Оңтүстік Қазақстан облысы Түркістан қаласының Оңтүстік Қазақстан облысы Түркістан қаласының Ататүрік атындағы 17 мектеп - гимназиясы Ататүрік атындағы 17 мектеп - гимназиясы география пән мұғалімі: Қуанышбай Зәуре Сабақтың тақырыбы: Литосфера. Жер қыртысын қорытындылау.
Кешегі бабамызбен ғана емес, бүгінгі бағамызбен, ертеңгі шамамызбен де мақтана алатын ұлт болуды ойлауымыз керек Н.Назарбаев
Мақсатым: Оқушылардың ой-өрісін кеңейту, өздігінен қорытынды шығаруға машықтандыру,ойын тұжырымдату, қиялдату, ойын, өз пікірін еркін айтуға үйрету. Оқушыларды отан сүйгіштікке, туған жерді қорғауға тәрбиелеу.
Сын тұрғысынан ойлауды дамыту бағдарламасы – әлемнің түкпір-түкпірінен жиылған білім берушілердің бірлескен еңбегі. Тәжірибені жүйеге келтірген Джинни Л.Стил, Куртис С.Мередит, Чарльз Тэмпл. Жобаның негізі Ж.Пиаже, Л.С.Выготский теорияларын басшылыққа алады.
Технологияның мақсаты: Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру; Ой-өрісін, тілін дамыту; Шығармашылыққа баулу; бір-бірінің пікірін тыңдауды үйрете отырып, сыйлауға ынтымақты қарым-қатынастың негізін қалау; өзін жеке дара тұлға ретінде тануға жол ашу; өз ойын ашық, еркін айтуға, пікір алмасу үйрету; өзін-өзі, бірін-бірі бағалауға үйрету; мұғаліммен еркін сөйлесіп, пікір алмасу үйрету; достарының ойын тыңдай отырып, проблеманы шешу жолдарын іздей отырып, қиындықты шешуге көмектесу; белсенді шығармашылықты ойлауға негіз қалау.
Сын тұрғысынан ойлау бағдарламасына негізделген сабақтар төмендегі үш кезеңнен тұрады. 1.қызығушылықты ояту, 2.мағынаны тану, 3.ой толғаныс
Қызығушылықты ояту « Сұрақ бәйге » Түртіп алу, Ойлану, Жұпта талқылау, Болжау,
І топ « Сұрақ бәйге » І - топ: 1) Атмосфера, гидросфера, биосфера Жердің қабаты (сыртқы); І - топ: 1) Атмосфера, гидросфера, биосфера Жердің қабаты (сыртқы); 2) Оңтүстік Америка тақтасы мен Тынық мұхит тақтасының аралығында тақтасы орналасқан (Наска тақтасы); 2) Оңтүстік Америка тақтасы мен Тынық мұхит тақтасының аралығында тақтасы орналасқан (Наска тақтасы); 3) Жер қыртысы бетінде су, жел, мұздық, т.б. сыртқы күштер әсерінен пайда болатын жыныстар тау жыныстары деп аталады (шөгінді); 3) Жер қыртысы бетінде су, жел, мұздық, т.б. сыртқы күштер әсерінен пайда болатын жыныстар тау жыныстары деп аталады (шөгінді); 4) Жердің терең қойнауындағы тау жыныстары қабаттарының кенет жарылып, ығысатын жері д.а. (жер сілкіну ошағы); 4) Жердің терең қойнауындағы тау жыныстары қабаттарының кенет жарылып, ығысатын жері д.а. (жер сілкіну ошағы); 5) Температурасы жоғары болатын, құрамында әр түрлі тұздар мен газдар кездесетін суларды деп атайды (минералды сулар); 5) Температурасы жоғары болатын, құрамында әр түрлі тұздар мен газдар кездесетін суларды деп атайды (минералды сулар); 6) Бірнеше тау жоталары түйісетін жерді д.