Оқытушы практикант: Ержанова А.Ж.
Сабақтың жоспары: Билік ұғымы және ол туралы тұжырымдамалар Биліктің қызметтері мен жіктелуі Саяси билік пен мемлекеттік билік. Биліктің лигитимділігі Биліктің түрлері
І.Билік ұғымы және ол туралы тұжырымдамалар: Ибн Халдун- Адамның басқа жан- жануарлардан ерекшелігі-ол билік үшін күреседі. Бертран Рассел- Физикада басты ұғым энергия болса, қоғамдық ғылымдарда билік болып табылады. Талкотт Парсонс- эконмикалық жүйеде ақша қандай орын алса, саяси жүйеде билік соншалықты орын алады.
Ә лемді бас қ ару
Билік жөніндегі тұжырымдамалардың бөлінуі: ТЕЛЕОЛОГИЯЛЫҚ- белгілі бір мақсатқа, белгіленген нәтижеге,қортындыға жету мүмкіндігі. Т.Гоббс- Билік болашақта игілікке жетудің құралы және өмірдің өзі өле-өлгенше билік үздіксіз ұмтылыс. БИХЕВИОРИСТІК- билік деп басқа адамдардың жүріс- тұрысын, өзін-өзі ұстауын өзгерту мүмкіндігіне негізделген іс-әрекеттің ерекше түрі. ИНСТРУМЕНТАЛИСТІК-билікті белгілі бір құралдарды, амалдарды пайдалану, қолдану мүмкіндігі. Р.Даль- Билік бір адамға екінші адамды ө еркімен жасамайтын іс-әрекетті жасауға мәжбүр ету мүмкіндігін береді. СТРУКТУРАЛИСТІК-билікті басқарушы мен бағынушының арасындағы қатынастың ерекше түрі. КОНФЛИКТІЛІК-билікті дау-жанжал жағдайында игілікті бөлуді реттейтін мүмкіндік, шиеленісті шешудің құралы. ЫҚПАЛ
М.Моррис, А.Гидденс Билік біреуге немесе бірдеңені өзгертуге бағытталған іс-әрекет. Г.Лассуэлл, А.Капплан Билікті шешім қабылдауға қатысу мүмкіндігі. Р.Мартин Билік махаббат сияқты. Ж.К.Шевалье Билік адамды магнитше тартады. Философский словарь- Сөздің жалпы мағынасында билік өз еркінде жүзеге асыруға қабілеттілік пен мүмкіндік, адамдардың жүріс-тұрысы, іс-әрекетіндегі қайсыбір амал-әдістер-бедел,құқық,күштеу арқылы шешуші ықпал жасау.
Экономикалық қор. Әлеуметтік әдіс-құралдар. Күш жұмсау құралдары. Ақпарат құралдары. Ақпараттық қор
ІІ.Биліктің қызметтері мен жіктелуі Саясаттанудың қызметтері: Танымдық Инструментальді Саяси әлеуметтену Диагностикалық Саяси рефлексия Болжамдық
ІІІ.Саяси билік пен мемлекеттік билік. Биліктің лигитимділігі Билік Саяси билік Мемлекетік билік Легитимділік (латын тілінде заңдылық, шындық деген мағынаны білдіреді) дегеніміз халықтың үстемдік етіп отырған саяси билікті мойындауы, оның заңдылығы мен шешімдерін растауы.
М.Вебер ұсынған билік басына келудегі легитимділіктің мінсіз 3 түрлері: Әдеп-ғұрыптық легитимділік – хан,әмір- менталитет-дәстүр. Харизматикалық легитимділік- басқарушының жеке басына табыну Құқықтық легитимділік- конституция
ІV. Биліктің түрлері І.Монархия(Англия,Бельгия,Голландия,Дани яИордания,Испания,Жапония т.б.) 1.Абсолюттік монархия 2.Конституциялық монархия
ІІ.Республика 1.Президенттік республика 2.Парламенттік республика 3.Аралас республика- І.Унитарлы ІІ.Федерация ІІІ.Конфедерация
Назарларыңызға рахмет! Оқытушы практикант: Ержанова Айдана Жеңәсқызы