Экология

Адамның алақаны

Табиғат

Бізді қоршаған орта Табиғат – бізді қоршаған орта, ол адам баласының санасынан тыс, өздігінен пайда болған. Демек, адам табиғатсыз өмір сүре алмайды. Табиғаттың ерекше қасиеті – ол өзінің бөліп шығарған қалдығынан адамның көмегінсіз-ақ өзін тазартып алады. Ал адам баласының іс-әркеттерінен болған қалдықтардан өзін-өзі тазарта алмайды, табиғат уланып, ластанады. Таза табиғат үшін күрес – өмір үшін күрес, келешек, болашақ үшін күрес әрқайсымыз өзіміз өскен ортаның табиғатын қорғауға міндеттіміз. Табиғат адам баласын дүниеге келтірген аяулы ана бүкіл тіршілік атаулының алтын ұясы, аялы бесігі, құтты қонысы және өсіп- өнген мекені. Сондықтан Табиғат-Анамыздың неден зардап шегіп тұрғанын анықтап, өз көмегімізді беруге дайын болуымыз керек.

Табиғаттың тарылтпайық мөлдір кәусар тынысын, Пәк табиғат – жүрегімнің тамылжыған тынысың. Ей, адамдар, қалай ғана қатігездік жасайсың, Ол – анаң ғой, ал сен – кенже ұлысың!

Бақытты болу және табиғатпен үйлесімде өмір сүру деген – бір-ақ нәрсе. Сенека. Табиғатты адам өмірін сақтағандай сақтауымыз керек. П.И.Чайковский Табиғатты қорғау дегеніміз – Отанды қорғау. М.М. Пришвин Табиғат жөнсіз араласқаны үшін адамзаттан өшін қайтармай қоймайды. Р. Сейсенбаев Корейдің қолына бәкі беріп тауға жіберсең, аштан өлмейді. Корей мақалы Өзбекке шапанындай жер берсең, дүниенің байлығын жасайды. Өзбек мақалы

Бақытты болу және табиғатпен үйлесімде өмір сүру деген – бір-ақ нәрсе. Сенека. Табиғатты адам өмірін сақтағандай сақтауымыз kерек. П.И.Чайковский

Табиғатты қорғау дегеніміз – Отанды қорғау. М.М. Пришвин Табиғат жөнсіз араласқаны үшін адамзаттан өшін қайтармай қоймайды. Р. Сейсенбаев

Жалғасын тап 1. Табиғатсыз адамдардың күні жоқ, а) олжаң көп. 2. Жер байлығы – ә) Өзге елдің тауын да сыйламайды. 3. Күте білсең, б) алтын бесік. 4. Жер – ана, в)он ағаш отырғыз. 5. Тұған жер – г) Мұны айтуға табиғаттың тілі жоқ. 6. Көлдің көркі – құрақ, ғ) ел – бала. 7. Бір ағаш кессең, д) Таудың көркі – бұлақ 8. Орман көп болса, ж) дәрі шөптен шығады. 9. Өз елінің тасын сыйламаған, е ) жер жомарт. 10. Дана көптен шығады, з) ел байлығы.

Табиғатсыз адамдардың күні жоқ, Мұны айтуға табиғаттың тілі жоқ. Жер байлығы – ел байлығы. Өз елінің тасын сыйламаған, Өзге елдің тауын да сыйламайды. Күте білсең, жер жомарт. Тұған жер – алтын бесік. Жер – ана, ел – бала. Көлдің көркі – құрақ, таудың көркі – бұлақ. Бір ағаш кессең, он ағаш отырғыз. Орман көп болса, олжаң көп. Дана көптен шығады, дәрі шөптен шығады.

+ Білдім- Білмедім? Қызықты

Сұрақтарға жауап беру Алғашқы рет экология ұғымын кім енгізді? Экология мағынасы қандай сөзден шыққан? Экология қандай ұғымды білдіреді? Экологиялық білім мен тәрбие берудің мақсаты қандай? Экологиялық тәрбие қайдан басталады?

212 бет. Жазбаша жұмыс Экология өмір сүретін айнала деген ұғымды білдіреді. Экологиялық білім берудің мақсаты – жеке адамның бойындағы табиғатқа деген ізгілік қатынасты қалыптастыру. Экологиялық тәрбие отбасынан басталады. Экология табиғатты тиімді пайдалана отырып, оның заңдылығын бұзбауға үйрету.

Сұрақтар жазу Л. Леоновтың айтуы бойынша адам баласының алдында қандай екі мәселе тұр? Біз бүгінде табиғатқа тәуелді ғана емеспіз, ол да бізге тәуелді деп кім жазған? Жер бетіндегі өмірді сақтау үшін нені өзгерту қажет?

Құрмалас сөйлемдерді тап. Экология табиғатты пайдалана отырып, оның заңдылығын бұзбауға үйретеді. Жерін жұтатпас үшін әр маусымға орай жайлау, күзеу, қыстауға көшіп-қонып жүрген. Жер бетінде өмірді сақтау үшін табиғатты тұтыну тәсілдерін түгелдей өзгерту қажет.

Сөзжұмбақ

Жұмбақтың шешуі – сөзжұмбақтың шешуі 1. Біз өмір сүретін айнала 2. Жұрттың бәрі соны сүйеді, Бірақ қарағысы келмейді. 3. (көлденең) Жазда жатсаң – көлеңкесіне алады Қыста жақсаң – жаның рахат табады. 3. (тігінен) Құрғак жерде сақтайсын, Онсыз тамақ татпайсын. 4. Бір нәрсе бетінде жоқ, ой менен қыр, Өзіңнің кіндігінен айналып жүр. Өзіне назар салып қарасаңыз, Келбеті жер жүзінің көрініп тұр. 5. Үлкен – үлкен түйені Тастапты адам шөгеріп. Өркеші бұлтқа тиеді, Бауыры жатыр көгеріп. 6. Әдемі түнде мен жүрсем жүреді бірге.

Үйге тапсырма: бет. Орыс тілінде ө ле ң берілген. Сол ө ле ң ді т ү сініп о қ ып, ө здігінше аударып, қ аза қ ша ө ле ң құ растыру. * Таби ғ атты қ ор ғ ау – бізді ң міндетіміз атты та қ ырып қ а эссе жазу.