Л. Н. Гумилев атында ғ ы Еуразия ұ лтты қ университеті. А қ паратты қ технологиялар факультеті Дайындаған: Ысқақ Нұржігіт Инф – 21к

Зейіннің физиологиялық негізі. 3-нің физиологиялық негізін академик Павлов нерв процессінің өзара индукция заңына байланысты түсіндіреді. Егер ми қабығының бір алабында қозу процесі пайда болса, соған байланысты қалған алабтарда тежелу пайда болады. Зейін пайда болу үшін Борлау деп аталатын рефлекстің мәні зор. Ол қошаған ортаның қандай да болмасын өзгеруіне органиканың туа біткен реакциясы.

Ыры қ ты зейін деп – адамны ң белгілі ма қ сатпен сапалы т ү рде к ү ш жігер ж ұ мсап, керекті объектіге назар аударуын айтамыз. Ыры қ ты зейін тек адам ғ а ғ ана т ә н. Зейінді ыры қ ты т ү рде ұ стау ғ а, ж ұ мыс орныны ң жа ғ дайы, жеке адамны ң психологиялы қ к ү йі ә сер етеді. Ыры қ сыз зейін деп – адам ма қ сат қ оймай-а қ ә сер еткен құ былыстар ғ а назар аударуын айтамыз. Ыры қ сыз зейінні ң пайда болуына объективті ж ә не субъективті факторлар ә сер етеді. Объективті фактор ғ а жататындар: 1)К ү шті ә сер еткен тітіркендіргіш. 2)Жай н ә рсені ң ә сер етуі. 3) Ә сер етуші тітіркендіргіштерді ң қ айшы келуі. 4) Ө зіміз к ө ріп ж ү рген заттарды ң да ғ дыдан тыс ө згеруі. Субъективті факторлар: 1)Адамны ң ішкі зезіміне, т ү сіндіруге байланысты. 2)Сырт қ ы тітіркендіргіштерді ң организмні ң ішкі талаптарына сай келуі. 3)Адам бір н ә рсені к ү тіп т ұ рса, онда назар аударады. Ү йреншікті зейін. Ү йреншікті зейін деп – басында ыры қ ты болып, кейін ә ркімге таби ғ и сі ң ісіп кеткен іс- ә рекетке зейінні ң аударылуы.

Естің жемісті болу шарттары КөлеміНемесемөлшері тездігі тездігі д ә лдіг і даярлы ғ ы Ұзақтығы

Зейінні ң қ асиеттері. 1)Зейінні ң т ұ ра қ тылы ғ ы, оны ң бір объектіге ұ за қ уа қ ыт са қ талуын к ө рсетеді. 2)Зейінні ң ала ң болушылы ғ ы. Ол зейінні ң ауыт қ уынан к ө рініс береді. 3)Зейінні ң аударылуы деп – бір объектіден екінші объектіге назар к ө шіруді айтамыз. Зейін аударылуы ауыт қ удан айырмашылы ғ ы оны ң саналы т ү рде болуында. 4)Зейінні ң б ө лінуі адамны ң кез келген іс- ә рекет ү стінде бірнеше объектіге бір мезгілде зейін аудара алатынды ғ ы. 5)Зейінні ң к ө лемі деп – оны ң бір уа қ ыт ішінде қ амтитын объектілер санын айтамыз. Зейінні ң к ө лемі танистоскоп деп аталады. Прибор ар қ ылы аны қ тау ғ а болады. Танис – тез, скопио – к ө ру деген ма ғ ынаны білдіреді. Зейінні ң қ асиеттері. 1)Зейінні ң т ұ ра қ тылы ғ ы, оны ң бір объектіге ұ за қ уа қ ыт са қ талуын к ө рсетеді. 2)Зейінні ң ала ң болушылы ғ ы. Ол зейінні ң ауыт қ уынан к ө рініс береді. 3)Зейінні ң аударылуы деп – бір объектіден екінші объектіге назар к ө шіруді айтамыз. Зейін аударылуы ауыт қ удан айырмашылы ғ ы оны ң саналы т ү рде болуында. 4)Зейінні ң б ө лінуі адамны ң кез келген іс- ә рекет ү стінде бірнеше объектіге бір мезгілде зейін аудара алатынды ғ ы. 5)Зейінні ң к ө лемі деп – оны ң бір уа қ ыт ішінде қ амтитын объектілер санын айтамыз. Зейінні ң к ө лемі танистоскоп деп аталады. Прибор ар қ ылы аны қ тау ғ а болады. Танис – тез, скопио – к ө ру деген ма ғ ынаны білдіреді.

Мағыналық есте қалдыру ойлау үрдісімен тікелей байланысты, мағыналық есте қалдыру, материалдың мазмұнын түсінуге, оның бөліктерінің арасында болатын логикалық байланыстарды саналы пайымдауға негізделеді. Мағыналық есте қалдыруға көмектесетін тәсілдерінің бірі –материалды мағыналық топтау. Мағыналық топтау дегеніміз материалды бөліктерге бөлшектеу, әрбір бөлімдегі басты, маңыздыларын бөліп көрсету. Мағыналық есте қалдырудың негізгі шарты-түсіну.

Дайындаған: Ысқақ Нұржігіт Инф – 21к