Сабақтасс құрмалас сөэлем. ( Сложно подчиненные предложения ).
Сабақтың мақсаты. Сабақтасс құрмалас сөэлемнің жасалу жолдары, жалғаулықтары, тыныс белгілерін практикалық жолдармен меңгерту. Түрлі жаттығулар арқылы сабақтасс құрмалас сөэлемді дұрыс құрастыра білуге дағдыландыру. Ұжым болып жұмыстануға тәрбиелеу. Көру, месту, есте сақтау қабілеттерін тәрбиелеу.
Құрмалас сөэлем.
Салалас құрмалас сөэлем
Сабақтасс құрмалас сөэлем Бағыныңқы сөэлем Басыңқы сөэлем Главные Придаточные
Құ рамында ғ ы чай с ө элемдерді ң ал ғ аш қ исы тияна қ сиз болып, со ңғ исына ба ғ ына байланыс қ ан құ рмалас с ө элемні ң т ү рі саба қ тасс құ рмалас с ө элем деп аталады.
1 Мысалы: Лекция біткен соң, 2 студенттер тамақтануға кетті. (Стутенты пошли обедать, когда закончилась лекция).
Сабақтасс құрмалас сөэлемнің түрлері. Шартты бағыныңқы: Қайтсе? Қайткенде? Қайтпейінше? Қайтпей? Не етпей? Қарсылықты бағыныңқы: қайтсе де? Не есть де? Қайткенмен? Не еткенмен? Не етпейінше? Себеп бағыныңқылы: Неліктен? Неге? Не себепті? Мақсат бағыныңқылы: Неге? Не үшін? Не аптек болып? Қандай мақсатпен? Мезгіл бағыныңқылы: Қашан? Қай кезде? Қашаннан бері? Қашанға дейін? Қимыл -сын бағыныңқы: Қалай? Қайтіп? Не етіп?
Сөэлемдерді оқып шығып, тыныс белгілерін қой. Бағыныңқы мен басыңқы сөэлемді анықтап сұрақ қой. Жақын таныс болғандықтан сыпайы сөйлесуден аса алмадық. Қоңырау соғылған соң балалар класқа кірді. Автобус алаңға тоқтассымен жолаушылар орналаса баста ты. Екі қолы белдеңдеп атпен шауып келе жатыр.