Саба қ ты ң та қ ырыбы: Сан есім. Уа қ ыт. 5-ші сынып ү шін қ аза қ тілінен саба қ жоспары Дайында ғ ан: 4 орта мектепті ң қ аза қ тілі мен ә дебиеті м ұғ алімі Рамазанова Ә.М. Сабақтың тақырыбы: Сан есім. Уақыт. Сабақтың мақсаты: білімділік: Оқушыларға сан есім туралы жалпы түсінік беру, сан есімнің құрамдық, мағыналық түрлерімен таныстыру; Уақыт өлшемдері туралы білімдерін кеңейту, бекіту. дамытушылық: тапсырма түрлері арқылы оқушылардың ойлау, есте сақтау, сөйлеу қабілеттерін дамыту; тапқырлық, ізденімпаздық қасиеттерін қалыптастыру. тәрбиетлік: халық ауыз әдебиеті үлгілерін ала отырып, адамгершілікке, уақытты тиімді, үнемді қолдануға, салт- дәстүрлерін құрметтеуге тәрбиелеу.
Сабақтың мақсаты: білімділік: Оқушыларға сан есім туралы Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ Сабақтың типі: жаңа материалды түсіндіру Сабақтың әдісі: 101 техника әдіс-тәсілдері Сабақтың көрнекілігі: шашу кәмпиттері, бекіту парағы, І деңгей үшін кеспе тапсырмасы, жұмбақ мәтіні. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу, түгендеу, оқушылардың назарын сабаққа аудару. -Балалар, біздің әр күніміз, әр сабағымыз-қуаныш. Әр қуанышқа кеңпейіл халқымыз шашу шашқан. Шашу-тілек, береке. Бір-бірімізге бақыт, қуаныш тілеп біз де шашу шашайық (шашу деп «кәмпит» шашылады, әрбір кәмпитте сұрақтар бар, сол сұрақтарға жауап беру керек) - Көктемнің бірінші айы қандай? - 8-ші наурыз қандай мереке? -Наурыз мерекесі қашан тойланады? - Ақпан айында неше күн? -9-шы мамыр қандай мереке? -Үстеудің неше түрі бар? -Бүгін сәуірдің нешесі? ІІ. Үй тапсырмасын сұрау кезеңі. Үстеу ережесін, 3 түрін қайталау; 113-бет 2-тапсырма
ІІІ. Жаңа материалды түсіндіру -Балалар, кім біледі, уақыт дегеніміз не? -Сабақтың лексикалық тақырыбы- уақыт. Уақыттың қандай өлшемдерін білесіңдер? (сағат, минут, күн, ай....) -Уақыттың ең кішкентай бөлігін немен өлшейді?(секунд) -«Уақыт -алтыннан қымбат» деген мақалды қалай түсінесіңдер? а) Сөздік жұмыс Ал енді уақыт өлшемдерінің жаңа түрлерімен, жаңа сөздермен танысамыз: дәуір-эпоха ғасыр-век сан-число рет-порядок есептік сан есім-количественное числительное дәреже- категория бірлік-единицы ондық-десятки жүздік-сотни мыңдық-тысячи -Берілген сөздермен сөз тіркесі, сөйлем құрастырамыз Мысалы: жаңа дәуір, 1 ғасыр; Қазір-21-ші ғасыр.....
ә) Жаңа материалды түсіндіру - 1 ғасыр сөз тіркесіндегі сөздердің сөз табын анықтаймыз (сан есім+ зат есім) Ереже (114-бет): Сан есім-сөз табы. Заттың саның, ретің білдіретін сөзді сан есім дейміз. Сан есім неше? қанша? нешінші? нешеу? деген сұрақтарға жауап береді. Сан есімдер құрамына қарай дара, күрделі болып бөлінеді. Дара сан есі бір сөзден тұрады, ал күрделі сан есім екі және одан да көп сөздерден тұрады. Сан есімдер мағынасына қарай бірнеше топқа бөлінеді. Бірінші топ- есептік сан есім. Есептік сан есім заттың жалпы санын білдіреді.Есептік сан есімдер дәрежесіне қарай бірлік, ондық, жүздік, мыңдық сандар деп бөлінеді. 1-9 –бірлік сандар, ондық сандар, жүздік сандар, мыңдық сандар.
? ІV Бекіту Жеке тапсырмалар ретінде беріледі -Ал, балалар, қазақтың мақалы «Білекті бірді жығар, білімді мыңды жығар» дейді. Жаңа білімімізді бекітейік. ІІІ деңгей 1- тапсырма Мәтінді түсініп оқы. 2- тапсырма Сан есімнің құрамына бөлінуі бойынша «Өрмекші» кестесін құрастыру, мысал келтіру. сан. е. құрамына қарай ? ? ? Сан есім 3- тапсырма Тақтада: -Сан есімнің қандай мағыналық тобын білеміз? ?
есептік сан есім 4- тапсырма Есептік сан есімнің дәрежесіне қарай класстер жаса: 5- тапсырма Қателеспей бірлік, ондық, сан есімдерді тақтаға, дәптерге жазу; жүздік, мыңдық сан есімдерді ауызша атау (тақта алдында 4 оқушы); аталған сан есімдермен сөйлем құрастыру (ауызша). Уақыт ғасыр мезгіл жыл минут сағат күн апта ай ІІ деңгей 6- тапсырма «Картография» тәсілімен кестені толтыр:... жыл... ай... жыл мезгілі... сағат... секунд... минут... күн
7- тапсырма «Балық сүйегі» кестесін толтыр дара күрделі мыңдық бірлік жүздік ондық сан есім Сан есімдер: 37, 5, 201, 2012, 9, 16 І деңгей Ойланып, сұрақтарға жауап тап (кеспе тапсырма) 12 айдың ішінде 30 саны ауысып отырады. Ал 28 саны қай айда кездеседі? (Жауабы: барлық айда бар, ал 28 күн ақпанда ауысып келеді.) Жазған кезде оңынан да, солынан да өзгермейтін сандарды жаз. (Жауабы:1991, 202, ) 1 кг. тас ауыр ма, 1 кг. мақта ауыр ма? (Жауабы:бірдей) Сан есімнен басталатын қазақтың ұлттық ойындарын ата. (Жауабы: Алтыбақан, тоғызқұмалақ)
5. Бағалау 6. Үйге тапсырма беру. Сан есім, уақыт тақырыптарын қайталау, жұмбақ шешу: Әр ағаштың 12 бұтағы бар, Әр бұтағында 30-дан жапырағы бар. Жапырақтың бір жағы-ақ, бір жағы-қара. (жауабы: жыл, ай, күн мен түн) І деңгей- «Сан есім және оның балалары» деген тақырыпта өз ойыңнан ертегі құрастырып келу.