдир (Нисо, 93) дейилган.
Ҳ ижрат сўзи лу ғ атда бирор нарсадан ажраш, шариатда эса, пай ғ амбаримизнинг Маккани тарк этиб, Мадинага боришга қ иёсан ислом дини йўлида мусулмонларнинг яшаб турган ерларини ташлаб, бош қ а юртларга кўчиб кетиши назарда тутилади. Ҳ озирда ислом дини а қ идасини бузиб, аслида ғ араз ма қ садларни кўзлаётган кимсалар ҳ ижрат килмаганлар кофир, кофир юртда яшамо қ лик куфр деган сохта даъво билан ватандошларимизни алдаб, хориждаги жангарилар тайёрланадиган марказларга жўнатишга ҳ аракат қ илмо қ да. Аслида эса, ислом таълимотига мувофи қ, Ўзбекистон каби мусулмон мамлакатдан ҳ ижрат қ илинмайди.
Такфир – мусулмонни имонсизликда айблаш демакдир. Жи ҳ одчилар уларга эргашмаган мусулмонларни кофир, яъни динсиз деб асоссиз ҳ укм чи қ аради. Ҳ адисда Кимки мўмин кишини кофирсан деб ҳ а қ оратласа, гўёки унинг қ онини тўкканчалик гуно ҳ қ илган бўлади дейилади. Яъни, ҳ еч кимга мусулмон инсонни кофир, деб ҳ укм чи қ ариш ҳ у қ у қ и берилмаган.
« Ҳ изб ат-та ҳ рир ал-исломий» (Ислом озодлик партияси). Ташкилотга 1953 йилда Та қ ийиддин Наба ҳ оний ( ) томонидан асос солинган. Даставвал ўзига Фаластинни я ҳ удийлардан озод қ илишни ма қ сад қ илган Наба ҳ оний, кейинчалик мусулмон давлатларини бирлаштирувчи халифалик давлатини қ уришни партиянинг стратегияси деб эълон қ илди. Наба ҳ оний ва унинг издоши Абдул Қ аддим Заллумнинг «Ислом низоми», «Ислом давлати», «Халифалик», «Исломий оламга қ айно қ нидолар» ва « Ҳ избут та ҳ рирнинг тушунчалари», «Демократия – куфр низоми», ва «Сиёсий онг» каби асарларида дунёвий давлат тамойиллари қ ораланган, демократия, конституция, сайлов каби сиёсий институтлар инкор қ илинган ҳ олда, турли мамлакатларда радикал ислом ғ ояларини тар ғ иб қ илиш, давлат тўнтариши ор қ али ҳ окимиятни қ ўлга киритиш ҳ амда халифаликка асосланган тузумни ўрнатиш асосий ма қ сад сифатида илгари сурилади.
Ҳизбут таҳрир нинг Ўзбекистон бўйича амири Мамасалиев Бахромжон Маматкулович, , ўзбек, Қирғизистон фуқароси Ҳизбут таҳрир ташкилотини яширин тарқатаётган адабиёт нусхалари
ХТга аъзо бўлаётган номзод ҳ ар қ андай шароитда ҳ ам ҳ изб фаолияти ҳ а қ идаги маълумотни сир са қ лаш, фир қ а манфаатлари йўлида ота-онаси ва я қ инларидан воз кечиши ҳ а қ ида қ асам ичади. Гуру ҳ нинг оддий аъзолари ташкилот ғ азнасига ўз даромади ҳ исобидан 5– 20 фоиз ми қ дорида бадал (таборроъ) тўлашга мажбур қ илинади. Ташкилотнинг «Ал-ваъй» (онг) номли ойлик журналининг 2001 йил июнида чоп этилган 170- сонида бегуно ҳ одамларнинг ўлимига сабаб бўлаётган террорчиларнинг ша ҳ идлар қ аторига киритилгани, гўдаклар, аёллар ва қ арияларни ўлдиришга «фатво» берилган.
