Адамзат табиғатының ең терең, ұлы қасиеті : өзін лайықты бағалансам деген ұғымға құлшынысы У. Джеймс
Соңғы он жыл ішінде білім мазмұнында елеулі өзгерістер болып жатыр.Ол өзгерістер қатары білімді бағалау жүйесіне негізделеді. Бағалау жүйесі бұл оқушылардың жетістіктерін өлшейтін құрал болып қана қоймай, білім сапасын арттыру механизмі болып табылады.
Жалпы қабылданған «стандарттық» бағалау жүйесі; Оқушылардың жетістіктерін анықтауда тек мектеп пен мұғалімнің ішкі қызметін атқаруда; Оқушы оқуын ары –қарай жақсартуға өзіндік бағалауы қалыптаспаған; Тәжірибелі мұғалімдер, оқушылардың жетістіктерін бағаламай, орындалған жұмысының көлемі мен формасын ғана бағалайды; «Бағалау» жүйесі тек мұғалімінің қолында болғандықтан оқушылар мен ата- аналарға психологиялық тұрғыдан ықпал етеді. «Баға»мен «Бағалау» терминін естігенде ойымызға еріксіз бес балдық шкала оралады.Себебі қазіргі Қазақстандық білім беру жүйесіндегі ең үлкен олқылықтардың бірі- бағалау жүйесі :
Баға қоя отырып, мұғалім баланың тек білімін емес, оның тұлғасын, мүмкіншіліктерін және өз ортасындағы орнын бағалайды. Дұрыс жасалған бағалау, нұсқау беру әдісі нені үйреніп, нені жаттап жатқандығы арасындағы белсенді байланысты қамтамасыз етуі тиіс.
Бағалау – бұл мемлекет пен мектеп, мұғалім мен оқушы, мектеп пен ата- ана арасындағы үздіксіз байланыс процессі. Бағалау жүйесі
-Оқуды бағалау ( жиынтық бағалау немесе суммативті бағалау) -Оқыту үшін бағалау (қалыптасытрушы бағалау немесе формативті бағалау ) Оқуды бағалау мен оқыту үшін бағалау
- Бұл білім алушылар өздерінің оқудың қандай сатысында тұрғанын қандай бағытта даму керек және қажетті деңгейге қалай жету керек екендігін анықтау үшін, оқушылар және олардың мұғалімдері қолданатын мәліметтерді іздеу және түсіндіру үдерісі Оқыту үшін бағалау
Оқушы қазіргі уақытта не оқып білгенін жинақтау болып табылады. Оқуды бағалау
Оқушылардың оқу жетістіктерін салыстыруды негізге алатын үдеріс : * нақты анықталған, * ұжыммен шешілген, * Бағалау критерийлерінің шарттары алдын ала хабарланған ; Білімнің мақсаты мен міндетіне толық сәйкестендірілген ; * Оқушылардың танымдық құзіреттілігін қалыптастыруға бағытталған Критериалды бағалау
Білім игеру процесінде қатысушылардың (мұғалім мен оқушының)әрекеттері қандай деңгейде екендігін олардың сапасын анықтайды; Оқушылардың білімін қалайша әрі қарай дамытып, олардың алдағы білім игеру әрекеттерінің деңгейін қалайша жақсартуға болатындығын білу, жоспарлау және оқушыларды соған ынталдандыру; Критериалды бағалау жүйесі оқу процесінің қаншалықты табысты болғандығын, білімді игерудегі олардың жетістіктерін, өсуі мен дамуын анықтай алады; Оқушылардың қолынан не келетіндігін айқындайды. Критерийлер дегеніміз не ?
- Оқытудың қиындықтарын анықтау ; - Жетістіктерді көрсететін кері байланыс (оқушылар, мұғалімдер және ата – аналар); - Түрткі; - Болжау және сұрыптау; - Стандарттарды бақылау және орындау; - Оқыту бағдарламасының мазмұнын және білім беру стилін бақылау. Бағалау критерилері не үшін қажет ?
Математика А. Білу және түсіну (0 - 10балл). B. Қолдану және негіздеу ( балл). C. Математикалық коммуникация, ақпаратты тасмалдау, тарату ( балл). D. Кері байланыс және даму, шығарамашылық жұмыстар мен жобалар (0 - 8 балл) Пәндер бойынша бағалау критерйлері