Татар ә д ә биятында Кол Гали традициял ә рене ң чагылышы. Татар ә д ә биятында Кол Гали традициял ә рене ң чагылышы.
Тукай Тукай
Бар күңелләрдән җылы, йомшак синең Бар күңелләрдән җылы, йомшак синең каберең ташы. каберең ташы. Шунда тамды күз яшемнең иң ачысы Шунда тамды күз яшемнең иң ачысы һәм татлысы. һәм татлысы. (Өзелгән өмид) (Өзелгән өмид)
Тукай Тукай Менә дуслар, мин сезләргә бер сүз Менә дуслар, мин сезләргә бер сүз сөйлим, сөйлим, Йосыф-Йакуб китабының көен Йосыф-Йакуб китабының көен көйлим, көйлим, Ушбу милләт ертыгының җөен җөйлим Ушбу милләт ертыгының җөен җөйлим Җебем – кара, инәм каләм булсын. Җебем – кара, инәм каләм булсын. (Дусларга бер сүз) (Дусларга бер сүз)
Тел-с ү р ә тл әү чаралары Кашны-яңа ай Кашны-яңа ай Йөзне – тулган ай Йөзне – тулган ай Сүзне, иренне – бал-шикәр Сүзне, иренне – бал-шикәр Тешләрне – энҗе Тешләрне – энҗе Бармакларны –талчыбык Бармакларны –талчыбык
Кашлары – ай аның яңа туган, Кашлары – ай аның яңа туган, Йөзе – айның тулган көннәре. Йөзе – айның тулган көннәре. С.Рәмиев С.Рәмиев Алтынкайның яңа туган ай кашы бар, Алтынкайның яңа туган ай кашы бар, Колагында бриллиант күк алкасы бар. Колагында бриллиант күк алкасы бар. Ш.Бабич Ш.Бабич
Җә лил Җә лил Өч баламны очар кош итеп, Өч баламны очар кош итеп, Мин очырдым ерак далага. Мин очырдым ерак далага. Әйтсәгезче, якын, дус итеп Әйтсәгезче, якын, дус итеп Кайгы белән сулган анага. Кайгы белән сулган анага. Җил уйнаклап тәрәз төбендә Җил уйнаклап тәрәз төбендә Нидер әйткән төсле кыланды. Нидер әйткән төсле кыланды. - Әйтче, җилкәй, йөргән юлыңда - Әйтче, җилкәй, йөргән юлыңда Очратмадыңмы минем улымны? Очратмадыңмы минем улымны? Ана бәйрәме Ана бәйрәме
Ягъкуб та җ илг ә : Ягъкуб та җ илг ә : Акрын исче, сәбах җиле, бик ашыкма, Акрын исче, сәбах җиле, бик ашыкма, Китерәсең Йосыфымның исен миңа. Китерәсең Йосыфымның исен миңа. Дәва булчы йөрәгемнең ярасына,- Дәва булчы йөрәгемнең ярасына,- Син искәндә күңелем шат була имди. Син искәндә күңелем шат була имди.
Кайгы сиңа, ана, уртанчы Кайгы сиңа, ана, уртанчы Улың үлде сугыш кырында. Улың үлде сугыш кырында. Соңгы йөрәк тибеше тынганчы Соңгы йөрәк тибеше тынганчы Алмас кылычы булды кулында. Алмас кылычы булды кулында. Ауды ана таеп һушыннан, Ауды ана таеп һушыннан, Парчаланган йөрәк түзмәде. Парчаланган йөрәк түзмәде. Елый-елый улы сагышыннан Елый-елый улы сагышыннан Сукырайды аның күзләре. Сукырайды аның күзләре. Ана бәйрәме Ана бәйрәме
Никтер очмый күктә күгәрчен, Никтер очмый күктә күгәрчен, Җил дә тынган, йоклый күрәсең. Җил дә тынган, йоклый күрәсең. Тик, яңгыратып урман буйларын, Тик, яңгыратып урман буйларын, Ишетелә быргы уйнавы... Ишетелә быргы уйнавы... Күрмәсә дә ана улкаен Күрмәсә дә ана улкаен Күңеле белән сизеп таныды. Күңеле белән сизеп таныды. _Балам!- диеп, елап, ул аның _Балам!- диеп, елап, ул аның Күкрәгенә килеп сарылды... Күкрәгенә килеп сарылды... Калдырсам да күмеп еракта Калдырсам да күмеп еракта Абыйларның батыр гәүдәсен, Абыйларның батыр гәүдәсен, Алып кайттым данлы байракта Алып кайттым данлы байракта Каннарының алсу шәүләсен.. Каннарының алсу шәүләсен.. Ана алды алсу байракны, Ана алды алсу байракны, Күзен сөртте- күзе ачылды: Күзен сөртте- күзе ачылды: Каршысында тора гайрәтле; Каршысында тора гайрәтле; Киң күкрәкле батыр лачыны. Киң күкрәкле батыр лачыны.
