ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ Акушерия және гинекология кафедрасы Генитальды эндометриоз Орындаған: Сетаева А.У.Орындаған: Сетаева А.У топ студенті4-050 топ студенті Тексерген: Джураева А.А.Тексерген: Джураева А.А. оқытушыоқытушы Қарағанды 2016 ж.Қарағанды 2016 ж.

Жоспар Кіріспе Эндометриоздың пайда болу және даму теориялары Этиологиясы Жіктелуі Диагностикасы Емі Қорытынды Қолданылған әдебиеттер Иллюстрациялар

Кіріспе Эндометриоз– кең тараған гинекологиялық ауру, ол жатыр қабырғасының ішкі қабатының жасушаларының ішкі қабатынан тыс жайылып, көбеюі. Эндометроидті тіндер гормональді рецепторларға ие, ай сайын қан кетумен сипатталатын өзгеріске ие болады. Эндометриоз кезінде етеккірге байланыссыз қан кету жүреді, бұның салдарынан айналасындағы тіндерде қабыну процесі жүреді. Қабыну процесі салдарынан бел, жамбас аймағында ауырсыну сезімі пайда болады, бедеулік. Симптомдары эндометриозың орналасуына байланысты әр түрлі болады. Эндометриоз жесты талғамайды, ол тіпті 4-13 жас аралығында кездеседі, тұқым қуалау арқылы жүреді. Әсіресе репродуктивті жеста жеста жиі кездеседі. Ал менопауза кезінде әйелдерде кездесуі сирек.

Эндометриоз 1860 ж. C.Von Rokitansky жатырдағы түзіліс- «аденомиома» туралы хабар лады 1892 ж. B. Bell «эндометриоз»термині енгізілді 1974 K. Zemm эндометриозы емдеу үшін эндоскопияны қолдану 1991 ж. ESHRE съезді «Эндометриоза нет; у всех женщин есть эндометриоз?!»

Эндометриоз ИНФИЛЬТРАТИВТІ ӨСУ ҚАБІЛЕТІ БАР ДИСГОРМОНАЛЬДЫ ІСІК ТӘРІЗДІ ПРОЦЕСС.

Ісіктік процесс пен ұқсастығы: ИНФИЛЬТРЛЕУШІ ӨСУІ ҚАН ЖӘНЕ ЛИМФА ЖҮЙЕСІ АРҚЫЛЫ ТАРАЛУЫ ДИССЕМИНАЦИЯ ҚОРШАЙТЫН ДӘНЕКЕР ТІНДІ КАПСУЛАНЫҢ БОЛМАУЫ

Шынайы ісіктен эндометриозың айырмашылығы: АТИПТІК ЖАСУШАЛАРДЫҢ БОЛМАУЫ ПРОГРЕССИВТІ АВТОНОМДЫ ӨСУДІҢ БОЛМАУЫ КЛИНИКАСЫ МЕН МЕНСТРУАЛЬДЫ ФУНКЦИЯ АРАСЫНДАҒЫ БАЙЫЛАНЫСТЫҢ БОЛУЫ ЖҮКТІЛІКПЕН ӨЗАРА ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТЫҢ БОЛУЫ

Пайда болу және даму теориялары Эмбрионаллоды немсе дизонтогенетикалық– эмбриогенез процессіндегі жыныс мүшелерін түзетін ұрық материалының жылжуы(смещение); Метапластикалық– жарақат, қабыну, гормональды бұзылыстар әсерінен целом ты эрителийдің немсе эмбриональды шажырқайдың метаплазиясы; Транслокационды (имплантационды)– гематогенді және лимфогенді жол арқылы, жатыр түтігі арқылы жасушалардың тасымалдануы; Хирургиялық араласулар кезіндегі эндометрийдің транслокациясы Гормональды реттелудің бұзылысы Иммунитет бұзылысы Генетикалық негізделген патология Қолайсыз экология (диоксин дер)

Этиологиясы Аборт жасату Кесар тілігі Жатыр мойын эрозия сын күйдірудегі асқынулар Жатыр түтігі құрылысының өзгешелігі Тұқым қуалаушылық Иммундық жүйенің бұзылысы Гормональды бұзылыстар Қартаю Экологиялық әсерлер және т.б.

