CHƯƠNG 3: T CHC THƯƠNG MI TH GiI - WTO
WTO Gii thiu chung v WTO Nhng nét khái quát Lưc s hình thành và phát trin Các thành viên Khung kh pháp lý Nhng đc trưng cơ bn Mc tiêu hot đng Các chc năng cơ bn Nguyên tc hot đng Cơ cu t chc Cơ ch vn hành
Gii thiu chung WTO – World Trade Organization (T chc thương mi th gii) – là: mt t chc thương mi ln nht toàn cu mt t chc quc t duy nht qun lý lut l gia các quc gia trong hot đng TMQT Mc đích: loi b hay gim thiu các rào cn thương mi t do hóa thương mi
Gii thiu chung Đa đim: Geneva, Thy Sĩ Thành lp: 01/01/1995 Đưc to ra t: Vòng đàm phán Uruguay (1986–1994) Thành viên: 151 nưc (7/2007) - 76 thành viên sáng lp - 75 thành viên tham gia Ngân qu: 182 triu francs Thy Sĩ năm 2007 S nhân viên: 625 (năm 2007) Tng giám đc: Pascal Lamy
Gii thiu chung Chc năng: Qun lý các hip đnh thương mi ca WTO Din đàn đàm phán thương mi X lý các tranh chp thương mi Giám sát các chính sách thương mi quc gia H tr k thut và đào to cho các nưc đang phát trin Hp tác vi các t chc quc t khác
T GATT đn WTO..\..\WTO\WTO.ORG\gatttowto.rm
Lưc s hình thành và phát trin Tư tưng v t do TM do WTO theo đui có xut x t lâu Năm 1945, ti Hi ngh Bretton Woods (Hoa K) cùng vi s ra đi ca WB và IMF, đ xut v mt t chc quc t v thương mi (ITO) ra đi Tháng 3/1948, Hin chương ITO đưc nht trí ti Hi ngh ca UN v TM và vic làm ti Habana (Cu Ba) Tuy nhiên, do không đưc tt c quc hi ca các nưc phê chun ITO, vi tư cách là mt t chc, đã không th hình thành
Lưc s hình thành và phát trin NHƯNG, tinh thn cơ bn ca Hin chương ITO vn tn ti thông qua s hình thành GATT GATT ra đi 1/1/1948 vi 23 nưc tham gia tha thun GATT đóng vai trò là khung pháp lý ch yu ca h thng TM đa phương trong gn 50 năm (đn ht năm 1994) Các nưc tham gia GATT đã tin hành 8 vòng đàm phán, ký kt nhiu tha ưc TM mi. Ti vòng đàm phán th 8 Uruguay ( ), các bên tham gia GATT đã nht trí thành lp WTO thay cho GATT Các nguyên tc và các hip đnh ca GATT đưc WTO k tha, qun lý và m rng
Các vòng đàm phán ca GATT Năm Đa đim/Tên Ch đ đàm phán S nưc Kt qu 1947GenevaThu quan cuc đàm phán Thit lp 20 danh mc ưu đãi thu quan tr giá TM khong 10 t USD 1949AnnecyThu quan13 -Đàm phán vi nhng thành viên chun b gia nhp GATT. -Trao đi khong 5000 ưu đãi thu quan 1951TorquayThu quan38 -Trao đi khong 8700 ưu đãi. -Gim thu quan ca khong 25% trong 1848 mc đt đưc 1956GenevaThu quan26 -Tr giá ca các ưu đãi thu quan đt khong 2,5 t USD Geneva (Dillon) Thu quan26 -Trao đi khong 4400 ưu đãi thu quan -Tr giá thương mi là 4,9 t USD
Các vòng đàm phán ca GATT Năm Đa đim/Tên Ch đ đàm phán S nưc Kt qu Geneva (Kenedy) Thu quan và các bin pháp chng bán phá giá 62 -PP đàm phán truyn thng theo tng SP đưc b sung bng vic thông qua PP ct gim thu quan toàn din đi vi H CN. -Mc tiêu 50% ct gim các mc thu đã đt đưc nhiu lĩnh vc. -Các ưu đãi ưc tính khong 40 t US$ Geneva (Tokyo) Thu quan, các bin pháp phi quan thu, các hip đnh "khung" 102 -Trao đi ưu đãi hơn 300 t US$ Gim thu sut bquân đi vi H thuc 9 TT CN chính t 7% 4,7%. Tho thun v ngtc đi x đc bit và khác bit cho các nưc ĐPT. Thit lp nhng "b lut" v tr cp và các bin pháp đi kháng, hàng rào k thut đi vi TM, th tc giy phép NK, mua sm CP, đnh giá hi quan, tht bò, các SP sa, máy bay dân dng và sa đi b lut v chng bán phá giá ca GATT Geneva (Uruguay) Thu quan, NTBs, dch v, đu tư, s hu trí tu, gii quyt tranh chp, hàng dt, nông nghip… 123 -Nhng kt qu quan trng trong các lĩnh vc đàm phán Thành lp WTO
