Грамадска-палітычнае жыццё БССР

Мэты і задачи ўрока: Прасачыць смену палітычнах рэжымаў у БССР. Зразумець механізм переходу ад диктатуры да дэмакратыі. Паказаць, якую ролю ў гитым працэсе адыгрываюць гуманізацыя, талерантнасць, пашырэнне ўдзелу народа ў кіраванні дзяржавай.

Эпіграф: «Чтобы разум продолжал развиваться, а человеческая рациональность выжила, никогда не следует покушаться на разнообразие индивидов и их мнений, целей и дел (кроме крайних случаев, когда в опасности политические свободы)». К.Поппер

План урока: Палітычная рэжымы і іх типы. Массавыя рэпрэсіі на тэрыторыі Беларусі як приклад таталітарызму. Аўтарытарна рэжым у БССР. Механізмы супрацьстаяння таталітарызму як шлях да правовой дзяржавы.

Пытанні для абмеркавання: Што такое палітычна рэжым? Якія типы палітычнах рэжымаў вам ведомы? Даць характарыстыку кожному з рэжымаў.

Пазнавальная задача: На подставе матэрыялаў урока даказаць існаванне ў Беларусі ў розная часы ўсіх відаў палытычнах рэжымаў.

Рэпрэсіі на тэрыторыі Беларусі ў гадах

«Тысячи форм и способов практического учета и контроля за богатыми, жуликами и тунеядцами должна быть выработана и испытана на практике самими коммунами, мелкими ячейками в деревне и городе… В достижении общей единой цели: очистки земли российской от всяких вреднах насекомых… В одном месте посадят в тюрьму десяток богачей, дюжину жуликов, полдюжина рабочих, отлынивающих от работы… В четвертом расстреляют одного из десяти виновнах в тунеядстве. Чем разнообразнее, тем лучше, тем богаче будет общий опыт, тем вернее и быстрее будет успех социализма, тем легче практика выработает… - наилучшие приемы и средства борьбы». В.И.Ленин

Структура рэпрэсійнага аппарата Судебнае 11,7% дел Внесудебнае 88,3% дел Военно-полевые суды «Тройки» Областнае и районнае суды Верховнай суд Отряды НКВД «Двойки» Коллегии ГПУ Репрессивнае органа

Выконваючы гэтае пажаданне права дыра, органа немала папрацавалі, каб выявіць усіх ворагаў па нацыянальнай, сацыяльнай, інтэлектуальнай прыналежнасці.

Жертвы массовых репрессий Граждане БССР и СССР Лица без гражданства Иностранцы по национальности по соц. положению по образованию белорусы 64,08% поляки 17,18% татары 0,19% другие 4,01% евреи 8,93% литовцы 0,63% украинцы 1,14% русские 3,8% рабочие 15,97% крестьяне 68,48% служащие 8,19% купцы 0,56% помещики 0,04% дворяне 1,48% другие 0,79% незаконченное высшее 2,4% высшее 8,1% средн.спец. 0,64% среднее 9,58% неполное среднее 7,19% начальное 27,65% незаконч.нач. 34,8% безграмотнае 5,74% по партийн.образ. чл. ВЛКСМ 0,74% чл.др.партий 0,56% чл. КПСС 11,57% Беспартийнае 87,19% по профессиям колхозники 15,84% учителя 1,5% интеллигенции. 0,58% инж.-техн.раб. 0,8% рабочие 7,86% хуторяне 14,28% по половому признаку мужчина 89,04% женщина 10,96% 600 тыс. человек хоз. раскулачено

У 20 – 30-я гг. на Беларусі па падліках Ул.І.Адамушкі (навукоўца, які займаецца вывучэннем гэтага пытання на Беларусі) было раскулачена і выслана за межи рэспублікі 250 тысяч чалавек

Каго ж адносілі да кулакоў? 21 мая 1929 года на початку суцэльнай калектывізацыі СНК СССР вызначыў прыкметы кулацкой гаспадаркі: сістэматычнае выкарыстанне наёмнай працы, наяўнасць млына, маслабойні, крупарушкі і іншых прадпрыемстваў па перапрацоўцы сельскагаспадарчай прадукцыі, сістэматычная сдача ўнаём складнах сельскагаспадарчых машин, наяўнасць непрацоўнах даходаў. Гэтыя прыкметы былі некалькі ўдакладнена пры распрацоўцы закона аб адзінам сельскагаспадарчым палатку на 1930 год.