а. (тау торабы); 6) Бірнеше тау жоталары түйісетін жерді д.а. (тау торабы); 7) Екінші тау жасалу қысымына ұшыраған тау жыныстары алғашқы иілгіштіктерін жоғалтып таулар пайда қалыптасады (қатпарлы- жақпарлы таулар); 7) Екінші тау жасалу қысымына ұшыраған тау жыныстары алғашқы иілгіштіктерін жоғалтып таулар пайда қалыптасады (қатпарлы- жақпарлы таулар); 8) Абсолют биіктігі м-ден астам жазықтар (қырат жазықтар д.а. ) 8) Абсолют биіктігі м-ден астам жазықтар (қырат жазықтар д.а. ) 9) Өзен, көл, теңіз жағалауындағы жел айдап үйген құм төбелер – (шағылдар)\ 9) Өзен, көл, теңіз жағалауындағы жел айдап үйген құм төбелер – (шағылдар)\ 10) Жас таулардың биіктігі_____________м-ге жетеді (1000м-ден 2000м ) 10) Жас таулардың биіктігі_____________м-ге жетеді (1000м-ден 2000м )
ІІ топ Сұрақ бәйге ІІ топ: 1) Маттериктік жер қыртысының қалыңдығы км, мұхиттық жер қыртысының қалыңдығы (70-80 км.) ІІ топ: 1) Маттериктік жер қыртысының қалыңдығы км, мұхиттық жер қыртысының қалыңдығы (70-80 км.) 2) Мұхиттың түбінде ұзыннан-ұзақ созылып жататын су асты жоталары. Жеке шыңдары арал түрінде су бетіне шығып тұрады – (мұхит ортасы жоталары) 2) Мұхиттың түбінде ұзыннан-ұзақ созылып жататын су асты жоталары. Жеке шыңдары арал түрінде су бетіне шығып тұрады – (мұхит ортасы жоталары) 3) Минералды жыныстардың түрлері 3000 шамасында, тау жыныстарының түрлері (1000-ға тартады) 3) Минералды жыныстардың түрлері 3000 шамасында, тау жыныстарының түрлері (1000-ға тартады) 4) Алматыда 1887 жылы басталған жер сілкінісі (3 жылға созылған). 4) Алматыда 1887 жылы басталған жер сілкінісі (3 жылға созылған). 5) Эльбрус пен Казбек қандай жанартауға жатады (сөнген) 5) Эльбрус пен Казбек қандай жанартауға жатады (сөнген) 6) Жер бетінің маңайындағы жазықтардан оқшау көтеріліп жатқан, қатты тілімденген биік бөліктерін (таулар д.а. ) 6) Жер бетінің маңайындағы жазықтардан оқшау көтеріліп жатқан, қатты тілімденген биік бөліктерін (таулар д.а. ) 7) Су мен ауаның әсерінен жүретін үгілу түрі (химиялық үгілу д.а.) 7) Су мен ауаның әсерінен жүретін үгілу түрі (химиялық үгілу д.а.) 8) Орта Сібір, Батыс Аустралия пайда болуына қарай қандай жазыққа жатады: (вулкандық жазық) 8) Орта Сібір, Батыс Аустралия пайда болуына қарай қандай жазыққа жатады: (вулкандық жазық) 9) Бархандардың биіктігі м-дей болады, шағын барқандар (жылына м-ге жылжиды) 9) Бархандардың биіктігі м-дей болады, шағын барқандар (жылына м-ге жылжиды) 10) Материктік қайраңнан мұхит түбіне ауысатын бөлігін (материктік беткей д.а.) 10) Материктік қайраңнан мұхит түбіне ауысатын бөлігін (материктік беткей д.а.)