Average Reduction in US Tariff Rates GATT Negotiating Rounds Index Pre-Geneva Tariff = 100
Nhng bt cp ca GATT 1.Xut hin các loi hình bo h phi quan thu khác nhau; các tho thun song phương dàn xp th trưng, các hình thc h tr và tr cp mi 2.GATT ch yu điu tit TM H hu hình trong khi đó, TMQT đã phát trin nhanh chóng, m rng sang c các lĩnh vc thương mi dch v cùng vi các vn đ thương mi trong đu tư và bo h quyn s hu trí tu liên quan đn thương mi 3.Trong mt s lĩnh vc ca thương mi hàng hoá, GATT còn có nhng l hng cn phi đưc ci thin. 4.V mt cơ cu t chc và cơ ch gii quyt tranh chp, GATT ch là mt hip đnh, vic tham gia mang tính cht tu ý.
T GATT đn WTO T (UR), Hip đnh GATT và các hip đnh ph tr ca nó đã đưc các nưc tho lun sa đi và cp nht đ thích ng vi đk thay đi ca môi trưng TMTG. Hip đnh GATT 1947, cùng vi các quyt đnh đi kèm và mt vài biên bn gii thích khác đã hp thành GATT Mt s hip đnh riêng bit cũng đt đưc trong các lĩnh vc như Nông nghip, Dt may, Tr cp, T v và các lĩnh vc khác; cùng vi GATT 1994, to thành các yu t ca các Hip đnh Thương mi đa phương v Thương mi Hàng hoá.
T GATT đn WTO Vòng đàm phán Uruguay cũng thông qua mt lot các quy đnh mi điu chnh thương mi Dch v và Quyn S hu Trí tu liên quan đn thương mi. Cui Vòng đàm phán Uruguay, các nưc đã cho ra Tuyên b Marrakesh thành lp WTO WTO bt đu đi vào hot đng t ngày 1/1/1995
Các thành viên Lúc thành lp: WTO có 76 thành viên sáng lp Đn nay, WTO đã kt np thêm 75 thành viên mi Vit Nam: thành viên mi nht th 150, kt np ngày 7/11/2006 Thành viên th 150 đã đưc MC 6 ca WTO thông qua (12/2005) là Vương quc Toonga nhưng do vương quc này vn chưa hoàn thành các th tc hành chính cn thit nên nưc này phi đi đn 7/2007 mi thc s tr thành thành viên đy đ
Bn đ th gii các nưc thành viên WTO
Khung kh pháp lý Đnh ưc cui cùng ca UR là mt văn kin pháp lý có phm vi điu chnh rng nht và có tính cht k thut pháp lý phc tp nht trong lch s ngoi giao và lut pháp quc t Interestingly, the negotiated package of agreements was first put on the table by Arthur Dunkel, the then GATT Director- General, in late 1991 at a meeting of GATT Representatives in Geneva. This was the package negotiated and hammered out primarily between the largest GATT members Các hip đnh đưc ký ti UR và các ph lc kèm theo gm 50,000 trang trong đó có 500 trang quy đnh v các nguyên tc và nghĩa v ca các thành viên
