Зат есімнің сөйлемдегі қызметі 45-жаттығу. Берілген сөздерді септеп, зат есімдерді қатыстырып, бірнеше сөйлем құрап, сөйлем мүшелеріне талдау.

Презентация:



Advertisements
Похожие презентации
Сын есімнің шырайы. Сын есімнің шырай формасына енуі оның түрленуі деп аталады.Бір тектес сапалық сынның бірінен екіншісінің артық я кемдігін,әр түрлі.
Advertisements

Қазіргі қазақ тіліндегі үстеулер – қимылдың, іс - әрекеттің әр түрлі белгісін, жүзеге асу амал – тәсілін, мекенін, себебін, мезгілін, жай – күйін білдіретін.
Сын есім Сын есім – дегеніміз заттың түрін, түсін, сапасын, салмағын, көлемін білдіретін сөз табы. Сұрақтары: қандай? Қай?
Сын есім – заттың түсін, сапасын, белгісін, күйін, салмағын, көлемін, т.б. қасиеттерін білдіретін сөздер. Сын есім қандай? қай? деген сұрақтарға жауап.
Ашық сабақ 2 Ә сынып Сын есім Мұғалімі:Анес Қ.. Ұйымдастыру кезеңі Үлкенге де сіз, Кішіге де сіз, Сәлем бердік сіздерге Құрметпенен біз.
Психологиялық дайындық Әрбір адам – досым, сыныптасым, Әрбір ісің – тірлік, тірек, адамдық. Әрбір сөзің – шындық, бірлік, адалдық, Әрбір сабақ – үйрену,
Сабақтың тақырыбы: Зат есім Сабақтың мақсаты: 1.Оқушыларға зат есім жайлы түсінік бере отырып, сұрақтар қоя білуге үйрету. 2.Жаңа технология элементтерін.
Есімдік- заттың атын, сынын, санын я олардың аттарын білдірмей, олардың орнына жұмсалатын, есімдер тобына жататын сөз табының бірі. А.Ысқақов.
я и мой труд
Қазақ тілі-өз тілім,ана тілім Абай,Мұхтар сөйлеген дана тілім. Қастерлейді ұл – қызың мәңгі сені Болашағым,бақытым дара тілім.
Қазақ тілі Электронды оқулық ( Бастауыш сынып мұғалімдеріне арналған көмекші құрал) Құрастырған :Алибаева.Г.К (1-сыныптың ІІ-жарты жылдығына арналған)
Үстеу Қимылдың мезгілін, мекенін, мақсатын, сынын,себебін білдіріп, сындық белгілерді күшейтіп көрсетеді. Қашан?, Қайда?, Қалай?, Қайтіп? Деген сұрақтарға.
Үстеу – іс-әрекеттің белгісін (орнын, мезгілін, амалын,мақсат- себебін) білдіретін сөз табы. Сондықтан да үстеулер қолданылу барысында етістіктермен тіркесіп.
«Алгоритм» ұғымы. Алгоритм қасиеттері.
Психологиялық дайындық Мұғалім сұрағы Оқушы жауабы - Әрбір адам? Досым, сыныптасым. - Әрбір сабақ? Үйрену,оқу, іздену. - Әрбір ісің? Тірлік,тірек, адамдық.
«Білімді мыңды жығар, білекті бірді жығар» мақал.
Мұхтар Әуезов Көксерек (хикаяттан үзінді) ( )
Синонимдер Жоғалса да атың, /зат есім/ Жоғалмасың атың, /зат есім/ Айыбымды кеш, /етістік/ Келсем де үйге кеш, /мезгіл мағ.үстеу/ Жағам дейсің қара,
Мұнайлы ауданы 6 орта мектептің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі Даулетова Ш.А Сыныбы: 7 д.
Бастауыш Зат есім атау септікте тұрып, кім? не? деген сұраққа жауап беріп, сөйлемде ойдың иесі болады. Ел (кім?) ерімен еңселі. Таулардан өзен (не ағар?)
Транксрипт:

Зат есімнің сөйлемдегі қызметі 45-жаттығу. Берілген сөздерді септеп, зат есімдерді қатыстырып, бірнеше сөйлем құрап, сөйлем мүшелеріне талдау.

