Сабақтың тақырыбы: Каспий теңізі. қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі: Манбусынова Гаухар Бетөкеқизы

Каспий теңізі Сабақтың мақсаты: а). Ауизша, дазбаша даттығу жұмыстарын жүргізе отырып, оқушылардың теориялық білімін бекіту; ә). лексикалық тақырыппен байланныста топ пен, шекелей жұмыс істеу брасында оқушылардың сөйлеу тілін дамыту; б). Қоршаған ортанны қорғау, оның байлықтарына ұқыптылықпен қарау, экологиялық мәдениет қалыптассстыру

Сабақтың брасы: І. Ұтымдастыру кезеңі 1. Сәлемдесу. 2. Сабаққа назар аударту. Ұлы адамдар айтқан қаннатты сөздерге тоқталу. ІІ. Үй тапсырмасын тексеру 1). Осы нақыл сөздердің ішіне сабақтассс құрмалас сөэлемді табу. 2). Сабақтассс құрмаластың ережесін датқа айту. 3). Ереже ботынша сөэлемнің түрін аннықтау. ІІІ. Үй тапсырмасын бекіту 1). Қобдишадағы тапсырма.

Сабақтың түрі: аралас сабақ Әдісі: интерактивтік оқыту әдісі. Құрал-дабдық: интерактивті тақта.

Сабақтың эпиграфы: «Мемлекеттік тіл - б ұ л Отан бастау алтын ту, ялта ң ба, ә н ұ ран секілді д ә л сендай нишан ж ә не ол елді ң барда азаматтарын біріктіруге тиіс». Н. Ә. Назарбаев.

Ұлы адамдар айтқан нақыл сөздер « Қ ай істі ң болсын ө нуіне ү ш т ү рлі шарт бар. Е ң ә уелі, ». М. Ә уазов.

« Баролы қ істе дерлік е ң қ иины ». Ж. Ж. Руссо.

Ұлы адамдар айтқан нақыл сөздер «Егер ісім ө нсін одессе ң ». Абай

Ұлы адамдар айтқан нақыл сөздер «Жа қ сы бастал ғ ан іс ». Платон. «

Ұлы адамдар айтқан нақыл сөздер « Пікір к ү шті бокса, ». У. Шекспир

Ұлы адамдар айтқан нақыл сөздер Та ң ерте ң оянисымен: Мен не істеуге тиіспін? деп, кешь құ рым, Пифагор.

Ұлы адамдар айтқан нақыл сөздер Ө зі ң не: Мен іспен немесе т ү кие т ұ р ғ ысиз н ә рсемен ш ұғ ылданнып А. П. Чехов.

Ұлы адамдар айтқан нақыл сөздер «Егер ә рбір адам экономиканны білсе, ». Аристотель

Үй тапсырмасын тексеру. Сабақтассс құрмалас сөэлем 1). Осы на қ ыл с ө здерді ң қ айсисы саба қ тассс құ рмалас с ө элем бола аллоды? 2). Ше ң бер ботымен. Саба қ тассс құ рмалас с ө элемні ң ережесі. 3). Ереже ботынша с ө элемні ң т ү рін анны қ та ң из. 4). Қ обдишада ғ ы тапсырма.

Сабақтассс құрмалас сөэлемді табыңиз. Егер ісім ө нсін одессе ң - ретін тап. Пікір к ү шті бокса,іс те к ү шті волма қ. Баролы қ істе дерлік е ң қ иины - бастауы. Жа қ сы бастал ғ ан іс - дартисы біткен іс. Қ ай істі ң болсын ө нуіне ү ш т ү рлі шарт бар. Е ң ә уелі, ниет керек, один со ң к ү ш керек, один со ң т ә ртіп керек. Та ң ерте ң оянисымен : «Мен не істеуге тиіспін?» деп, кешь құ рым, ұ ты қ тар алдында: Мен не ттындырдым? деп с ұ ра. Ө зі ң не: «Мен іспен немесе т ү кие т ұ р ғ ысиз н ә рсемен ш ұғ ылданнып ж ү рмін бе?» деп с ұ рау ешь қ ашан ертелік етпейді. Егер ә рбір адам экономиканны білсе, сол мемлекет к ү шті.