Khung kh pháp lý Các hip đnh đưc ký ti UR quy đnh v các nguyên tc và nghĩa v ca các thành viên. C th: Hip đnh thành lp WTO 20 Hip đnh đa phương v thương mi H 4 Hip đnh đa phương v thương mi dch v, s hu trí tu, gii quyt tranh chp, giám sát chính sách TM 4 hip đnh đa phương v hàng không dân dng, mua sm ca chính ph, sn phm sa và sn phm tht bò 23 tuyên b và quyt đinh liên quan đn mt s vn đ chưa đt đưc tha thun trong UR
Khung kh pháp lý Mt s hip đnh quan trng nht ca WTO GATT 1994 GATS Hip đnh v các khía cnh liên quan đn thương mi ca quyn s hu trí tu, TRIPs Hip đnh v các bin pháp đu tư liên quan đn thương mi, TRIMs Hip đnh v nông nghip, AoA Hip đnh v hàng dt may, ATC Hip đnh v Hàng rào K thut Cn tr TM (TBT)
Mt s hip đnh quan trng nht ca WTO Hip đnh v các Bin pháp V sinh Dch t (SPS) Hip đnh Chng Phá giá (Anti-dumping) Hip đnh v Tr cp và các Bin pháp Đi kháng (SCM) Hip đnh v các Bin pháp T v (AoS) Hip đnh v Giy phép Nhp khu (Import Licensing) Hip đnh Đnh giá Hi quan (ACV) Hip đnh v Giám đnh Hàng hoá trưc khi xung tu (PSI) Hip đnh v Quy tc Xut x (Rules of Origin) Tha thun v cơ ch gii quyt tranh chp, DSU
Nhng đc trưng cơ bn Mc tiêu hot đng và các chc năng cơ bn Nhng nguyên tc hot đng Cơ cu t chc Cơ ch vn hành
Mc tiêu hot đng Thúc đy tăng trưng TM H và dch v trên TG phc v s phát trin n đnh, bn vng và bo v môi trưng Thúc đy s phát trin các th ch th trưng, gii quyt các bt đng và tranh chp thương mi gia các thành viên, phù hp vi các nguyên tc cơ bn ca công pháp quc t, bo đm cho các nưc đang phát trin và đc bit là các nưc kém phát trin nht đưc th hưng nhng li ích thc s t s tăng trưng ca TMQT, phù hp vi nhu cu phát trin kinh t ca các nưc này và khuyn khích các nưc này ngày càng hi nhp sâu rng hơn vào nn kinh t th gii Nâng cao mc sng, to công ăn vic làm cho ngưi dân ca các thành viên, bo đm các quyn và tiêu chun lao đng ti thiu đưc tôn trng
Các chc năng cơ bn Qun lý các hip đnh thương mi ca WTO: thng nht qun lý vic thc hin các hip đnh và các tha thun thương mi đa phương, giám sát, to thun li cho các thành viên thc hin các nghĩa v TMQT Din đàn đàm phán thương mi: thit lp khuôn kh th ch đ tin hành các vòng đàm phán X lý các tranh chp thương mi: hình thành cơ ch gii quyt tranh chp gia các thành viên Giám sát các chính sách thương mi quc gia: xây dng cơ ch giám sát chính sách thương mi ca các nưc thành viên H tr k thut và đào to cho các nưc đang phát trin Hp tác vi các t chc quc t khác như IMF, WB
Nguyên tc hot đng Các Hip đnh ca WTO rt dài và phc tp. Tuy nhiên, có mt s nguyên tc đơn gin và cơ bn làm kim ch nam ca tt c các lĩnh vc này, và tr thành nn tng ca h thng thương mi đa biên. Đó là: Thương mi không phân bit đi x T do hoá TM tng bưc và bng con đưng đàm phán D d đoán Thúc đy cnh tranh bình đng Khuyn khích phát trin và ci cách kinh t
Thương mi không phân bit đi x Không mt nưc nào đưc có s phân bit đi x gia các đi tác thương mi ca mình (nghĩa là phi dành cho h mt cách công bng qui ch đãi ng ti hu quc hay còn gi là qui ch MFN) cũng như không đưc phân bit đi x gia hàng hoá, dch v và ngưi nưc mình vi hàng hoá, dch v và ngưi nưc ngoài (nghĩa là phi giành cho h qui ch đãi ng quc gia - NT).