«Ҳизбут таҳрир» ташкилотининг ўз-ўзини портлатиш билан амалга ошириладиган террорчилик амалиётини исломга зид ҳолда ёқлаб чиқиши
«Акромийлар» асосчиси –Акром Йўлдошев (1963 йили Андижон ша ҳ рида ту ғ илган) «жи ҳ одчилар»нинг ғ оявий ра ҳ намоси Абдували Мирзаев шогирдларидан бўлиб, 1990-йилларда « Ҳ избут та ҳ рир»нинг ма ҳ аллий ра ҳ баридан сабо қ олган. «Акромийлар»нинг асл ғ ояси – исломий бош қ арув шаклидаги давлатни барпо этиш ҳ исобланиб, бунинг учун бос қ ичма-бос қ ич ҳ аракат қ илиш, аввал Фар ғ она водийсида халифалик тузуми барпо этиш ва кейинчалик уни минта қ анинг бош қ а ҳ удудларига ёйиш ма қ сад қ илинган.
«Акромийлар» 2005 йилнинг май ойида Андижон шаҳрида террорчилик ҳаракатларини амалга оширди
«Акромийлар» гуруҳининг собиқ етакчиси Акром Йўлдошев
«Нурчилар» – Туркияда вужудга келган диний- миллий ҳ аракат бўлиб, асосчиси диний уламо Саид Нурсий ( ) ҳ исобланади. «Нурчилар» ҳ аракати 1945 йилдан ташкилот сифатида шаклланган бўлиб, унинг мафкурасини Саид Нурсийнинг (тахаллуси «Бадиуззамон» - замон байро ғ и) «Рисолаи-нур» умумий номи билан тўпланган диний-маънавий мазмундаги асарлари ва Қ уръоннинг баъзи оятларига ба ғ ишланган тафсирлари ташкил этади. С.Нурсийнинг издошлари аъанавий исломга зид равишда етакчиларининг асарларини Алло ҳ назр қ илган деб ҳ исоблашади.
«Нурчилар» ташкилотининг ҳ озирги етакчиси Фат ҳ улла Гулен «Нурчилар» нинг соби қ ра ҳ бари Саид Нурсий
Ф.Гюлен чоп этган адабиёт нусхалари
«Нурчилар» ташкилоти тарқатаётган адабиётлар
«Нурчилар»нинг асосий концепциялари: Ислом давлат дини деб эълон қ илиниши ҳ амда Қ уръон Конституциянинг асоси бўлиши керак Дунёвий ҳ укумат фа қ ат ижро ва му ҳ офаза функциясига билан чегараланши лозим Ҳ укуматниннг фаолиятини махсус диний уламолар кенгаши назорат қ илиши лозим Давлат мусулмон дунёсининг таркибий қ исмига айланиши ва христиан дунёси билан ало қ аларини қ атъий чегаралаши шарт.
«Таблиғчилар» салафий ислом мафкурасини ташвиқот қилиш ва унинг тарафдорларини кўпайтириш орқали исломнинг таъсирини бутун дунёга ёйишни мақсад қилади. Маркази Бангладешнинг пойтахти Дакка шаҳридаги «Кокраил» масжидида жойлашган. Йирик филиаллари Покистон, Ҳиндистон, Миср, Саудия Арабистони, Бирлашган Араб Амирликлари каби мамлакатларга жойлашган. «Таблиғчилар» ҳар йили 40 кун мобайнида уйма-уй юриб ташвиқот ишларини амалга оширади. Улар исломнинг террорчи гуруҳлар эътироф қиладиган ваҳҳобий- салафий йўналишидаги, жиҳодчиларнинг мафкурасидан деряли фарқ қилмайдиган кўринишини тарғиб қилади.
Диний экстремистик гуру ҳ ларнинг Интернет тизимидан фойдаланиш ма қ садлари: психологик уруш олиб бориш; маълумот тўплаш; тар ғ ибот ўтказиш ва бош қ а террорчи гуру ҳ лар учун ў қ ув материаллари етказиш; мабла ғ тўплаш; тар ғ ибот ўтказиш ва янги жангариларни ёллаш; террорчилик ҳ аркатларини режалаштириш ва мувофи қ лаштириш.