ІІІ топ Сұрақ бәйге ІІІ топ 1) Жер қыртысының және мантияның жоғарғы кристалдық тау жыныстарынан тұратын қабаты (Литосфера ) ІІІ топ 1) Жер қыртысының және мантияның жоғарғы кристалдық тау жыныстарынан тұратын қабаты (Литосфера ) 2) Мұхит ортасы жоталарының тап ортасында ұзыннан-ұзақ созылған (Шатқалдар) 2) Мұхит ортасы жоталарының тап ортасында ұзыннан-ұзақ созылған (Шатқалдар) 3) Жер қыртысының км тереңдігінде тау жыныстарының 95%- ын (магмалық тау жыныстары құрайды) 3) Жер қыртысының км тереңдігінде тау жыныстарының 95%- ын (магмалық тау жыныстары құрайды) 4) Жер сілкіну жиі болып тұратын аймақтарды (сейсмикалық аймақтар д.а. ) 4) Жер сілкіну жиі болып тұратын аймақтарды (сейсмикалық аймақтар д.а. ) 5) Жанартаулардың көпшілік бөлігі (Тынық мұхитының жағалауында орналасқан) 5) Жанартаулардың көпшілік бөлігі (Тынық мұхитының жағалауында орналасқан) 6) Карпат таулары биіктігі бойынша (орташа биік тауға жатады) 6) Карпат таулары биіктігі бойынша (орташа биік тауға жатады) 7) Бұрынғы теңіздер мен мұхиттардың орнында пайда болған тауларды (қатпарлы таулар д.а.) 7) Бұрынғы теңіздер мен мұхиттардың орнында пайда болған тауларды (қатпарлы таулар д.а.) 8) Ла-Плата ойпаты пайда болуына қарай (аллювиальді жазыққа жатады). 8) Ла-Плата ойпаты пайда болуына қарай (аллювиальді жазыққа жатады). 9) Ұлғаюы тоқтағаннан кейін жыраның табаны тегістеліп және беткейлері түйетайланып, өсімдік басқан ұзынша ойыс (Сай д.а ) 9) Ұлғаюы тоқтағаннан кейін жыраның табаны тегістеліп және беткейлері түйетайланып, өсімдік басқан ұзынша ойыс (Сай д.а ) 10) Мұхит түбінің көп бөлігін –( қазаншұңқырлар алып жатыр) 10) Мұхит түбінің көп бөлігін –( қазаншұңқырлар алып жатыр)
Мағынаны тану Ынтымақтастық оқу дағдыларын қалыптастыру үшін беріледі Ынтымақтастық оқу дағдыларын қалыптастыру үшін беріледі «Топтастыру » стратегиясы «Топтастыру » стратегиясы І топ Жер бетіндегі жазықтар І топ Жер бетіндегі жазықтар ІІ топ Құрлықтағы таулар ІІ топ Құрлықтағы таулар ІІІ топ мұхит түбінің жер бедері ІІІ топ мұхит түбінің жер бедері
І топ«Топтастыру» стратегиясы Жер бетіндегі жазықтар
ІІ топ«Топтастыру» стратегиясы ІІ топ«Топтастыру» стратегиясы Құрлықтағы таулар
ІІІ топ «Топтастыру» стратегиясы Мұхит түбінің жер бедері
Ой толғаныс Еркін жазу Табиғатты қорғау постермен жұмыс Семантикалық карта «ББҮ » стратегиясы
«Семантикалық карта» стратегиясы Атауы АралАстанаҒалымТауӨсімдікЖануарКөлӨзен 1 Эйр+ 2 Тасмания+ 3 Кенгуру+ 4 Эвкалипт+ 5 Ніл+ 6 Анд+ 7 Керік+ 8 В.Юнкер+ 9 Альпі+ 10 Ж. Гвинея+
«ББҮ» стратегиясы БілгенмінБілдімҮйренгім келеді
Сын тұрғысынан ойлау модульдің тиімділігі Оқушы білімді өз бетінше іздейді Өз айтқан ойын дәлелдейді Пікірлейді, ойын тұжырымдайды. Сабақта белсенділік танытады Шығармашы- лықпен айналысады Сыныпта босқа отырған оқушы жоқ
Назар аударғандарыңызға рахмет.