Татар теле. Тема: Белемн ә рне ныгыту 3 – 4 класс. Авторы : Салаватова Ризалия Ахметзакиевна, Югары Шепкә урта мәктәбе 2008 ел

Татар теле Исәнмесез, балалар! Без сезнең белән маҗаралы сүзләр иленә сәяхәткә чыгарбыз…

Матур язу минуты. Шифалы дару ү л ә нн ә рен д ө рес җ ыярга кир ә к. А а тамыр кушма Русский язык Үзе чәчкә, җимеше – дару, тик энәсе «тимә!» -ди Табышмак -ны чиш. Гөлҗимешне ни өчен һәм ничек кулланырга. Бу сүз белән җөмлә төзе.

Исеңә төшер! Нинди сүзләргә тамыр сүзләр дибез?? Ясалма сүзләргә нинди сүзләр керә?? Русский язык

Җ авабы ң д ө ресме? Тамыр сүз дип ясагыч кушымчасы булмаган сүз атала. 1.Тамырга ясагыч кушымча ялгау юлы белән.2. Тамыр сүзләрне парлау. 3. Ике тамырны берләштерү. 4.Сүзләрне тезү юлы белән. Татар теле

Аккош, әти-әни, җир җиләге, алъяпкыч, кар кызы, көнбагыш, җиләк- җимеш, үги ана яфрагы, бала-чага, туган көн, терекөмеш,берәм-берәм. Татар теле Бирелгән сүзләрне ничә төркемгә бүлергә була?Ни өчен?(аңлат) Дәфтәрләргә язарга.

Җ авабы ң д ө ресме? Әти-әни Бала-чага Җиләк- җимеш Берәм-берәм Аккош К ө нбагыш Терек ө меш Алъпкыч Җир җиләге Үги ана яфрагы Туган көн Кар кызы Татар теле Кагыйдәләрен исеңә төшердеңме?

Сүз төркемнәре тукталышы… Телдән 2-3 җөмлә төзеп әйт. Исемнәрне аерып әйт һәм дәфтәргә яз! Сары, өлкән, мәктәп, эшли,озын, акбур, түгәрәк, укучы, укый, тәртип, тәмле, кыяр, бабай,йөгерә, гүзәл. - Бу исемнәрне нинди төркемнәргә берләштереп була? (аңлат)

Исе ң д ә калдыр! Исем – предметны белдерә һәм кем?, нәрсә? сорауларына җавап бирә. Татар теле

Адашкан с ү зл ә рг ә булышыйк! Эн җ е, аш, ч ә ч ә к, савыт, яулык, җ ир, йокы, саба, су, каен, к ө н, җ ил ә ге, як. Татар теле Дәфтәрләргә төркемләп яз..һәм үзеңә ошаган сүз белән җөмлә төзе.

Табышмакларны чиш. 1.Тышта тау-тау, өйдә су-су. 2.Биш-биш бишәгән,бишен бергә теркәгән. 3.Идән буйлап йөгерә-йөгерә дә почмакка кереп утыра. Әлифба

Кем җ итезр ә к? Тамырдаш с ү зл ә рне берг ә җ ыйна! Таш, к ү злек, кояшлы, к ү з, кояштай, к ү зне, ташлык,к ү з ә т ү, җ ил ә с, б ү лм ә, кояш, б ү лм ә д ә ш, җ илле,б ү ленеш.

Язулы көйли чәчү Язмача көйче чәчле Язгы көймә чәчкеч Язма көйле чәчүлек Язу көй чәчүче Тозлы Тозсыз Тозлау Тозак тоз Бу сүзләр барсы да тамырдаш сүзләрме?? Артык сүзне табып әйт!?

Мәкальләрнең мәгънәләрен аңлат, ясагыч кушымча ялганган сүзләрне генә язып ал. 1.Китап – галим, телсез мөгаллим. 2.Китапсыз өй – кояшсыз көн. 3.Акылың- юлбашчың, китап – юлдашың, белемең – киңәшчең булсын.

С ү зтезм ә л ә р яса!

Ә йд ә гез, кабатлап алыйк! Татар теле Рәсемнәрдән чыгып исемнәр турында нәрсә әйтергә була?

Тикшер ү ! 1.Берлек сандагы исем предметның бер генә икәнлеген белдерә.Махсус кушымчасы юк, ул исемнең төп формасына туры килә. 2.Күплек сандагы исем предметларның бердән артыклыгын, яки билгесез күплеген белдерә.

Килешл ә р тукталышы. Класстан, болыннарда, коридорда, Рафисның, сумкага, өстәл, ручканы, кызларның, таллар. Татар теле Килешләрен билгелә һәм кушымчалар астына сыз.

Иск ә т ө шер! Баш килеш Кем? Нәрсә? Иялек килеш Кемнең? Нәрсәнең? Юнәлеш килеш Кемгә?Нәрсәгә? Төшем килеш Кемне? Нәрсәне? Чыгыш килеш Кемнән? Нәрсәдән? Урын-вакыт к. Кемдә? Нәрсәдә?

С ү зтезм ә л ә р тукталышы. Көмеш тәңкә Ефәк яулык Тирән күл Ефәк чәч Алтын алка Тирән йокы көмеш җәймә. Алтын балык Русский язык Күчерелмә мәгънәле сүләрне тап.

С ә нгатьле укы һә м к ү черелм ә м ә гън ә д ә ге с ү зл ә рне тап! 1.Яшел уҗымнар өстенә Зәңгәр томан ябылган. Каеннарга әйтерсең лә Сары тәңкә тагылган. 2.Чыктылар да зәңгәр офыктан Ак мөгезле кара болытлар. Сөзештеләр – утлар атылды, Күк гөмбәзе гүя ватылды. Авырттымы әллә башлары, Ник болытлар елый башлады?

Йомгаклау! Исемнәр турында нәрсә әйтә аласың? Ясалышы буенча сүзләр нинди төркемнәргә бүленә? Татар телендә ничә килеш бар? Татар теле Афәрин, нәни дусларым! Киләсе очрашуларга кадәр!