Баъзи араб мамлакатларида рўй берган сиёсий ин қ ирозлар о қ ибатида ҳ озирги кунда хорижда юрган ва ўз юртига нисбатан и ғ во қ илиш ҳ исобига манфаат кўриш дардида юрган сохта демократларнинг ҳ аракатларида муайян жонланиш кўзга ташланди. Эрк партияси, Акромийлар диний- экстремистик гуру ҳ и ва бош қ а мутаассибликка мойил бўлган ташкилотлар Ўзбекистон хал қ ҳ аракати деб номланган ҳ аракатни тузди. Ушбу ҳ аракат аъзолари озодлик, эъти қ од эркинлиги, инсон ҳ у қ у қ лари, демократик жамият қ уриш каби жозибали тушунчалар ишлатилиб, турли йўллар, масалан, Интернет тизими ор қ али ёшларимизни ўз сафларига тортишга ҳ аракат қ илмо қ да.
Эрк етакчиси М.Салай ва «ЎИ Ҳ »нинг соби қ рахбари Т.Юлдашев жиноий фаолиятларни мувофи қ лаштирмо қ да
Аслида ушбу дурагай ҳ аракат - давлати ва хал қ ига қ арши жиноят содир этган шахсларнинг уюшмаси бўлиб, бош ма қ садлари жиноий жавобгарликдан қ очиш, яшириниш; дунё ҳ амжамиятига ўзини жабрдийда кўрсатиб, улардан сиёсий бошпана, моддий манфаат олишдан иборат.
Сўнгги йилларда а қ идапараст о қ имлар ёшлар ичидаги фаолиятини ме ҳ нат мигрантларини таъсир доирасига олиш, ҳ ужралар ташкил этиш, диний экстремистик мазмундаги материалларни босма, электрон кўринишда тар қ атиш, Интернет ор қ али тар ғ ибот ўтказиш каби усулларда амалга оширмо қ да.
Аф ғ онистон – дунёдаги энг йирик гиё ҳ ванд модда тар қ алиш манбаига айланди.
Аф ғ онистонда йилига 200 минг гектарга я қ ин майдонга кўкнори экилиб, 800 тоннага героин бутун дунёга тар қ атилмо қ да.
Хорижга иш ахтариб кетган айрим ёшлар ДЭО таъсирига тушиб, юртга қ айтгандан сўнг ён- атрофдагиларни онги за ҳ арлаб, уларни четга олиб чи қ ишга қ аратилган ҳ аракатлар содир этмо қ да. Маъмурий жавобгарлик тў ғ рисидаги Кодекснинг 202- моддаси 1-бандида фаолияти таъ қ и қ ланган жамоат бирлашмалари ва диний ташкилотларнинг фаолиятида қ атнашишга ундаш энг кичик ойликнинг 5-10 ми қ дорида жарима тўлаш ёки 15 сутка сутка қ амо қ жазоси белгиланган. Жиноят Кодексининг 216-моддаси 1-бандига кўра, ю қ оридаги қ онунбузарлик маъмурий жазо қ ўлланилгандан кейин қ айта содир этилган бўлса, энг кичик ойликнинг ми қ дорида жарима тўлаш, 3 йилгача ахло қ тузатиш, 6 ойгача қ амо қ, 3 йилгача озодликдан ма ҳ рум қ илиш жазоси белгиланади.
Ўзбекистон дунёвий, демократик давлат бўлиб, хусусий тартибда диний таълим бериш ёки олиш ман этилган. Аммо, баъзи а қ идапараст шахслар ва отинойилар томонидан амалдаги қ онунларимизга хилоф равишда ҳ ужралар ташкил этишга қ аратилган хатти- ҳ аракатлар содир этилмо қ да. Маъмурий жавобгарлик тў ғ рисидаги Кодекснинг 241- моддасига мувофи қ, диний таълим бериш тартибини бузиш энг кичик ойликнинг 5-10 ми қ дорида жарима тўлаш ёки 15 сутка қ амо қ жазоси белгиланган. Жиноят Кодексининг 229-моддаси 2-бандида хусусий тартибда диний сабо қ бериш, агар маъмурий жазодан сўнг содир этилган бўлса, энг кичик ойликнинг ми қ дорида жарима тўлаш, 3 йилгача ахло қ тузатиш ишлари, 6 ойгача қ амо қ ёки 3 йилгача озодликдан ма ҳ рум қ илиш назарда тутилган.