К.Й. К.Й. Муса табутны Кәнгага алып килде, Муса табутны Кәнгага алып килде, Аталары кабере кайдалыгын белде, Аталары кабере кайдалыгын белде, Табутны шулар яныны күмдерде,- Табутны шулар яныны күмдерде,- Бүген дә халык анда барып йөрер имди. Бүген дә халык анда барып йөрер имди.
М. Җ. М. Җ. Эш күрсәткән ирне ил онытмас, Эш күрсәткән ирне ил онытмас, Каберенә эзне суытмас. Каберенә эзне суытмас.
Сибгат Х ә ким Сибгат Х ә ким
Нурихан Ф ә ттах Нурихан Ф ә ттах Кол Гали Кол Гали Сигез гасыр синең җырларыңны Сигез гасыр синең җырларыңны Яраткан да халкым ятлаган. Яраткан да халкым ятлаган. Шуннан бирле аны онытмаган, Шуннан бирле аны онытмаган, Хәтерендә көйләп саклаган. Хәтерендә көйләп саклаган.
1.Кол Гали кайсы Болгар дәүләтендә яшәгән? 1.Кол Гали кайсы Болгар дәүләтендә яшәгән? А Бөек Болгар дәүләте А Бөек Болгар дәүләте Б Болгария Б Болгария В Идел буе Болгар дәүләте В Идел буе Болгар дәүләте Г Хәзәр дәүләте Г Хәзәр дәүләте 2. Кол Галинең туган елы? 2. Кол Галинең туган елы? А 1183 А 1183 Б 13 г. Икенче яртысы Б 13 г. Икенче яртысы В 1671 В 1671 Г 1212 Г 1212
3. Поэманы беренче булып басмага кем әзерләгән? 3. Поэманы беренче булып басмага кем әзерләгән? А Утыз- Имәни А Утыз- Имәни Б Мөхәммәдъяр Б Мөхәммәдъяр В Радлов В Радлов Г Фасеев Г Фасеев 4 Поэманы ничек атамыйлар? 4 Поэманы ничек атамыйлар? А Йосыф кыйссасы А Йосыф кыйссасы Б Йосыф-Зөләйха Б Йосыф-Зөләйха В Зөләйха китабы В Зөләйха китабы Г Йосыф китабы Г Йосыф китабы
5. Кол Галинең туган җире 5. Кол Галинең туган җире А Бохара А Бохара Б Сарай-Бату Б Сарай-Бату В Болгар В Болгар Г Кашан Г Кашан 6. Поэманың строфалары ничек рифмалашкан? 6. Поэманың строфалары ничек рифмалашкан? А аааб вввб гггб А аааб вввб гггб Б аа бб вв ггг Б аа бб вв ггг В абва гдвд В абва гдвд Г абаб вбвб Г абаб вбвб
7. Поэмада кайсы өлеш юк? 7. Поэмада кайсы өлеш юк? А хөкемдарга багышлау А хөкемдарга багышлау Б төп өлеш Б төп өлеш В эпилог В эпилог Г хатимә Г хатимә 8. Поэма нәрсә белән башланып китә? 8. Поэма нәрсә белән башланып китә? А Төш белән А Төш белән Б Аллахка мәдхия белән Б Аллахка мәдхия белән В эпиграф белән В эпиграф белән Г Зөләйханың төше белән Г Зөләйханың төше белән
9. Йосыф пәйгамбәр төшендә нәрсә күрә? 9. Йосыф пәйгамбәр төшендә нәрсә күрә? а Тулган ай белән 11 йолдызның аңа баш июен а Тулган ай белән 11 йолдызның аңа баш июен б киләчәк тормыш вакыйгаларын б киләчәк тормыш вакыйгаларын в агаларының үзенә хезмәт итәчәкләрен в агаларының үзенә хезмәт итәчәкләрен г 12 йолдыз белән кояшның аңа сәҗдә итүләрен г 12 йолдыз белән кояшның аңа сәҗдә итүләрен 10. Һәр начарлык җәзасын ала принцибы поэманың кайсы вакыйгасына туры килми? 10. Һәр начарлык җәзасын ала принцибы поэманың кайсы вакыйгасына туры килми? А Кылычның Йосыф пәйгамбәрне нахакка кыйнавы А Кылычның Йосыф пәйгамбәрне нахакка кыйнавы Б Йосыфны кол итеп сатып җибәрүләре Б Йосыфны кол итеп сатып җибәрүләре Г Йосыфның яңа шәһәргә нигез салуы. Г Йосыфның яңа шәһәргә нигез салуы.
Д ө рес җ аваплар Д ө рес җ аваплар 1в 8в 1в 8в 2а 9б 2а 9б 3а 3а 4в 4в 5в 5в 6г 6г 7а 7а