Баш ҡ ортостан Бөйөк Ватан һуғышы йылдарында Баш ҡ ортостан Бөйөк Ватан һуғышы йылдарында

Бөйөк Ватан һуғышы башланыуға Баш ҡ ортостан ны ҡ лы сәнәғәт базаһына, я ҡ шы ә ҙ ерлекле эшсе кадр ҙ арға, бай тәбиғи ресурстарға эйә була.

Бөтә халы ҡ фронтты кәрәк-яра ҡ менән тәьмин итеү өсөн хе ҙ мәт вахтаһына ба ҫ а. Өфөлә, Белоретта, Стәрлетама ҡ та заводтар боеприпастар сығарыуға күсә. Урындағы еңел, а ҙ ы ҡ -түлек предприятиелары ла ү ҙ эштәрен ү ҙ гәртеп ҡ ора. Өфө, Ишембай, Черниковка тегеү фабрикалары хәрби кейем, маскировка халаттары, противогаз сумкалары тегә. Бөтәһе лә фронт өсөн, бөтәһе лә Еңеү өсөн! лозунгы һәр хе ҙ мәт коллективы өсөн йәшәү нормаһына әйләнә.

Республика фронт өсөн лайы ҡ лы һәм квалификациялы ө ҫ тәмә көстәр ә ҙ ерләй. Һуғыштың тәүге ай ҙ арында 361-се у ҡ сылар, 74-се һәм 76-сы кавалерия дивизиялары ойошторола.

1942 йылдың 1 майында полковник М. М. Шайморатов командованиеһындағы 112-се кавалерия дивизияһы фронт ҡ а китә. 2 июлдә ул һуғыш ҡ а инә. Ү ҙ - ү ҙҙ әрен аямай, ҡ аһармандарса һуғышыуы менән баш ҡ орт егеттәре данға күмелә һәм Гвартия, Чернигов дивизияһы тигән почетлы исемдәргә лайы ҡ була.

йылдар ҙ а 219-сы у ҡ сылар дивизияһы ойошторола һәм 300-сө дивизия ө ҫ тәп комплектлана, ти ҫ тәнән ашыу миномет һәм артиллерия полктары, шул и ҫ әптән Салауат Юлаев исемендәге 1292-се истребителдәр- танкка ҡ аршы артиллерия полкы тө ҙ өлә. Баш ҡ ортостанда тупланған ҙ ур төркөмдләр 284-се, 363-сө, 371-се, 377-се, 381-се у ҡ сылар дивизиялар составына индерелә.

Баш ҡ ортостан фашистарға ҡ аршы көрәшкә бөтәһе 700 меңдән ашыу ү ҙ енең иң я ҡ шы улдарын һәм ҡ ы ҙҙ арын о ҙ ата. 322 меңдән ашыу я ҡ ташыбы ҙ яу яланынан әйләнеп ҡ айтмай. Ә республика хал ҡ ы ул са ҡ та 2 миллион 600 мең кеше тәшкил иткән була. Баш ҡ ортостан Еңеү өсөн түләгән ха ҡ бына ошондай.

Ү ҙ күкрәге менән дошман дзоты амбразураһын ҡ аплаған гвардия рядовойы Александр Матросовтың исеме бөтә донъяға билдәле. Миңлеғәле Ғөбәй ҙ уллин ҡ абатлаған был батырлы ҡ Совет армияһы яугир ҙ ары өсөн батырлы ҡ һәм ҡ аһарманлы ҡ өлгөһөнә әүерелә.

Баш ҡ ортостандың 200 меңдән ашыу яугиры ҡ ыйыулы ҡ тары өсөн орден- ми ҙ алдар менән наградлана. 278 һалдат һәм офицер Советтар Союзы Геройы исеменә лайы ҡ була, 35 кеше бөтә өс дәрәжә Дан ордены кавалер ҙ ары була. Улар – бе ҙҙ ең намы ҫ ыбы ҙ һәм ғорурлығыбы ҙ, киләһе быуындар өсөн мәңгелек өлгө.

Рейхстаг ө ҫ төнә беренсе булып Еңеү байрағын элеүселәр ҙ ең береһе – Мишкә районы егете Ғазый Ҡ азыхан улы Заһитов. Өлкән сержант, разведчик, артиллерист һуғыштың тәүге көндәренән һуңғыһына тиклем үтә.

Тап шул са ҡ та, дәһшәтле һуғыш йылдарында, республиканың бөгөн и ҡ тисад ниге ҙ ен тәшкил итеүсе сәнәғәт потенциалы ҡ еүәтле ү ҫ еш импульсы алды. Хәрби продукцияның төрлө төр ҙ әрен етештереүсе 364 яңы предприятие саф ҡ а инде.

Баш ҡ ортостанда ҡ еүәтле эвакогоспиталь селтәре йәйелдерелә. Һуғыш йылдарында бе ҙҙ ә 218 мең яралы һәм ауырыу дауалана.

Советтар Союзының Икенсе Бөтә донъя һуғышында еңеүе донъя тарихының артабанғы барышына хәл иткес йоғонто яһай. Ауыр һуғыш йылдары хал ҡ ыбы ҙҙ ың тарихи традициялары, ата-олатай ҙ арыбы ҙ батырлығы баһалап бөткөһө ҙ әһәмиәткә эйә булыуын күрһәтте. Ү ҙ нә ҫ елдәре өсөн өлгө булып, улар ү ҫ еп килеүсе быуынды дәртләндерә һәм рухландыра, юғары бурыс тойғоһо һәм ү ҙ енең бөйөк тарихына лайы ҡ лы булыу теләге уята.