MFN & NT MFN: đi x bình đng vi các nưc khác Ngtc: các QG ko th phân bit đi x vi các đi tác TM ca mình Là nguyên tc qtrng đưc qui đnh ngay ti điu đu tiên ca GATT Tuy nhiên, có mt s trg hp ngoi l min tr đưc phép. MFN có nghĩa là khi mt nưc gim bt hàng rào thu quan hay m ca TT nưc mình thì nưc này phi dành s đãi ng tương t như vy vi cùng loi H và dch v ca tt c các đi tác TM, cho dù đi tác đó giàu hay nghèo, mnh hay yu NT: đi x bình đng gia sp nc ngoài và sp ni đa Hàng NK và hàng ni đa phi đưc đi x bình đng, ngay sau khi hàng NK đã thâm nhp vào TT. Áp dng đi vi lĩnh vc dch v, thương hiu, bn quyn, bng sáng ch nưc ngoài cũng như trong nưc. Đưc th hin trong c ba Hip đnh chính ca WTO Lưu ý: NT ch đưc áp dng khi mt sp, dch v hay mt yu t s hu trí tu đã gia nhp vào TT vic đánh thu NK ko vi phm vào ngtc này ngay c khi kô có mt loi thu tgđg nào đánh vào sp ni đa
MFN và NT Lúc đu ch đưc áp dng trong TM H WTO ra đi m rng c sang TM dch v, quyn s hu trí tu liên quan đn TM và các lĩnh vc khác Tuy vy, mc đ áp dng ca quy tc này trong các lĩnh vc là khác nhau. Thương mi hàng hóa Thương mi dch v Đu tư S hu trí tu
MFN và NT Lĩnh vc MFN & NT TM hàng hoá Đưc áp dng tương đi toàn din và trit đ TM dch v đưc áp dng vi nhng lĩnh vc mà mt thành viên đã cam kt m ca th trưng, vi nhng lĩnh vc dch v còn duy trì hn ch thì vic dành MFN và NT tu thuc vào kt qu đàm phán các cam kt c th Đu tư WTO chưa có mt hip đnh đu tư đa biên, mi đt đưc TRIMs, và MFN và NT ch gii hn Hip đnh này. Tuy nhiên, trong lut pháp đu tư nưc ngoài ca các nưc, quy ch MFN và NT đưc áp dng ph bin và trên nhiu lĩnh vc S hu trí tu Các đãi ng quc gia đã đưc th ch hoá c th và ph bin trong các công ưc quc t liên quan đn s hu trí tu.