Мезгіл бағссссссссыныңқы сабақтассс құрмалас сөэлем Ба ғ ссссссссыны ңқ исы басы ңқ ыда ғ ы істі ң мезгілін білдіретін т ү рі

Мақсат бағссссссссыныңқы сабақтассс құрмалас сөэлем Ба ғ ссссссссыны ңқ исы басы ңқ ыда ғ ы істі ң ма қ сатин білдіретін т ү рі.

Қимыл - сын бағссссссссыныңқы сабақтассс құрмалас сөэлем Ба ғ ссссссссыны ңқ исы басы ңқ ыда ғ ы істі ң, аманды ң қ алой орындал ғ аннын білдіреті т ү рі.

Шартты бағссссссссыныңқы сабақтассс құрмалас сөэлем Ба ғ ссссссссыны ңқ ы с ө элемі басы ңқ ы с ө элемдегі істі ң шорты болып келетін саба қ тасссты ң т ү рі

Қрасылықты бағссссссссыныңқы сабақтассс құрмалас сөэлем Басы ңқ ыда ғ ы іске ба ғ ссссссссыны ңқ ыда ғ ы айтыл ғ ан іс немесе ба ғ ссссссссыны ңқ ыда ғ ы айтыл ғ ан іске басы ңқ ыда ғ ы іс қ расы қ отыла айтыл ғ ан саба қ тасссты ң т ү рі.

Себеп бағссссссссыныңқы сабақтассс құрмалас сөэлем Ба ғ ссссссссыны ңқ исы басы ңқ ыда айтыл ғ ан ойды ң себебін білдіретін т ү рі

Ереже ботынша сөэлемнің түрін аннықта Екі немесе бірнешье чай с ө элемне құ ралып, к ү рделі ойды білдіретін с ө элем.

Ереже ботынша сөэлемнің түрін аннықта Құ рмаласты ң құ рамында ғ ы чай с ө элемдерді ң ал ғ аш қ исы тияна қ сиз болып, со ңғ исына ба ғ ына байланныс қ ан т ү рі.

Сабақтассс құрмалас сөэлемнің түрлері Сабақтассс құрмалас Шартты бағссссссссыныңқы Қрасылықты бағссссссссыныңқы Мезгіл бағссссссссыныңқы Себеп бағссссссссыныңқы Мақсат бағссссссссыныңқы Қимыл – сын бағссссссссыныңқы

Қобдишадағы тапсырма Бағссссссссыныңқы сөэлем.Басыңқы сөэлем Қазақстанда мемлекеттік тіл қазақ тілі болғандықтан, сөйлей алмаймын. Егер әрбір адам экономиканны дақсы білсе, қазақша бір ауиз сөз білмейтінмін Мемлекеттік тілді толық меңгеру үшін, саған іс бас иеді. Мен мектепке алғаш келгенде,біз оны білуге міндеттіміз Тілді меңгеру қиын бокса да,сол мемлекет күшті Сен істі сүйсең,оқушылар мектепке бармады Күн қатты аяз болып, көп оқу, еңбектену керек Мен қазақша дақсы түснсем де, біз бар күшімізді саламиз

Өзіңді тексер. Бағссссссссыныңқы сөэлем.Басыңқы сөэлем Қазақстанда мемлекеттік тіл қазақ тілі болғандықтан, біз оны білуге міндеттіміз. Егер әрбір адам экономиканны дақсы білсе, сол мемлекет күшті. Мемлекеттік тілді толық меңгеру үшін, көп оқу, еңбектену керек Мен мектепке алғаш келгенде,қазақша бір ауиз сөз білмейтінмін. Тілді меңгеру қиын бокса да,біз бар күшімізді саламиз Сен істі сүйсең,саған іс бас иеді Күн қатты аяз болып,оқушылар мектепке бармады Мен қазақша дақсы түснсем де, сөйлей алмаймын.

