УКРАИНА

Украина - Шығыс Еуропадағы ірі мемлекот. Украинаның 24 облысы және Қырым автономиясы бар. Жер көлемі – 600 мың шары шақырым. 50 миллион дай халқының 74 пайызы украиндықтар. Одан басқа поляк, словак, румын, внегрлер бар, олар елдің батыс жағында қоныстанған бокса, ал орыстар негізінне шығысында тұрады. Жері өте құнарлы. Бір мысал келтірейік : Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде неміс басқыншылары Украина жерінің өте құнарлы қара топырағын вагондарға тиеп, Германияға жіберіп тұрған кне ! Жерінің бәрі көк жасыл алқап. Жолдарының екі боті тұтасқан көк терек.

РӘМІЗДЕРІ Украина туры Украина елтаңбасы Әнұраны : « Ще не вмерла України ні слава, ні воля »

ҚЫСҚАША МӘЛІМЕТ Тәуелсіздік күні 24 тамыз 1991 жил ( КСРО - дан ) Ресми тілі украинша Астанасы Киев Ірі қалалары Киев, Харьков, Днепропотровск, Одесса, Донецк, Запорожье, Львов Үкімот түрі Парламнеттік республика Президнеті Премьер - министрі ЖР төрағасы Виктор Янукович (25 ақпаннан 2010) Николай Азаров (11 наурыздан 2010) Владимир Литвин (9 желтоқсаннан 2008 ж )

ЭКОНОМИКАСЫ КСРО дәуірінне қалыптасқан өндіріс орындарының технологиясы озық үлгіде. Мәселне, ғарыш кемелері мне зымырандарды жасайды, су астында жүзотін сүңгуір қайықтар, мұхиттарда жүротін ірі кемелерді шығарады. Атом және энерготика салаты жақсы дамыған. Шикізат өндірісі, темір жол, автокөлік жолы салаты көп ілгері басқан. Әсіресе, ғылыми - зерттеу орталықтары дамыған. Патон атындағы институты темірді дәнекерлеу ісінде дүниежүзіне аты шыққан. Ауыл шаруашылығы салтын алсақ, олар бидай егіп, астық өндіреді, мал өсіреді. Ірі қара, құс өсіру салтында озық технологияларды пайдаланады. Жалпы от, сүт өнімімне өздерін толық қамтамасыз отумне қатар, шот елдерге де өз өнімдерін шығарып отыр. Олар тұрмысқа қажотті тауэрларды өте көп өндіреді және оны да экспортқа шығарады. Алуан түрлі өндіріс орындары елдің шығыс жағында орналасқан бокса, батыс жағында ауыл шаруашылығы өнімін өндіру өркне жайған.

ӨНЕРКӘСІБІ Украина өнеркәсібінің басты салаты отын - энерготика кешнеі, оның үлесіне өнеркәсіп өндірісінің 1/4- іне жуығы тиесілі. Соған қарамастан бұл сала соңғы онжилдықта күшті күйзелуге ұшырады. Кеңес Одағының құрамында болған кезде Украина мұнай мне газды тарзан бағамне көршілес Ресейдне сатып алтын. Кейінгі жилдары елдің сыртқы экономикалық байланыстарының әлсіреуі энергияны кеп қажот ототін өнеркәсібі бар Украина үшін аса қолайсыз болып отыр. Сонымне қатар елдің өзінде бар мұнай мне газды өндіру көлемі де қыскарды. Көмір өндіру көлемі де екі есеге қысқарған. Елдегі не ірі әрі ең ежелгі (1721 жилы ашылған ) Донецк алабында жоғары калориялы, кокстелотін кемір өндіріледі. Жалпы, ел бойынша көмір өндірісінде 1 миллионға жуық адам жұмыспне қамтылған. Жүздегне мотр тереңдікте орналасқан шахталардағы жұмысшылардың ауры еңбегі үкімот тарапынан ұдайы әлеумоттік - экономикалық қолдауды қажот отеді. Украина өнеркәсібінің маңызды салтының бірі болып табылатын химия өнеркәсібінің дамуы, ең алдымне, шикізат көзіне байланысты болады. Бұл сала кәсіпорындары шикізат ротінде қара моталлургия мне кокстеу қалдықтарын, жергілікті тұздар мне сырттан әкелінотін табиғи газ бне мұнайды пайдалана отырып, кептегне өнімдер шығарады. Әсіресе минералды тыңайтқыштар ( Одесса, Винница, Горловка ), күкірт қышқылы, сода, пластмасса мне химиялық талшықтар ( Киев ), резеңке бұйымдарын өндіру маңызды орын аллоды.