Маъмурий жавобгарлик тў ғ рисидаги Кодекснинг 184-моддаси 2-бандига мувофи қ, диний мазмундаги материалларни қ онунга хилоф равишда тайёрлаш, са қ лаш, олиб кириш ёки тар қ атиш энг кичик ойликнинг ми қ дорида жарима тўлаш билан жазоланади. Жиноят Кодексининг 244-моддаси 3-бандига кўра, ю қ оридаги но қ онуний хатти- ҳ аракат агар маъмурий жазодан сўнг содир этилган бўлса, энг кичик ойликнинг ми қ дорида жарима тўлаш ёки 3 йилгача ахло қ тузатиш ишлари билан жазоланади.
Миссионерликнинг мазмун – моҳияти Миссионерлик - бир динга эътиқод қилувчи халқлар орасида бошқа бир динни тарғиб қилиш. Прозелитизм - бу тўғридан-тўғри бирон бир динга ишонган фуқарони ўз динидан воз кечишга ва ўзга динни қабул қилишга мажбур қилиш.
Дин миллий маънавиятнинг таркибий қисми, миллатни бирлаштириб турувчи муҳим омиллардан бири ҳисобланади. Бир тилда гаплашадиган, умумий тарих ва ягона давлатга эга бўлган, аммо турли динлар ёки конфессияларга эътиқод қиладиган миллатлар ҳамон ички бирликни таъминлай олмаётгани, кичкина бир сабаб қайта-қайта низоли вазиятлар ва фуқаролар урушининг келиб чиқишига замин яратаётгани ва мамлакатлар ўз тараққиётида ўнлаб йилларга орқада қолиб кетаётгани ҳам шундай хулоса чиқариш имконини беради.
Болалар учун ёзги оромгоҳлар ташкил этиш Ёзги таътил даврида болаларни дам олиш жойларига қисқа муддатга олиб чиқиш Черков ҳудудида бир неча сменали, камида 2 маҳал овқат бериладиган кундузги дам олиш лагерлари ташкил этиш Черковга ибодатга келадиганлар орқали муҳтож оилалар болаларига лагерларга бепул йўлланма бериш Болалар учун қадимий жойларга экскурсиялар ташкил этиш 1-июнь – Халқаро болаларни ҳимоя қилиш кунида болалар учун истироҳат боғларида махсус дам олиш дастурларини ташкил этиш Муҳтож оилалар фарзандларига хайрия ёрдами кўрсатиш, турли тансиқ ширинликларни ўз ичига олган озиқ-овқат пакетлари ва ўйинчоқлар тарқатиш Черковларда болалар учун мўлжалланган «якшанба» мактаблари ташкил этиш Болалар орасида миссионерликни амалга оширишда эътибор бериладиган жиҳатлар Муайян тайёргарликдан ўтган болаларни масиҳийликка даъват қилувчи турли адабиётларни тарқатишда фаол фойдаланиш
Конкрет мамлакатдаги ижтимоий-и қ тисодий вазиятдан ғ аразли ма қ садлар йўлида фойдаланишга ҳ аракат қ илиш Хал қ аро нодавлат ташкилотлари ма қ омида фаолият юритиш Миссионерлик - ўзига хос бизнес, шахсий бойиш манбаи Миссионерлик - давлатлар ва сиёсий кучларнинг геосиёсий режаларига хизмат қ иладиган сиёсий қ урол Замонавий миссионерликнинг умумий хусусиятлари
Хайрия ёрдамлари кўрсатиш орқали миссионерлик объектларининг танланиши Кўзи ожизлар жамиятлари Ёрдамга муҳтож оилалар Қариялар уйлари Меҳрибонлик уйлари
- озиқ-овқат пакетлари тарқатиш; - муҳтож беморларга дори-дармонни харид қилишда кўмаклашиш; - муҳтож кексаларни овқатлантириш; - янги ёки черков аъзолари фойдаланган, аммо уларга керак бўлмай қолган кийим-бошлар, пойафзалларни муҳтожларга тарқатиш Хайрия ёрдамлари кўрсатиш шакллари - ҳафтанинг муайян, аксарият ҳолларда пайшанба ва якшанба кунлари хайрия тушликлари ташкил этиш
Иегово шо ҳ идлари миссионерликка катта эътибор беради. Жамоа пайдо бўлган даврдан бошлаб, асосан уйма-уй юриш ва адабиётлар тар қ атиш билан ўз издошларини кўпайтиришга ҳ аракат қ илади. Айрим маълумотларга кўра, ҳ озирги кунда иеговочи миссионерларнинг сони 700 мингдан орти қ кишини ташкил этади. Жамоа ра ҳ барияти томонидан миссионерларни тайёрлаш ишларига катта а ҳ амият берилади. А Қ Ш нинг Нью- Йорк ша ҳ рида, жамоанинг бош офиси билан бир жойда Галаад номли миссионерлар тайёрлаш маркази мавжуд. Ушбу марказда ташкил этилган 5 ойлик курсларда бутун дунёдан келган миссионерлар та ҳ сил олишади. Ҳ озирги кунда Иегово шо ҳ идлари 230 дан орти қ мамлакатда фаолият олиб боради ва дунё бўйича 111 та минта қ авий ваколатхоналарга эга.