Генитальды эндометриоз Ішкі жатыр денесі жатыр ойнағы(перешейка) жатыр түтіктерінің интерстиальды аймағы Сыртқы экстраперитонеальды сыртқы жыныс мүшелері қынап жатыр мойнының қынаптық бөлігі перитонеальды қосалқылар жатыр түтігі кіші жамбастың шажырқайы ретроцервикальды аймақ

Екі дербес аурулар Аденомиоз Эндометрийдің базальты қабатынан дамуы Сыртқы эндометриоз Эндометрийдің функциональды қабатының жасушаларының өнімінің қалыпты локализация дан шок тенты с таралуы

Бұл гормон тәуелді ішкі генитальды эндометриоз. Жатыр қуысында орналасып бұлшықет қабатына тереңдей бекінеді. Оның себебі толық далелденбеген бірақ иммунитеттің төмендеуі кезінде және организмнің қартаюы кезінде пайда болады. 8-15%еттеккір келетін әйелдерде аденомиоз бен зақымдалуда. 8-15%еттеккір келетін әйелдерде аденомиоз бен зақымдалуда. у 54-85%жатыр миомасымен бірге. у 54-85%жатыр миомасымен бірге. у 16-25%эндометрийдің гиперпластикалық зақымдалумен жүреді. у 16-25%эндометрийдің гиперпластикалық зақымдалумен жүреді. Ішкі эндометриоз(аденомиоз)

1 Кезең – жатыр денесінің шырышты қабатының астаны таралуы 2 Кезең - патологиялық процесс бұлшықеттік қабатқа өтеді 3 Кезең - процесстің жатырдың сірлі жамылғысына дейін таралуы 4 Кезең - процесске кіші жамбас астауының шажырқайы және көрші мүшелердің қатысуы

КЛИНИКАСЫ ГИПЕР(ПОЛИ)МЕНОРЕЯ (АНЕМИЯ) АУЫРСЫНУ (альгодисменорея) ЖАТЫРДЫҢ ҰЛҒАЮЫ БЕДЕУЛІК

Клиникасы альгодисменорея кіші жамбас қусында және бел аймағындағы жайсыздық; менструальды циклдың бұзылуы; менструация кезінде қатты ауыру; предменструальный синдром (ПМС); қара-қоңыр түсті етеккір аллоды және кейін бөліністер; Жыныстық қатынасқа түскен кездегі ауру сезімі.

Аналық без эндометриозы

Экстрагенитальды эндометриоз бұл эндометрийдің қантамыр және лимфа тамырлары арқыл таралуы. Осы жолмен ішек зақымдаллоды-ең бірінші тік ішек,сигма тәрізді,соқыр ішек,аппендикс зақымдаллоды. Жиі жіңішке ішекте, қуық,несет ағарда көрінеді. Осы қанайналым кезінде шеткі жатқан органдарга тарайды олар өкпе,плевра,диафрагма,бүйрек,т.б. Ішек зақымдалғанда лоқсу,құсу болады,іштегі ауру сезімі. Ішекке еніп өскенде нәжісте қан және шырыш болады. Ішекте спазм болып, оперативті араласулармен жүреді. Асқыну болғанда перитонитке айналлоды.

Өкпедегі эндометриоз кезінде эндометрий тіні табылады ол инфильтративті өсуге бейім болады, яғни терең орналасады. Мұндай ошақты қоршап тұратын тіндерде ісіну, қан құйылу, тіндердің өсуіне байланысты тыныс алу қиындайды. Өкпедегі эндометриозың негізгі симптомы бұл етеккір кезінде қан қақыру және ентігу болады. Плевральды және диафрагма ли эндометриоз кезінде пневмоторакс немсе гидроторакс болады.