T do hoá TM T khi GATT ra đi đã din ra 8 vòng đàm phán thương mi. T do hóa TM (m ca th trưng) có th đem li nhiu thun li nhưng nó cũng đòi hi phi có mt s điu chnh nht đnh. Các Hip đnh ca WTO cho phép các QG thành viên tng bưc thay đi chính sách ca mình, thông qua l trình t do hoá tng bưc Các nưc ĐPT thưng đưc hưng mt thi hn dài hơn trong vic thc hin nghĩa v tng bưc và bng con đưng đàm phán
D d đoán Chính sách n đnh và minh bch s khuyn khích đu tư, to vic làm; NTD cũng tn dng đưc nhiu li th nh t do cnh tranh WTO c th hoá nhng n lc ca CP các QG thành viên nhm to mt môi trưng TM n đnh và d d đoán. Đi vi WTO, vic các quc gia thành viên tho thun m ca th trưng hàng hoá hay dch v đng nghĩa vi vic ràng buc các cam kt. Trong lĩnh vc hàng hoá, ràng buc cam kt th hin vic n đnh mc thu sut ti đa. nh ràng buc cam kt cùng chính sách minh bch
Mt nưc có th sa đi cam kt, nhưng ch sau khi đàm phán thành công vi các đi tác TM ca mình Vic thc hin cam kt ca các quc gia thành viên WTO sau các cuc đàm phán thương mi đa phương trong khuôn kh UR đã m rng mc thu ràng buc. Hin nay, trong lĩnh vc nông nghip, tt c hàng nông sn đu đưc áp dng mc thu ràng buc th trưng tr nên đm bo hơn rt nhiu đi vi các bên đàm phán cũng như vi các nhà đu tư D d đoán nh ràng buc cam kt cùng chính sách minh bch
WTO cũng đã rt n lc trong vic s dng nhiu bin pháp khác nhm tăng cưng tính minh bch và n đnh: nhiu Hip đnh ca WTO yêu cu chính ph các quc gia thành viên công b trên phm vi toàn quc hoc thông báo cho WTO nhng gii pháp và bin pháp đưc thông qua vic thưng xuyên giám sát chính sách thương mi ca tng nưc thành viên thông qua Cơ ch rà soát chính sách thương mi cũng là mt bin pháp nhm tăng cưng tính minh bch trên c bình din quc gia ln bình din th gii. D d đoán nh ràng buc cam kt cùng chính sách minh bch
Vòng đàm phán Uruguay T l phn trăm thu ràng buc trưc và sau các cuc đàm phán t năm 1986 đn năm 1994 TrưcSau Các nưc PT Các nưc ĐPT 2173 Các nưc chuyn đi7398 (Đây là nhng dòng thu đưc tính toán sao cho t l phn trăm không b nh hưng bi khi lưng và giá tr thương mi.) đã làm tăng s lưng các ràng buc
Thúc đy cnh tranh bình đng WTO là mt th ch TM t do nhưng điu này ko hoàn toàn chính xác đây là mt h thng nhng qui đnh nhm đm bo cnh tranh m, bình đng và ko có sai phm Nhng qui đnh liên quan đn nt không phân bit đi x nhm mc tiêu đm bo nhng điu kin TM bình đng, cũng như nhng qui đnh v vic bán phá giá và tr cp WTO cũng có rt nhiu Hip đnh khác nhm tăng cưng cnh tranh bình đng, ví d trong lĩnh vc nông nghip, s hu trí tu và dch v, hip đnh v TT công m rng các qui đnh v cnh tranh đi vi nhng TT có s tham gia ca hàng nghìn thc th có tư cách chính ph tn ti trong nhiu QG
Khuyn khích phát trin và ci cách kinh t H thng ca WTO góp phn vào quá trình phát trin ca các QG. Tuy nhiên, các nưc ĐPT cn mt thi hn linh đng hơn trong vic thc hin các hip đnh ca h thng Các nưc ĐPT và các nưc trong quá trình chuyn đi nn kinh t chim hơn 3/4 s nưc thành viên ca WTO. Kt thúc UR, các nưc ĐPT đã đưc đng viên đm đương phn ln nhng nghĩa v thuc phn s ca các nưc phát trin. Tuy nhiên, các Hip đnh cũng đ ra mt s thi hn cho phép các nưc ĐPT, đc bit là các nưc kém phát trin có th thích nghi dn dn trong thi k chuyn đi. Chương trình phát trin Doha hin nay rt quan tâm ti nhng vn đ khó khăn mà các nưc đang phát trin gp phi trong quá trình thc hin các hip đnh đưc ký kt ti Vòng đàm phán Uruguay.
Cơ ch ra quyt đnh Hu ht mi quyt đnh ca WTO đu đưc thông qua theo nguyên tc đng thun (ti thi đim thông qua quyt đnh không có mt ý kin phn đi nào đưc nêu ra) Tuy nhiên, có mt s trưng hp WTO ra quyt đnh theo phương thc biu quyt. Trong trưng hp này, mi nưc có mt phiu, tr Liên minh châu Âu có s phiu bng s thành viên ca Liên minh.