Бугунги замонда мафкура полигонлари ядро полигонларидан ҳам кўпроқ кучга эга. Бу масаланинг кишини доимо огоҳ бўлишга ундовчи томони шундаки, агар ҳ арбий, иқтисодий, сиёсий тазйиқ бўлса, буни сезиш, кўриш, олдини олиш мумкин, аммо мафкуравий тазйи қ ни, унинг таъсири ва о қ ибатларини тезда ил ғ аб етиш ниҳоятда қийин.
ОММАВИЙ МАДАНИЯТ: Маънавий ва ахлоқий тубанлик иллатларини ўз ичига олади; Зўравонлик, индивидуализм, эгоцентризм ғояларини тарқатишга хизмат қилади; Халқларнинг анъана ва қадриятлари, турмуш тарзининг маънавий негизларига беписандликни намойиш этади, уларни қўпоришга қаратилади; Ахлоқсизликни маданият деб билиш ва аксинча, асл маънавий қадриятларни менсимасдан, эскилик сарқити деб қарашни тарғиб қилади.
Ёш авлод маънавий оламининг дахлсизлигини асраш йўллари: Мустақил фикрга эга, соғлом негизда шаклланган дунёқараш ва мустаҳкам иродага эга шахсларни тарбиялаш; Ёшлар қалби ва онгида соғлом ҳаёт тарзи, миллий ва умуммиллий қадриятларга ҳурмат-эҳтиром туйғусини болаликдан шакллантириш; Мафкуравий таҳдидларга қарши доимо сергак, огоҳ ва ҳушёр бўлиб яшаш; Шарқона ахлоқ кодексига риоя қилиш; Бундай таҳдидларга қарши ҳар томонлама чуқур ўйланган, пухта илмий асосда ташкил этилган, мунтазам ва узлуксиз равишда олиб бориладиган маънавий тарбия билан жавоб бериш.
Ёшларимиздан қ уйидагилар талаб қ илинади: асосий эътиборни чу қ ур билим олиш, маънавий ва жисмоний камолотга қ аратиш, ўткинчи нарсаларга ўралашиб қ олмаслик, ота-она, устоз мураббийлар, ма ҳ алладаги о қ со қ ол ва онахонларнинг наси ҳ атларини олиш ва уларга амал қ илиш; турли ДЭОга аъзо шахсларнинг, гўёки ислом динини ўргатишни ваъда қ илаётган шуб ҳ али шахслар билан муло қ от қ илмаслик; ижтимоий-сиёсий билим савияси, ҳ у қ у қ ий саводхонликни ошириш;
но қ онуний тарзда чоп этилган диний мазмундаги адабиёт, диск, мобил телефонлардаги маъруза ва лав ҳ аларни олиб юрмаслик, Интернет тизимида диний экстремизм ва терроризмни тар ғ иб қ иладиган сайтларга кирмаслик; ў қ ишни ташлаб намозга кетмаслик, қ излар эса араб ёки форс мамлакатлари аёлларига та қ лид қ илиб, дунёвий, миллий қ адриятларимиз ва маз ҳ абимизга зид равишда кийинмаслик, но қ онуний тарзда диний сабо қ бериладиган ҳ ужралар ва отинойиларга бормаслик.