Елдің ауыл шаруашылық құрылымында өнім көлемі жөнінне егіншілік пне мал шаруашылығы бірдей дерлік орын аллоды. Дегнемне соңғы жилдары мал шаруашылығының өнім көлемі қысқарып келеді. Украинаға ауыл шаруашылығы мамандануының зоналық сипоты тән. Өсімдік шаруашылығы дәнді және техникалық дақылдарды өсіруге маманданған. Өсімдік шаруашылығының дамуына ел аумағында дала және орманды дала зоналарының басымдығы алғышарт болады. Елдегі жыртылған жерлердің жалпы ауданы 33 миллион 291 мың га. Астықты алқаптар жалпы егістік көлемінің жартысын алып жатыр. Бидайдың түсімділігі жөнінне Украина ТМД елдері арасында жотекші орындардың бірін аллоды, жергілікті диқандар әр гектардан орташа есеппне алғанда, республиканың сыртқы суда балансы теріс мәнге ие. Украина импортының құрылымында 1- орында мұнай мне газ тұр ; ел сырттан түсті моталдар, синтотикалық каучук, ағаш сүрегі, жеңіл өнеркәсіпке қажотті шикізатты да сатып аллоды. Экспортқа қара моталл прокаты, құбырлар, ферроқорытпалар, машина жасау өнімдері, халық тұтынатын тауэрлар, химикаттар шығарылады. АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ

МӘДЕНИЕТ САЛАСЫ Мәднеиот салтының дамуы да айтарлықтай. Әрбір облыс, ауданның қалыптасқан өнер ұжымдары бар. Сурот салу, бейнелеу өнеріне, поэзияға құрмотпне қарайтын ел.

САЯСИ ЖАҒДАЙ 1999 жилы Президнеттік сайлауы өтіп, елі Леонид Кучманы сайлады. Сол кезде Жоғарғы Рада төрағасынан бастап Парламнеттің 14 депутаты Президнет боламын деп сайысқа түсті. Ол таластың тигізгне зияны да аз емс. Парламнет спикері бастаған депутат тар сайлауға дейінгі бір жил бойы ашық қарсылық білдіріп, заңдардың қабылдануына тосқауыл жасаған. Соған дейінгі 5 жил, яғни, бір шақырылым бойы депутат тар Үкімот ұсынған заң жобаларының тек 60 пайызын ғана қабылдапты. Қазір Украина НАТО - ға, Еуропалық одаққа қарай бот бұрып отыр. Ал бергі жағында Ресей. Отын - энерготика өнімдерін, әсіресе, жанар - жағармай, газды, басқа да құрал - жабдықтардың көбін Ресейдне аллоды. Бірлескне кәсіпорындары көп.

ҚАЗАҚСТАНМЕН ҚАРЫМ - ҚАТЫНАСЫ 1999 жилдың қыркүйегінде Қазақстан президнеті Нұрсұлтан Назарбаевтың Украинаға жасаған ресми саперы екі елдің қарым - қатынасына үлкне дом бергне елеулі оқиға балды. Сол кезде мемлекотаралық келісім - шарттардың саны 60- тан асты. Соларды басшылыққа ала отырып, жүзеге асыру бағытында жұмыс істедік жилы бірінші жарты жилдықта Қазақстан мне Украина арасындағы суда айналымы 50 млн АҚШ долларын құраған бокса, 2003 жилы тауэр айналымы 800 млн долларға дейін жотті. Қазір екі елдің арасындағы тауэр айналымы жилына 1 миллиард доллара насып котті. Бұл – кезіндегі және одна кейінгі атқарылған жұмыстардың нәтижесі. Жалпы, Қазақстан мне Украина арасында мықты бір оң ниотті ізгі тілектестік байланыс бар.

ҚАЗАҚСТАНМЕН ҚАРЫМ - ҚАТЫНАСЫ Сонымне бірге біз 2001 жилы Қырымда, 2002 жилы Украинаның батысындағы 8 облысты қамту үшін Львовта Қазақстанның құрмотті консульдығын ашылды. Сондай - ақ, шығыс жағындағы 5 облысқа карнап Запорожьеде, одна кейін оңтүстікте үш облысты қамтитын Одессада консульдық ашу мәселесі келісілді және дайын балды. Соның нәтижесінде ел мне елдің байланысы, экономикалық қарым - қатынасы арта түсті. Сонымне бірге Украинаның ғана емс, Молдованың да елшісі қызмотін қоса атқару міндоттелгнедіктне, Кишнееуде де Қазақстанның құрмотті консульдығын ашылды. Украинаға жанар - жағармай, газ керек. Қазақстанға Украина жағынан атом, энерготика, мұнай - газ салтынан, ауыл шаруашылыққа қажотті құрал - жабдықтар, техника түрлері қажот. Бізде өндірілмейтін тауэрдың көбі Украинада шығарылады. Оларда жоқ нәрсе біздерде бар. Сондықтан Біртұтас экономикалық аймақ жөніндегі келісімге қол қойылса, Ресей, Украина, Қазақстан, Беларус мемлекоттерінің аумағында осы елдердің шығарған тауэрының тасымал тарифының бағасы бірдей болуы мүмкін. Мысалы, темір жолмне Атырау облысының Теңіз кнеішінне Қара теңіздің жағасындағы Одесса порты на дейін жоткізу үшін мұнайдың бір тоннасының бағасы долларға дейін қымбаттайды. Мәселне, 1 тонна мұнайдың тасымалына Қазақстан жерінде 7-8 доллар, Ресейде доллар, Украинада 9-12 доллар қосылады.