Cơ ch ra quyt đnh Vic din gii mt hip đnh cn đưc đa s 3/4 nưc thành viên WTO thông qua; Vic min tr mt nghĩa v cho mt nưc thành viên cn có đưc đa s 3/4 ti Hi ngh B trưng; Quyt đnh sa đi ni dung các điu khon hip đnh cn phi đưc tt c hoc 2/3 s nưc thành viên chp nhn, tu theo tính cht ca các điu khon y (nhng sa đi ch đưc áp dng cho các nưc thành viên đã chp nhn); Quyt đnh kt np thành viên mi cn đưc Hi ngh B trưng hoc Đi Hi đng thông qua vi đa s 2/3.
Cơ cu t chc Tt c các thành viên ca WTO có th tham gia vào tt c các hi đng, u ban, tiu ban... ngoi tr Cơ quan phúc thm, các nhóm chuyên gia gii quyt tranh chp, Cơ quan giám sát hàng dt may và các u ban và hi đng đưc thành lp theo các hip đnh đa biên.
Hi đng TM dch v Các y ban -TM trong các dch v tài chính -Các cam kt c th Nhóm làm vic -Các quy đnh ni đa -Các nguyên tc ca GATS HI NGH B TRƯNG Cơ quan gii quyt tranh chp Cơ quan rà soát chính sách TM y ban Kháng ngh Ban Hi thm ĐI HI ĐNG Các y ban -TM và Môi trưng -TM và Phát trin Tiu ban v các nưc chm phát trin -Các hip đnh v TM khu vc -Các hn ch v Cán cân thanh toán -Ngân sách, Tài chính và Qun lý Nhóm công tác v -Gia nhp Nhóm công tác v -TM, n và tài chính -TM và chuyn giao công ngh -Mi quan h gia TM và đu tư -Tác đng qua li gia TM và chính sách cnh tranh -Minh bc mua sm ca chính ph Hi đng TM hàng hóa Các y ban -Tip cn th trưng -Nông nghip -Các bin pháp kim dch đng thc vt -Các rào cn k thut v TM -Tr cp và các phương pháp đn bù -Chng phá giá -Đnh giá Hi quan -Quy lut v ngun gc xut x -Giy phép nhp khu -Các phương pháp TM liên quan đn đu tư -Bo v Nhóm làm vic v -Các doanh nghip TM Nhà nưc Hi đng v quyn s hu trí tu liên quan đn TM Chương trình phát trin Doha: TNC và các th ch ca nó y ban đàm phán TM Các k hp đc bit v Hi đng Dch v/ Hi đng TRIPs, Cơ quan gii quyt tranh chp/ y ban Nông nghip và Tiu ban v Bông/ y ban TM và Phát trin/ y ban TM và Môi trưng Các nhóm đàm phán Gia nhp Th trưng/ Các quy tc/ Điu kin thun li TM Các tha thun đa biên -y bn Hip đnh v Công ngh thông tin Các tha thun đa biên -y ban TM v hàng không dân dng -y ban mua sm ca CP Chú gii sơ đ Báo cáo lên Đi hi đng (hoc cơ cu trc thuc Đi Hi đng) Báo cáo lên Cơ quan gii quyt tranh chp Các y ban đa biên thông báo ti Đi hi đng hoc Hi đng hàng hóa v các hot đng ca mình, ngay c khi không phi tt c các thành viên WTO đu tham gia ký kt các hip đnh đa biên này y ban v đàm phán thương mi báo cáo lên Đi Hi đng Đi Hi đng cũng hp vi tư cách là Cơ quan rà soát thương mi và Cơ quan gii quyt tranh chp
Cơ cu t chc Cơ quan quyn lc cao nht ca WTO là Hi ngh B trưng (MC). MC hp ít nht hai năm mt ln. MC WTO ln I đưc t chc ti Singapore tháng 12/1996, ln II ti Geneva tháng 5/1998, MC ln III din ra ti Seattle, M t ngày 30/11 đn ngày 3/12/1999, ln IV din ra ti Doha tháng 11/2001, ln V ti Cancun tháng 10/2003 và gn đây nht là ti Hng Kong năm MC là cơ quan đưa ra quyt đnh đi vi mi vn đ ca bt k hip đnh c th nào. Thông thưng, MC đưa ra các đưng li, chính sách chung đ các cơ quan cp dưi tin hành trin khai.