1.Жалқы есім мен жалпы есімнің ерекшелігі неде? 2.Зат есім барыс, табыс, жатыс, шығыс, көмектес септіктерінде тұрып қандай сөйлем мүшесінің қызметін атқарады? 3. Тұрлаулы мүше мен тұрлаусыз мүшелердің айырмашылығы неде? 4. Не себепті тұрлаусыз мүше сөйлем құрай алмайды? 5. Ел ерімен еңселі. Бастауыш қай сөз табынан?

Қызыл Дөңгелек Қатты Тәтті Жақсы Анықтамасы ?

Заттың сынын, сапасын, дәмін, түсін, көлемін білдіріп, қандай? деген сұраққа жауап беретін сөз табын айтамыз.

Негізгі Туынды Күрделі

Сапалық сын есім Қатыстық сын есім

Қазанның оны Сын есімнің түрленуі Сын есімнің шырайлары Салыстырмалы шырай Күшейтпелі шырай

Салыстырмалы шырай – бір заттың сындық белгісін екінші затпен салыстырғанда кем не артық екенін білдіретін шырай түрі. Мыс: ауырырақ, кішірек,ақшыл, жылылау.

Күшейтпелі шырай – белгілі бір сындық белгінің бір нәрседен өте артық не өте кем екенін білдіретін шырайдың түрі. Мыс: Сап-сары, өте жарық, аса маңызды.

Шырайдың жасалу ерекшелігі Мыс: Үлкен-үлкенірек-аса үлкен; Сары-сарылау-сарғыш-өте сары, тым сары; Таулы-таулырақ-таулылау-өте таулы 1

Шырайдың жасалу ерекшелігі Мыс: а) Қызыл-дау, қызыл-ырақ, Ақ-шыл, Боз-аң ; ә) Жап-жасыл, өте жасыл, тым жасыл, ең жасыл. 2

49-жаттығу. Берілген сын есімдерді түрлі реңге түрлендіріп көріңдер. Қайсысы түрленеді, шырай түрін анықтаңдар. Әдемі, сұлу, денелі, сулы, көк, жазық, жүдеу.

Көп нүктенің орнына қарсы мәндес сөзді тауып, оларды түрлендіру. Семіз -... Қараңғы -... Сұйық -... Жуас -... Жаңа -... Үлкен -...

50-жаттығу. Өлеңді мәнерлеп оқып, ішінен сын есімдерді теріп жазып, шырай жасаңдар.

1.Өзі қысқа, Өзі нұсқа, Сөз қаймағын есіңде ұста. Мақал 2.Бір көзім «кідір-қызыл» дейді, Бір көзім «жүгір-жасыл» дейді. Бір көзім «абайла»-қызыл дейді. «Қарап ал маңайға» дейді. Бағдаршам 3. Қорыққанда жел аяқ Отырғанда томардай-ақ. Қоян 4. Өзі суық, Өзі өткір, Өзі үскірік. Жел

Берілген сын есімдердің бір тектес сапалық белгілерін көрсететін жұрнақтарды жалғап жазыңдар. Қымбат. Ақ. Ұзын. Ащы. Жуас.

Ақ - лау көк – ырақ, Үлкен- ше, сар – шіл, Қоңыр – ғылтым, жақсы – ғыш, Толық – деу, жұқа – қай, Жеңіл – ша, жуан – лау, Боз – тау, терең – шыл. Ақшыл, көкшіл, үлкендеу, сарғыш, қоңырқай, жақсылау, толықтау, жұқалау, жеңілдеу, жуанырақ, бозғылтым, тереңдеу.

МысалдарСалыстырмалыКүшейтпелі Әп-әдемі Әп-әдемі Кішілеу Кішілеу Бойшаң Бойшаң Сұп-сұр Сұп-сұр Қымбатырақ Қымбатырақ Аса маңызды Аса маңызды Бозаң Бозаң Сарғыш Сарғыш Өте арық Өте арық Орасан зор Орасан зор

Күшейтпелі шырай Салыстырмалы шырай Венн диаграмма

Үй тапсырмасы Сын есімнің түрленуі оқу. 52-жаттығу. «Адами қасиеттер» тақырыбында шырай формасына енген сын есімдерді қатыстыра отырып, шағын пікір жазыңдар.

Біле бер қанша білсең, тағы тіле, Жетерсің мақсатыңа біле-біле. Ж.Баласағұн