Зәр шығару жүйесіндегі эндометриоз жиі қуықта болады. Оларға қынап арқылы тара лады. Симптомы зәр шығару кезіндегі ауру сезімі болады. Эндометрий ішке қарай еніп өсетін бокса,зәр қан араласқан болады. Егер несет ағарда кездессе хонда ол тарылып несет бүйректе жинау бүйрек астаушасының үлкеюі болады. Бүйрек тіні атрофияланып қызметі бұзылады,гидронефроз болады.

Операциядан кейінгі кіндікте және тыртықтағы эндометриоз. Бұл кезде кіндікте және тыртықта етеккір колу кезінде қанды бөліністер болады. Ал етеккір аяқталған соң ол бөліністер тоқтайды.

Сыртқы эндометриозың классификациясы (В.И.Кулаков, Л.В.Адамян, 1998 г.) 1 кезең – қуыссыз шажырқайдағы және аналық бездегі ұсақ түзілістер 2 кезең – бір аналық бездің кистасы 5-6 см, шажырқайдағы ұсақ ошақтар, шағын жабысқақ(спаечный) процесс 3 кезең – екі аналық бездің кистасы, жатыр денесінде, түтігінде, шажырқайда шағын гетеротопиялар, айқын жабысқақ процесс 4 кезең – екі жақты аналық без көлемі 6 см-ден астам кистасы, көрші мүшелердегі гетеротопиялар, жайлған жабысқақ процесс

Эндометриоз диагностикасы Етеккір кезінде және одна тыс динамикадағы гинекологиялық тексеру Жалпы қан анализі Қанның биохимиялық зерттеуі және гормхондарды анықтау (ФСГ, ЛГ, ПЛ, Е); Онкокольпоцитологиялық зерттеу; Иммунограмма; Гистероскопия, кольпоскопия, цистоскопия, ирригоскопия, ректороманоскопия; Кіші жамбас астауының УДЗ-і; Гистологиялық зертеу; Омыртқаның бел аймағының рентгенграфиясы Онкомаркерлерді анықтау; Кіші жамбас астауының КТ және СКТ.

Эндометриоз диагностикасы Алтын стандарт- эндоскопиялық диагностика (лапароскопия, гистероскопия). «Окончательный диагноз наружного эндометриоза возможен лишь при непосредственной визуализации очагов, подтвержденной гистологическим исследованием, при котором выявляются не менее 2-х признаков – эндометриальный эпителий, железы, строма, гемосидерин содержащие макрофаги» Марченко Л.А., 2004 ж.

АДЕНОМИОЗДЫҢ ЭХОГРАФИЯЛЫҚ ДИАГНОСТИКАСЫ Жатыр көлемінің ұлғаюы Миометрийде эхогенділіктің жоғарылауы Миометрийде 5-6 мм анэхогенді қосылыстардың болуы Менструация аллодында эндометрий де диаметрі 3-5 мм аномальды кистозды қустардың анықталуы Капсуласыз сұйықтықты қосылысы бар түйіндердің болуы (түйінді форма)

Гистероскопия «АРА ҰЯЛАРЫ СИМПТОМЫ» (ОКСИТОЦИНДІ ТЕСТ- жатыр қуысының бозғылт-алқызыл түсті шырышты қабаты фонындағы қою-қызыл нүктелік саңылаулар түріндегі эндометриты жолдар сағаларының визуализациясы)

Аденомиоз.3 Кезең.Диффузды форматы.окситоцинді тест(+)

Аденомиоз.1-2 кезең.Эндометрий полипозы.

