Қазақ этнопедагогикасы негізінде бастауыш сынып оқушыларына ұлттық тәрбие беру Мугарав Б. Осакаров ауданы село Есіл 2015ж 2 орта мектебі КММ

Зерттеу мақсаты қазақ этнопедагогикасы құралдары арқылы бастауыш сынып оқушыларына ұлттық тәрбие беру мазмұнын анықтау және оның тиімділігін тәжірибелік- эксперимент арқылы тексеру.

Зерттеудің міндеттері. IБастауыш сынып оқушыларына ұлттық тәрбие беру мәселесін теориялық зерттеп - үйрену және талдау; Қазақ этнопедагогикасы құралдарының мазмұнын айқындау; Қазақ этнопедагогикасы құралдары арқылы бастауыш сынып оқушыларына ұлттық тәрбие берудің ерекшеліктерін ашып көрсету; Мектептің тұтас педагогикалық процесінде бастауыш сынып оқушыларына қазақ этнопедагогикасы құралдары арқылы ұлттық тәрбие берудің жолдарын, мазмұнын, әдістері мен формаларын айқындау; Бастауыш сынып оқушыларына қазақ этнопедагогикасы құралдары арқылы ұлттық тәрбие берудің тиімділігін эксперимент арқылы тексеру және әдістемелік ұсыныстар қатарын әзірлеу.

Бастауыш сынып оқушыларына халық педагогикасы құралдары арқылы ұлттық тәрбие беру бағдарламасы Тәрбиелеу және білім беру блогы Тәрбиелеу және білім беру мазмұны 12 Салт-дәстүр, әдет-ғұрыпТәрбиеленушілерді халықтың салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпын құрметтеуге, бағалауға тәрбиелеу Шешендік сөздерШешендік сөздер, аңыз әңгімелер, ертегілердің қойылымдарын жасап, оларды сахналаудың жеке тұлғаның қалыптасуына әсері мен ықпалы, тәрбиелік мәні ерекше. Шешендік, көркем сөздер мен мақал-мәтелдер, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақтар баланы мәнерлі, көркем сөйлеуге, шешендікке үйретеді, адамгершілікке, сұлулыққа, тапқырлыққа, еңбек сүйіспеншілікке тәрбиелейді Ата-баба дәстүрі – ұрпақтарға өнеге Бастауыш сынып оқуышысы тұлғасын қалыптастыруда, оны жан-жақты дамытып тәрбиелеуде үлгі-өнеге болатын ұлы ғұламалар мен хандар, билер, батырлар, классик ақын- жазушылар, ағартушылар, өнер адамдары өмірімен олардың жасаған туындыларын таныстырып, ерлік істерін үлгі ету, мақтаныш сезімдерін ояту Әуен – сазМузыкалық шығармалардың авторы және айтыс, терме, жыр, ұлттық би өнері туралы тәрбиеленушілерге тереңірек білім беру. Айтыс, терме, жырларды үйрету арқылы ұлттық өнерге деген қызығушылыққа, сүйіспеншілікке тәрбиелеу

Кесте 1 жалғасы 12 Ұлттық сәндік-қолданбалы өнер Бастауыш сынып оқушыларына ұлттық сәндік- қолданбалы өнер түрлері: зергерлік бұйымдар, ұлттық киімдер, киіз үй жабдықтары мен оның жасау-жиһаздары мен оларды өрнектеген ою- өрнек түрлерін таныстыру. Халықтың шеберлігін, ұлттық ою-өрнектерінің әсемдігін көре білуге тәрбиелеу Ұлттық тағамБастауыш сынып оқушыларына ұлттық тағам түрлері мен оның жасалу жолдарын таныстыру, ұлттық тағам түрлері, еттен, ұннан, сүттен жасалатыны туралы түсінік беру Табиғат тынысыТуған жердің байлығы орман, тоғай, қорықтар мен жануарлар, құстар, өсімдіктерін таныстыру, оларға қамқор бола білуге, табиғатты аялауға тәрбиелеу Ұлттық ойындарҰлттық ойындарды үйрету барысында баланың тілін дамыту, бір-біріне деген достық, ынтымақ, ұйымшылдық, толеранттылық, ізеттілік сияқты, қасиеттерді дамыту және батылдыққа, ұқыптылыққа, зеректілікке, төзімділікке тәрбиелеу Имандылық-иірімдеріТуыстық қарым-қатынастар, туыстық атаулар мен жеті ата туралы түсінік беру. Айналадағы қоршаған адамдардың іс-әрекетін бағалап, жылы шырай білдіру, сыпайы сөйлеу, әдептілік сақтау, достық қарым-қатынас мәдениетін қалыптастыру, бауырмалдыққа баулу, жағымсыз жат қылықтардан аулақ болуға тәрбиелеу

Кесте 2 Бастауыш сынып оқушыларында ұлттық тәрбиеліліктің когнитивті компонентінің қалыптасу нәтижелері Бастауыш сынып оқушыларынының ұлттық тәрбиелілігінің когнивті компоненті Эксперимент басындаЭксперимент соңында Бақылау тобы (8 оқушы) Экс.тобы (8оқушы) Бақылау тобы (8 оқушы) Экс.тобы (8оқушы) Төмен деңгей63,3%64,6%48,4%43,1% Орта деңгей15,6%20,8%23,4%30,8% Жеткілікті деңгей21,1%14,6%28,2%26,1%

Кесте 3 Бастауыш сынып оқушыларында ұлттық тәрбиеліліктің эмоциялық компонентінің қалыптасу нәтижелері Бастауыш сынып оқушыларынының ұлттық тәрбиелілігінің эмоциялық компоненті Эксперимент басындаЭксперимент соңында Бақылау тобы (8 оқушы) Экс.тобы (8 оқушы) Бақылау тобы (8 оқушы) Экс.тобы (8 оқушы) Төмен деңгей56,25%56,9%47,6%35,4% Орта деңгей25%26,1%32,1%37% Жеткілікті деңгей18,75%17%20,3%27,6%

Кесте 4 Бастауыш сынып оқушыларында ұлттық тәрбиеліліктің мінез-құлық компонентінің қалыптасу нәтижелері Бастауыш сынып оқушыларынының ұлттық тәрбиелілігінің мінез-құлық компоненті Эксперимент басындаЭксперимент соңында Бақылау тобы (8оқушы) Экс.тобы (8 оқушы) Бақылау тобы (8 оқушы) Экс.тобы (8 оқушы) Төмен деңгей48,4%49,2%57,8%27,7% Орта деңгей23,4%32,3%28,1%33,8% Жеткілікті деңгей28,2%18,5%14,1%38,5%

Кесте 5 Бастауыш сынып оқушыларының ұлттық тәрбиелілігінің өзгеру қарқыны ТопТөмен деңгейОрта деңгейЖеткілікті деңгей Экс. басы Экс. соңы Экс. басы Экс. соңы Экс. басы Экс. соңы Бақылау56,2 %51,6%21,1%20,3%22,7%28,1% Экспериментті к 51,5%35,4%26,1%33,8%22,3%30,8%

Эксперимент тобындағы бастауыш сынып оқушыларының ұлттық тәрбиелілік көрсеткіштері

Бақылау тобындағы бастауыш сынып оқушыларының ұлттық тәрбиелілік көрсеткіштері

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