Раскулачванне 1930 год – сел. гаспадарак З 1931 года па 1934 год – неабгрунтована падвергліся рэпрэсіям 4252 кулацкія гаспадаркі Усяго раскулачена і выслана за межи краіна з 1930 года па 1934 год – чалавек

Маштабы рэпрэсій павялічваліся с кожнам годам. Асаблівага размаху яна дасягнулі ў 1937 годзе. Людзей арыштоўвалі і каралі назвать за тое, што яна падазраваліся ў шкодніцтве, шпіянажы і іншых магчымых і немагчымых злачынствах. Даносы, поклепы, заговоры сталі звычайнай справой. Шырока было распаўсюджана такое абвінавачванне, як сацыяльна-шкодна элемент. Большасць арыштаванах прысуджаліся да вышэйшай меры пекарня – растрэлу.

Змагаючыся з сацыяльна- шкоднам элементам дзяржава приняла постанову аб высылцы з прыгранічнах раёнаў 12 тысяч чалавек. З Беларусі было вывезена больш за дзяцей да 8 гадоў і дзяцей з 8 да 15 гадоў.

Пасляваенная гады так сама адзначана узмацненнем рэпрэсій. На гиты раз іх ахвярамі становяцца, акрамя ўсіх пералічаннах раней, прадстаўнікі беларускай інтэлігенцыі, кіраўнікі партыі і ўрада, пісьменнікі. Сярод гитых ахвяр есть і наши землякі.

Максім Лужанін Максім Лужанін (Аляксандр Амвросьевіч Каратай) нарадзіўся года ў вёсцы Прусы Салігорскага раёна Мінскай вобласці ў селянскай сямі. Скончыў Мінскі беларускі педагагічна тэхнікум, вучыўся на літаратурна-лінгвіністычнам аддзяленні педагагічнага факультета БДУ. Быў членам літаратурнах арганізацый Узвышша і Маладняк. Працаваў у рэдакцыі часопіса Узвышша, на Беларускім радыё. Быў рэпрэсіравана ў 1933 годзе і выслана ў Сіблаг.

Аркадзь Чарнашэвіч Аркадзь Дзмітрыевіч Чарнашэвіч нарадзіўся года ў вёсцы Кулакі ў селянскай сямі. Па заканчэнні Старобінскай сямігодкі памагаў батькам у гаспадарцы. У 1930 годзе бацьку раскулачылі і адправілі на будаўніцтва Беламорска-Балтыйскага канала, а сямю вывезлі ў Качоўскі раён Комі-Пярмяцкай акругі. У 1950 годзе вярнуўся на радзіму, быў прызначана дырэктарам Насовіцкай, а потом Свірскай початковых школ. Член СП СССР з 1954 года. Узнагароджана медалям. Памёр года.

Выконваючы постанову кіраўніцтва БССР з 1939 па 1941 гг. і ў пасляваенная гады выслала чалавек. Усяго ж за межи рэспублікі з заходняй і ўсходняй участок у адміністрацыйнам парадку выслана чалавек. Такім чинам усяго ў 1930 – 50-х гг. неабгрунтавана рэпрэсіравана звыш чалавек.

Усяго ў гады за кантррэвалюцыйная злачынствы было рэпрэсіравана чалавек, з якіх расстреляна. З цягам часу яна ўсе былі рэабілітава- на.

Такім чинам Вы мелі магчымасць упэўніцца ў тым, што паламанах людскіх лёсаў было вельмі шмат. Аб гитым сведчаць спісы ссвернутых імёнаў, з якімі мы жадалі б Вас азнаёміць... Колькасць ссвернутых імёнаў толькі па Салігорскім раёне складае больш за 400 чалавек.

Грамадска-палітычнае жыццё ў СССР і БССР у другой палове 50-х – першай палове 80-х гг гг гг гг. Сталіншчына Хрушчоўская адліга Брэжнеўскі застой М.Гусараў ( гг.) М.Патолічаў ( гг.) К.Мазураў ( гг.) П.Машэраў ( гг.) Узмацненне рэпрэсій Спробы дэсталінізацыіПаварот да кансерватызму таталітарна аўтарытарна палітычна рэжым

Талерантнасць у адносінах да іншадумцаў, да палітычнай апазіцыі, гуманізацыя ўсіх бакоў жыцця, переход да сапраўднага народаўладдзя – весь той шлях, які засцеражэ нас ад диктатуры. ВЫВАД: