Татар телендә рәвешләр
Рәвеш- эш, хәл, билгеләрнең, сирәгрәк затларның һәм предметларның процесска бәйле булмаган билгеләрен белдерүче сүз төркеме. эш, хәл, билгеләрнең, сирәгрәк затларның һәм предметларның процесска бәйле булмаган билгеләрен белдерүче сүз төркеме.
Рәвеш- төрләнми торган сүз төркеме. Рәвешләрнең бер өлеше генә чагыштыру һәм артыклык дәрәҗәсендә килә алалар.
Рәвеш, нигездә, җөмләдә хәл функциясен үти. Мәсәлән: Бүген бар, иртәгә юк. (мәкаль).Рәвеш аергыч һәм хәбәр функцияләрен дә үти ала: Әниемнең көмештәй чәчләрен сагындым. (М.Хәсәнов). Аның юлы ерак түгел иде. (К.Нәҗми).
Рәвешләрдә сүз басымы А тибы 1. акрын, югары, көндез А тибы 1. акрын, югары, көндез 2. ераграк, тизрәк, югарыга 2. ераграк, тизрәк, югарыга В тибы 1. тәмам, гаять, һаман В тибы 1. тәмам, гаять, һаман 2. көнозын, аз-маз, өр-яңадан 2. көнозын, аз-маз, өр-яңадан С тибы 1. - С тибы яланаяк, иртә белән, татарча 2. яланаяк, иртә белән, татарча Д тибы 1. – Д тибы 1. – 2. көпә-көндез, үтә кызу, тип-тиз 2. көпә-көндез, үтә кызу, тип-тиз
Рәвешләр Билге рәвешләре Хәл рәвешләре
Билге рәвешләре Сыйфатлау рәвешләре Күләм-чама рәвешләре Охшату- чагыштыру рәвешләре
Хәл рәвеш ләре ВакытУрынМаксатСәбәпШарт Тикше ренү
Рәвеш тамыркушмаясалма
Кушма рәвешләр Саф кушма ПарлыТезмә
Рәвешләрнең ясалышы Фонетик ысул (хәрәм-әрәм, җәһәт- җәт) Фонетик ысул (хәрәм-әрәм, җәһәт- җәт) Кушымчалау (көмештәй, татарча, акчалата) Кушымчалау (көмештәй, татарча, акчалата) Нигезләр кушылу (йөзтүбән, көнозын, яланөс) Нигезләр кушылу (йөзтүбән, көнозын, яланөс) Тезмә рәвешләр (башы белән, көч- хәл белән, чамадан тыш) Тезмә рәвешләр (башы белән, көч- хәл белән, чамадан тыш) Конверсия (югары, азат, начар) Конверсия (югары, азат, начар)
1. Әгәр баш хәрефтән язсак, Г.Тукайның Шүрәле әсәрендәге егет кушаматы, юл хәрефеннән язсаң-рәвеш. 2. Исем булганда - су ташу өчен савыт,-ләп кушымчасы ялгагач- рәвеш. 3. Беренче өлеше - сан, икенче өлеше – секундлар, минутлар, сәгатьләр, еллар, гасырлар белән исәпләнә торган яшәеш арасы. Икесен бергә кушсаң – рәвеш. 4. Иртә белән кич арасындагы вакыт. 5. Алмаш -... парлы рәвешенең икенче компоненты. 1Р 2Ә 3В 4Е 5Ш