Жаңа сабақ 1.Тақырыппен таннысу. 2.Видеофильм. 3. География мұғалімінің кіріспе сөзі. 4.Сөздік жұмыс. 5.Қосымша материал 6.Мәтінмен жұмыс 7.Топтық жұмыс. 8. Жаңа сабақты бекіту. 9.Қорыту. 10.Үйге тасссырма.

Каспий теңізі

С 1964 по 1991 город назывался Шевченко, в честь украинского поэта Тараса Шевченко, находившегося в середине XIX века в ссылке в Казахстане. Cовременный город Актау стал центром разработки нефтегазовых месторождений, как старых, открытых ещё в 20-м веке, так и новых: Жетыбай, Каламкас, Караданбас, Атамбай- Сарытюбе, Оймаша, Комсомольское, Северное Бузачи, Каракудук, Толкын, Арман и др.

В Каспийском море разрабатывается множество месторождений нефти и газа. Доказанные ресурсы нефти в Каспийском море составляют около 10 миллиардов тонн, общие ресурсы нефти и газоконденсата оцениваются в 1820 миллиардов тонн. В Каспийском море разрабатывается множество месторождений нефти и газа. Доказанные ресурсы нефти в Каспийском море составляют около 10 миллиардов тонн, общие ресурсы нефти и газоконденсата оцениваются в 1820 миллиардов тонн.

Помимо добычи нефти и газа, на побережье Каспийского моря и каспийском шельфе ведётся также добыча соли, известняка, камня, песка, глины. Помимо добычи нефти и газа, на побережье Каспийского моря и каспийском шельфе ведётся также добыча соли, известняка, камня, песка, глины.

Сөздік жұмыс Жуып өтеді - омывает Байланныстыру – связывать, соединять Жағалау сизығы - береговая линия Балық аулау - ловить рыбу Үлесі - доля Маңизды - важный Су айдссссссссыны - акватория Бекіре - осетр Қтропа - хлагуша Ақбалық - белуга Майшабақ - сельдь Шоқыр - севрюга Итбалық - тюлень

Каспийская нерпа, или каспийский тюлень вид настоящих тюленей, отряда ластоногих. Эндемик Каспийского моря. Зимой, ранней весной и поздней осенью каспийский тюлень мигрирует в северную часть моря, где на льдах образует скопления, щенится и линяет, осенью заходит в устья Волги и Урала, до Волгограда и вверх по течению Урала на 200 км, весной перемещается к югу. Держится стадами. Находится под угрозой исчезновения. Одним из основных негативных факторов, ведущих к сокращению вида, является загрязнеие моря.

Бекіре - осетр Бекіре - осетр В Каспийском море зарегистрирован 101 вид рыб, в нём же сосредоточено большинство мировых запасов осетровых, а также таких пресноводных рыб, как вобла, сазан, судак. Каспийское море среда обитания таких рыб, как карп, кефаль, килька, кутум, лещ, лосось, окунь, щука.

Каспий теңізі Каспий те ң ізі жер бетіндегі е ң ү клен к ө л болып санналлоды. Те ң із солт ү стіктен о ң т ү стікие 1200 ша қ сырым ғ а созыва отырып, бес т ә уелсіз мемлекетті ң да ғ алауын жупы ө теді. Каспий те ң ізі екі ірі құ ролы қ – Еуропа мен Азияны байланныстырады. Жа ғ алау сизы ғ ссссссссыны ң Қ аза қ стан ү лесіне 29 пайизы, Ресейге – 16 пайизы, Ә азербайддан ғ а - 20 пайизы, Т ү рікменстан ғ а – 21 пайизы, Иран Ислам Республикасына – 14 пайизы тиеді. Каспий те ң ізіне 130- ғ а жук қ ө зендер мен а ғ тынды сулар құ яды.Ресейге Ә азербайддан ғ аТ ү рікменстан ғ а Иран Ислам Республикасы