Лапароскопия ЭНДОМЕТРИОЗДЫҢ ТИПТІК НЕМЕСЕ КЛАССИКАЛЫҚ БЕЛГІЛЕРІ ЭНДОМЕТРИОЗДЫҢ ТИПТІК ЕМЕС НЕМЕСЕ ӘЛСІЗ КӨРСЕТІЛГЕН БЕЛГІЛЕРІ

ЛАПАРОСКОПИЯ (ТИПТІК БЕЛГІЛЕР) Шажырқайдағы қара, көк-қызыл, қара-қызыл Эндометриоидты имплантанттарды қоршап тұрған тыртықты тін Тыртықты тінмен қоршалған ақ мөлдір емс бляшкалар Қара-көк түсті тығыз капсула мен аналық бездің түзілістері «Типтік» спайкалық процесс

ЛАПАРОСКОПИЯ (ТИПТІК ЕМЕС БЕЛГІЛЕР) Петехиальды шажырқай «Алаутәрізді» дақтар Гиперваскулярлы аймақтар Шажырқайдағы безді түзілістер Шажырқайдағы қалташаларлар мен шұңқырлар болуы

Эндометриоз терапиясының жалпы принциптері: Ескеру керек! ужасы, репродуктивті функцияға қатысы, жалпы соматикалық жағдайы, жеке бас ерекшеліктері. эндометриозың орналасуы, таралуы және ағымының ауырлығы. Көрсеткіштер бойынша қажет: симптоматикалық терапия, қосымша ауруларды емдеу. иммунокоррекциялық, десенсибилизирлеуші терапия. психосоматикалық бұзылыстар коррекциясы. хирургиялық ем.

Эндометриозды емдеу этаптары 1. Интенсивті этап: эндометриоз ошақтарын хирургиялық жол арқылы алып тастау 2. Эндометрийдің гетеротопияларының атрофия сына алып келетін рилизинг гормонның агонистерін тағайындау(медикаментозный ем) 3. Реабилитационды этап – контрацепция, бедеулікті емдеу

Эндометриоздың медикаментозный емі Прогестагендер (дюфастон, утерожестан, депо-провера) Эстроген-гестагенді препарата Даназол ( прогестагенді және антигонадотропты әсер) Гестринон (андрогены, прогестагенді, антипрогестагенді және антиэстрогенді әсер) Гонадотропин-рилизинг факторының агонистері Антипрогестеронді әсер ететін препарата (мифепристон) Антиэстрогендер (ралоксифен, тамоксифен) Ароматаз ингибитор лары Ангиогенез ингибитор лары (ангиостатин)

Қорытынды Генитальды эндометриоз әлемде кең таралған аурулардың бірі болып табылады. Ол гинекологиялық аурулар құрылымында қосалқылардың қабыну аурулары мен жатыр миомасынан кейін үшінші орын аллоды. Қазіргі уақытта осы ауруды емдеу және аллодын алу үшін әр түрлі тәжибелер жүргізілуде.

Қолданылған әдебиеттер Глухов Е.Ю. - «Генитальный эндометриоз»,2011 г. «Рациональная фармакотерапия в акушерстве и гинекологии» М., 2005,под редакцией В.И. Кулакова, В.Н. Серова Allhorn S, Boing C, Koch AA, et al. TLR3andTLR4expression in healthy and diseased human endometrium. Reprod Biol Endocrinol 2008;6:40. Aboulghar MA, Mansour RT, Serour GI, et al. The outcome of in vitro fertilization in advanced endometriosis with previous surgery: a casecontrolled study. Am J Obstet Gynecol 2003; 188(2):371–75. Querleu D, Donnez J, et al. Dienogest is as effective as triptorelin in the treatment of endometriosis after laparoscopic surgery: results of a prospective, multicenter, randomized study Fertil Steril 2002;77(4):684–92.

Эндометриоздың макроскопиялық бейнесі Аналық без эндометриозы Аппендикс эндометриозы

Ретроцервикальды эндометриоз.Тік ішектің резекциясы.

Ретроцервикальды эндометриоз.Қынап қабырғасының резекциясы.

Қуықтың қабырғасының резекциясы

Шажырқай эндометриозы. Интерсид.

Жіңішке ішек эндометриозы