Cơ cu t chc Dưi Hi ngh B trưng là Đi Hi đng (GC). Cơ quan này tin hành các công vic hàng ngày ca WTO trong thi gian gia các Hi ngh B trưng, thông qua ba cơ quan chc năng là: Đi Hi đng (GC) Cơ quan Gii quyt Tranh chp (DSB) Cơ quan Rà soát Chính sách Thương mi (TPRB)
Cơ cu t chc Dưi Đi Hi đng, WTO có ba Hi đng v ba lĩnh vc thương mi c th là: Hi đng Thương mi Hàng hoá Hi đng Thương mi Dch v Hi đng v Quyn s hu trí tu liên quan đn thương mi. Các hi đng này có các cơ quan cp dưi (các u ban và các tiu ban) đ thc thi các công vic c th trong tng lĩnh vc.
Cơ cu t chc Tương đương vi các Hi đng này, WTO còn có mt s u ban, có phm vi chc năng nh hơn, nhưng cũng báo cáo trc tip lên GC. Đó là: các U ban v Thương mi và Phát trin, Thương mi và Môi trưng, Hip đnh Thương mi Khu vc, Hn ch bo v Cán cân Thanh toán, U ban v Ngân sách, Tài chính và Qun lý, và Tiu ban v các nưc Chm phát trin. các Nhóm công tác v Gia nhp, và Nhóm Công tác v Mi quan h gia Đu tư và Thương mi, v Tác đng qua li gia Thương mi và Chính sách cnh tranh, v Minh bch hoá Mua sm ca Chính ph. hai u ban v các hip đnh nhiu bên.
Cơ cu t chc Mt cơ quan quan trng ca WTO là Ban Thư ký WTO. Nhim v chính ca Ban Thư ký là: H tr v k thut và qun lý cho các cơ quan chc năng ca WTO (các hi đng, u ban, tiu ban, nhóm đàm phán) trong vic đàm phán và thc thi các hip đnh; Tr giúp k thut cho các nưc đang phát trin, đc bit là các nưc chm phát trin; Phân tích các chính sách thương mi và tình hình thương mi; Giúp đ trong vic gii quyt tranh chp thương mi liên quan đn vic din gii các quy đnh, lut l ca WTO; Xem xét vn đ gia nhp ca các nưc và tư vn cho h.
Cơ ch vn hành Cơ ch gii quyt tranh chp Cơ ch rà soát thương mi
Cơ ch gii quyt tranh chp Ưu tiên gii quyt tranh chp ch không đưa ra phán quyt Các nguyên tc gii quyt tranh chp: công bng, nhanh chóng, hiu qu và gii pháp đưc các bên chp nhn Vic gii quyt mt tranh chp đưc tin hành như th nào?
