Образ казахского народного героя Махамбета Утемисова – акына и воина – в романе А. Алимжанова «Стрела Махамбета». Қазақ халық батыры Махамбет Өтемісұлының ақындық және күрескерлік бейнесі. (Ә.Әлімжановтың «Махамбеттің жебесі» романы бойынша)
Тема урока: Сабақтың тақырыбы: Ученица Образ казахского народного героя Махамбета Утемисова – акына и воина – в романе А. Алимжанова «Стрела Махамбета». Қазақ халық батыры Махамбет Өтемісұлының ақындық және күрескерлік бейнесі. (Ә.Әлімжановтың «Махамбеттің жебесі» романы бойынша)
Цели урока: Ученица познакомиться с личностью Махамбета Утемисова; продолжить работу над формированием умения работать с текстом; закрепить представления о художественном образе и средствах его создания на примере сцен из романа; развить навыки диалогической и монологической речи учащихся, воспитывать казахстанский патриотизм.
Сабақтың мақсаты: оқушыларды Махамбет Өтемісұлының тұлғасымен таныстыру ; мәтінмен жұмыс жасау арқылы тілін, сөздік қорын дамыту; көркем бейне құру тәсілдерін бекіту. ақын өміріне қызығушылығын ояту; қазақстандық патриотизмге тәрбиелеу.
Махамбет! Махамбет... Білмеймін жел ме, сел ме Жырда онымен бір тұлға теңесер ме... Әділетсіз дүниенің қабырғасын Махамбетше сөгер жан кездесер ме... Ф. Оңғарсынова
Ученица Мой друг, его ты должен знать, Он – воин и поэт. Свои стихи он мог слагать В седле – наш Махамбет. Он перед ханом и муллой Был горд и не робел. Не подчинялся силе злой, В словах, в делах был смел. Разила острая строка Всех трусов наповал. Он сталью звонкого клинка Народ к свободе звал. Ж. Абдирашев.
Родился 12 мая 1930 года. Рано осиротев, воспитывался в детском доме. В 1954 окончил КазГУ Работал собкором «Литературной газеты» по Средней Азии, Центральной Азии и Казахстану. С 1963 по 1967 год – главный редактор киностудии «Казахфильм». В 1968 году был приглашен собкором газеты «Правда» по Казахстану. С 1969 года –главный редактор литературного еженедельника «Казах эдебиеті». По 1981 год - секретарь правления Союза Писателей СССР гг. возглавлял Казахское агентство охраны авторских прав. По октябрь 1991 г. - президент Ассоциации коммерческого телевидения и радиовещания Казахской ССР. Умер в 1993 году в Алматы.
Роман «Стрела Махамбета» (1969) Роман повествует о судьбе пламенного поэта, народного трибуна, воина Махамбета Утемисова, отдавшего жизнь борьбе за свободу и счастье своего народа. Жазушы Махамбеттің қалыптасуын, оның халықтың қиын тағдырын, халық үшін бостандықтың күрес арқылы келетінін түсінуін рет-ретімен көрсетеді
Родился в Букеевской орде, на территории Западного Казахстана. Отец будущего поэта Утемис входил в число влиятельных людей, близких к окружению хана Букеевской орды Жангира. Получил всестороннее мусульманское образование, хорошо владел русским языком и грамотой. Вместе с Исатаем Таймановым возглавил повстанческие отряды, ведшие борьбу с правительственными российскими войсками и войсками хана Жангира. 20 октября 1846 года был убит наёмными убийцами своих врагов.
Махамбет Өтемісұлы ( 1803 – 1846 ) Туған жилы – 1803 Туған жері – БҚО, Жәнібек ауданы ж Орынбор қаласы Жәңгір ханның ұлы Зұлқарнайынның қасында болуы 1829 жилы Калмыков бектіндегі абақтыда 2 жил қамауда балды 1831 жилы түрмеден қашып, артынша ақталды 1834 ж. Исатай батыр мен бірігуі, Жәңгір ханның оны өз жағына тартуы 1837 ж. Қарауылқожа мен Исатай-Махамбет арасындағы тартыс 1838 ж. 12 шілдеде Ақбұлақ бойында Исатай қазаға ұшырағаннан кейінгі Махамбет әрекеті 1841 ж. 4 наурызда Махамбеттің қолға түсіп, 7 шілдеде қатаң жара үкіммен тұтқыннан босатылуы ж аралығындағы Махамбет өмірі туралы деректер аз. Қайтыс болған күні – 20 қазан ж Қайтыс болған жері - Қараой
Дать характеристику Махамбету (Молодость Махамбета) Сравнить его с изображением на репродукции Кисамединова «Махамбет» 1-тапсырма І топқа:
Дать характеристику Махамбету (Махамбет в Петербурге) Махамбеттің өз халқы туралы пікірі қандай еді? « Сіз хонды дәріптейтін ақынсыз ба?»денег сұраққа Махамбет қалай жауап берді? Какие качества Махамбета поразили Даль-Луганского? 1-тапсырма ІІ топқа:
1-тапсырма ІІІтопқа: Дать характеристику Махамбету (Диалог Махамбета с Исатаем). Исатай Махамбеттің пікірімен неге келіскен жоқ? Почему слова Исатая прозвучали для Махамбета как удары хлыста и почему они больно ранили его?
Задание 2 всем группам: Дать характеристику Махамбету ( Разрыв с Жангир-ханом)
Батыр Аруақты ер Қолбасшы Стрелы Махамбета Ақын
Махамбет! Махамбет... Білмеймін жел ме, сел ме Жырда онымен бір тұлғатеңесер ме... Әділетсіз дүниенің қабырғасын Махамбетше сөгер жан кездесер ме... Ф. Оңғарсынова
Написать мини- сочинение: «Свобода - самая большая ценность народа». Шағын шығарма жазу «Бостандық- халықтың ең үлкен құндылығы » Үйге тапсырма:
Всем спасибо работу! Ученица