Татар телен укытуда «эшч ә нлек системасы»н куллану Җәләлиева Диләрә Зөлфәт кызы, II категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы
Укучының белемне әзер килеш түгел, ә танып-белү эшчәнлеге ярдәмендә үзләштерүе эшчәнлек технологиясенең нигезен тәшкил итә.
Хәзерге көндә укытучының балалар белән фронталь эшләве индивидуаль һәм төркемләп эшләү алымнары белән алыштырыла. Укыту шәхси юнәлтелгән булуы белән аерылып тора. Эшчәнлек технологиясен кулланучы укытучы баланы мөстәкыйль эшләргә, белемнәрне, нәтиҗәләрне мөстәкыйль чыгарырга, үзанализга, үзбәяләүгә өйрәтә.
«Эшчәнлек технологиясе»нең нигезе Укыту процессы һәрвакыт эшчәнлеккә өйрәтү процессы булырга тиеш Уку-укыту процессы һәрвакыт иҗади булырга тиеш Эшчәнлеккә өйрәтү укытучының һәм аның җитәкчелегендә оешкан төркемнең уртак танып-белү процессы булырга тиеш
Эшчәнлек технологиясендә укучы үзенең эшчәнлеген проектлаштыра, эшчәнлекнең субъекты була
«Эшчәнлек технологиясе»ндә дәресләр максатлар буенча «Эшчәнлек технологиясе»ндә дәресләр максатлар буенча Контроль дәрес Контроль дәрес Дәрес-тренинг Рефлексия дәресе Рефлексия дәресе Яңа белемне ачу дәресе Яңа белемне ачу дәресе
Проблемалы ситуацияне булдыру (сынау өчен эш башкару) Балада бу мәсьәләне чишүдә, эшне, күнегүне башкаруда интеллектуаль авырлык туа. Укучы, белгән белемнәренә, таянып бу мәсьәләне чишә алмый. Проблемалы ситуация яңа алымнарны, кагыйдәләрне эзләргә, ачыкларга этәрә. Проблемалы ситуация укучыда танып-белүгә ихтыяҗ уята
Я ң а белемне «ачу» д ә ресене ң этаплары 1. Эшчәнлеккә әзерлек булдыру (балаларда уңай эмоциональ халәт, укуга ихтыяҗ тудыру). 2. Белемнәрне актуальләштерү. 3. Уку максатын билгеләү (авырлык туган урынны ачыклау, теманы сорау ярдәмендә формалаштырырга мөмкин). 4. Балаларның яңа белемне «ачулары» (балаларны проблеманы хәл итүгә җәлеп итү, яңа алгоритмны булдыру). 5. Беренчел ныгыту (яңа белемне әйтү, терәк схемалар төзү).
Я ң а белемне «ачу» д ә ресене ң этаплары 6. Парлап, төркемләп эшләү. 7. Укучыларның эталон ярдәмендә тикшерелә торган мөстәкыйль эше (һәр бала үзе өчен нәтиҗәләр ясый). 8. Яңа белемне системага кертү 9. Эшчәнлек рефлексиясе (укучыларның үз эшчәнлекләрен һәм тулаем классның эшен бәяләүләре) 10. Өй эшен бирү (дифференциаль).