Tham vn (Điu 4) Thành lp Ban Hi thm (Do Cơ quan Gii quyt Tranh chp (DSB)) (Điu 6) Điu khon hot đng (Điu 7) Thành phn ( Điu 8) Ban Hi thm xem xét Hp vi các bên (điu 12) và bên th 3 có liên quan (điu 10) Giai đon rà soát gia k Phn báo cáo mô t đưc gi cho các bên đ đánh giá (Điu 15.1). Báo cáo gia k đưc gi cho tt c các bên xem xét (Điu 15.2) Báo cáo ca Ban Hi thm gi cho tt c các bên (điu 12.8; Ph lc 3 đon 12 (j)) Báo cáo ca Ban Hi thm lên DSB (Đ.21.9; Ph lc 3, đon 12 (k)) DSB chp nhn báo cáo ca Ban Hi thm bao gm bt c t hay đi báo cáo ca Ban Hi thm nào do UBKN thc hin (Đ.16.1,16.4 và 17.14) Thc thi Báo cáo ca bên thua kin v d kin thc thi vi "mt thi hn hp lý" Trong trưng hp không thc thi các bên đàm phán vic đn bù v ì ngng thc thi đy đ (Đ22.2) BIn pháp Tr đũa Nu không nht trí đưc v vic bi thưng, DSB cho phép tr đũa vic không thc thi đy đ (Đ22) Tr đũa chéo: Trong cùng ngành hàng, các ngành hàng khác, hip đnh khác (Đ22.3) During all stages good offices, conciliation, or mediation (Art. 5) Nhóm chuyên gia thc hin rà soát (Điu 13; Ph lc 4) NOTE: a panel can be composed (i.e. panellists chosen) up to about 30 days after its establishment (i.e. after DSBs decision to have a panel Rà soát ca U Ban kháng ngh (Đ 15.2) Appellate review (Art and 17) Tng thi gian gii quyt: thưng không quá 9 tháng nu ko có kháng cáo hoc 12 tháng nu có kháng cáo, tính t khi thành lp Bi thm đoàn Ti đa 90 ngày 30 ngày dành cho U Ban Kháng ngh rà soát 90 ngày Tranh chp v vic thc thi: Có th kin, bao gm c tham kho vi Ban Hi thm đu tiên v vic thc thi (Đ21.5) Có th đưa ra trng tài v mc đ đ ình ch và các nguyên tc tr đũa (Đ.22.6 và 22.7) 60 ngày Trong k hp th hai ca DSB 0–20 days 0-20 ngày (thêm 10 ngày nu Tng Giám đc đưc yêu cu chn BHT) 6 tháng k t khi thành lp Ban Hi thm, 3 th áng trong trưng hp khn cp 9 tháng t khi thành lp BHT 60 ngày dành cho báo cáo ca BHT, tr khi có kháng ngh Thi hn hp lý do các thà nh viên đ xut, hoc các bên tranh chp tho thun hoc trng tài phán quyt (khong 15 tháng nu trng tài phán quyt)) 30 ngày sau khi "thi hn hp lý kt thúc"
Rà soát chính sách thương mi Mc tiêu ca công vic này là nhm đm bo các thành viên tuân th đy đ các quy đnh, lut l và các cam kt ca các hip đnh thương mi đa phương, to đưc s minh bch hơn na trong các chính sách và hành vi thương mi ca các nưc thành viên Vic rà soát chính sách thương mi đưc tin hành đnh k Bn nn kinh t hàng đu th gii là Hoa K, Nht, EU và Canada phi tin hành rà soát 2 năm mt ln, 16 nưc tip theo đó s tin hành rà soát 4 năm 1 ln, các nưc còn li rà soát 6 năm mt ln, tr các nưc chm phát trin nht đưc chm rà soát hơn na
Rà soát chính sách thương mi Đi tưng ca các cuc rà soát là chính sách và hành vi thương mi ca các nưc thành viên. TPRB s tin hành vic rà soát da trên 2 tài liu cơ bn sau đây: Báo cáo chính thc ca nưc đưc rà soát; Báo cáo do Ban Thư ký son tho da trên nhng thông tin có đưc và nhng thông tin do các thành viên có liên quan cung cp.
Rà soát chính sách thương mi Hai báo cáo này, cùng vi biên bn các cuc hp rà soát s đưc đưa ra nhanh chóng sau cuc rà soát. Nhng báo cáo này s đưc trình lên Hi ngh B trưng. Cơ quan TPRB s tin hành đánh giá hot đng ca Cơ ch Rà soát Chính sách Thương mi trong vòng 5 năm sau khi Hip đnh thành lp WTO có hiu lc, hoc vào nhng thi đim khác nu Hi ngh B trưng yêu cu Hàng năm, TPRB cho ra mt Báo cáo tng quát v nhng tin trin trong môi trưng thương mi quc t. Báo cáo này đi kèm vi báo cáo hàng năm ca Tng Giám đc trình bày nhng hot đng chính ca WTO và nêu bt nhng vn đ chính sách ln có nh hưng đn h thng thương mi.
WTO Câu hi? Bình lun? Kin ngh?