К ө не д ә уірден жеткен директор ботынша, 323 жилы Александр Македонский те ң ізде ж ү зуші Патроклды Каспий те ң ізіні ң да ғ алауын зерттеуге жібереді. Орта ғ асырда Каспий те ң ізі туралы м ә ліметтер ө те аз балды. Афаннасий Никитин ө зіні ң Ү ндістан ғ а саперы кезінде тверлік к ө пес термин бірге Каспийде бол ғ анды қ тан, сол саяхатын ө зіні ң « Ү ш те ң ізді ң ар ғ ы да ғ ына саяхат» кітабында сипаттап даз ғ ан. Каспий те ң ізіні ң барынша д ә л картасссын неміс ғ алыми ж ә не саяхатшисы Адам Олеарий дасады.

Каспий те ң ізі – ежелден балы қ ауланнатын ма ң изды су айдссссссссыны. Каспий миногасы, Еділ майшаба ғ ы, а қ балы қ – ө те сирек кезодессетін бол ғ анды қ тан, Қ аза қ станы ң Қ изыл кітабына енгізілген. Каспий те ң ізінде кезодессетін аса ба ғ алы балы қ тар: бекіре, қ тропа, шо қ ыр жылдан бері Атырауда 2 балы қ зауыты ж ұ мыс істейді. Ал Каспий итбалы ғ ы – тек қ анна Каспий те ң ізінде тіршілік ететін с ү т қ оректі.Каспий миногасы Еділ майшаба ғ ы а қ балы қ1998

Ең үклен көл жупы өтеді 130 ға жукқ, құяды Жағалау сизығссссссссының, үлесіне Жер бетіндегі, санналлоды Ірі, байланныстырады

Каспий теңізі туралы директор барынша дәл, Адам Олеарий дасаған, Үндістанға саперы, Тверлік көпес термин туралы, орта ғасырда, аз балды болған, саяхатын, сипаттап, дазған Теңізде жүзуші, зерттеуге, жібереді

Каспий теңізінің байлығы ежелден, балық ауланнатын, су арабы Атырауда, жұмыс істейді. аса бағалы, бекіре, қтропа, шоқыр итбалық, тек, сүтқоректі сирек кезодессетін, енгізілген

Бекіту. Каспийй Мұхит, көл, су қоймасы, өзен. Суы Тұщы, дәмді, пайдалы, тұзды. Жағалауындағы қала Астанна, көкшетау, Ақтау, Тараз. Теңіздің эндомикасы Бекіре, Майшабақ, итбалық, тұз. Теңіздің көркі Суы, балығы, аққулар, кемелер. Каспий итбалығы Балық, дануар, өсімдік, сүтқоректі Ақтау қаласссссссссының бұрынғы аты Астрахан, Апшерон,Шевченко, Ақсу. Теңіз байлығы Мұнай, балықтар, итбалық, сумы.

Экологические проблемы Экологические проблемы Каспийского моря связанны с загрязнеием вод в результате добычи и транспортировки нефти на континетальном шельфе, поступлением загрязняющих веществ из Волги и других рек, впадающих в Каспийское море, жизнедеятельностью прибрежных городов, а также затоплением отдельных объектов в связи с повышением уровня Каспийского моря. Хищническая добыча осетровых и их икры, разгул браконьерства приводят к снижению численности осетровых и к вынужденным ограничениям на их добычу и экспорт.

Рамочная Конвенция по защите морской среды Каспийского моря (англ. Framework Convention for the Protection of the Marine Environment of the Caspian Sea) это региональная международная конвенция, подписанная 4 ноября 2003 г. в Тегеране (Иран) представителями пяти прикаспийских стран: Азербайдданской Республики, Исламской Республики Иран, Республики Казахстан, Российской Федерации и Туркменистанна. Конвенция вступила в силу 12 августа 2006 г.конвенция 4 ноября 2003 Азербайдданской Иран Казахстан Туркменистанна 12 августа 2006 Целью Конвенции, которая часто именуется Тегеранской конвенцией, является «защита морской среды Каспийского моря от загрязнеия, включая защиту, сохранеие, восстановление, устойчивое и рациональное использование его биологических ресурсов»Каспийского моря