Баш ҡ ортостан

Башҡортоста́н Респу́бликаһы (Башҡортостан) Рәсәй Федерацияһы төбәге, үҙаллы демократик дәүләт.Иҙел буйы федерал ь округына ҡарай. Пермь крайы, Свердловск, Силәбе, Ырымбур өлкәләре, Тат арстан һәмУдмуртия республикалары менән сиктәш.

Халҡы Баш ҡ ортостанда кеше йәшәй. Улар ҙ ың ө ҡ алала, ө ауылда көн күрә. Бөтә халы ҡ тың 46,9%-н, йәғни н ир ҙ әр тәшкил итә.

Республикалағы барлы ҡ халы ҡ тар ҙ ың 90,2% -ын иң күп һанлы өс милләт: баш ҡ орттар (29,8%), уры ҫ тар (36,3%), татар ҙ ар (24,1%) тәшкил итә.

Тарихы I Бөтә Баш ҡ орт Ҡ оролтайы (1917, июль) тарафынан һайланған Баш ҡ орт мәркәз шураһы 1917 йылдың 1 ноябрендә Ырымбур, Өфө, Пермь, Һамар губерналарындағы баш ҡ орт территорияларын Рәсәй республикаһының автономиялы өлөшө тип иғлан итә.

Шураның ҡ арары III Бөтә Баш ҡ орт Ҡ оролтайы тарафынан ра ҫ лана (1917, 8 декабрь) йылдың23 мартында Ү ҙ әк Совет власы менән Баш ҡ орт хөкүмәте араһында Баш ҡ орт совет автономияһы тураһында Килешеү ниге ҙ ендә, Баш ҡ орт Автономиялы Совет Социалистик Республикаhы иғлан ителә йылдан алып Баш ҡ ортостан Республикаһы тип атап йөрөтөлә башлай.

Географияһы Баш ҡ ортостан Республикаһы Көнья ҡ Урал тау ҙ арының түбәләре (иң бейек нөктәһе – Ямантау, м.), карст мәмерйәләре, гүзәл күлдәре, шифалы сығана ҡ тары, урмандары булған уникаль тәбиғәт ландшафты.

Башҡортостан йылғалары Иң ҙ ур йылғалары: Ағи ҙ ел (1430 км), уның ҡ ушылды ҡ тары Нөгөш (235 км), Э ҫ ем (239 км), Ҡ ари ҙ ел (918 км), Әй (549 км), Дим (535 км), шулай у ҡ Һа ҡ мар (760 км) менән Ы ҡ (571 км) йылғалары.

Башҡортостан күлдәре Баш ҡ ортостандағы күлдәр һаны 2700 тирәһендә.

Файҙалы ҡаҙылмалар Баш ҡ ортостанда нефть, тәбиғәт газы, күмер, тимер рудаһы, алтын, ба ҡ ыр колчеданы ят ҡ ылы ҡ тары бар.

Климаты Баш ҡ ортостан климаты континенталь. Баш ҡ ортостан территорияһында урта йыллы ҡ һауа температураһы +0,3 °C-тан (тау ҙ ар ҙ а) +2,8° C- ҡ а тиклем (тиге ҙ лектәр ҙ ә). Ғинуар ҙ ың күп йыллы ҡ урта темпратураһы -18° C, июлдеке +18° C. Яуым-төшөмдөң йыллы ҡ ми ҡ дары мм. Вегетация ми ҙ геле көн

Үҫемлектәр донъяһы Республика Европа менән Азия, Көнсы ғыш-Европа тиге ҙ леге Урал тау ҙ ары һәм Себер тиге ҙ леге менән ки ҫ ешкән урында урынлашканға күрә, ү ҫ емлектәр һәм хайуандар донъяһы күп төрлө, бай. Бында Волга-Кама, Урал, Себер, Ҡ а ҙ ағстан төр ҙ әрен осратырға була.

Урмандар республиканың 40%-н биләй. Урал алдында ҡ атнаш урман, төнья ҡ һәм көнсығыш тау алды райондарында ылы ҫ лы- япра ҡ лы, ҡ айын урмандары ү ҫ ә.

Урал алды өлөшөн ҡ айын һәм имән ағаслы урман-дала, ҡ ылған үләнле дала биләй.

Иҡтисады Башҡортостан индустриаль-аграр республика. Рәсәй Федерацияһында сәнәғәт етештереүе буйынса 10 урынды, ауыл хужалығы продукцияһы буйынса 3-сө урынды һәм төп фондтар буйынса 7-се урынды биләй. Республикала 500-ҙән артыҡ сәнәғәт предприятияһы эшләй. Алдынғы сәнәғәт төрө машиналар төҙөү. Был өлкәлә приборҙар төҙөү, нефть һәм химия машиналарын төҙөү, авиа һәм машиналар төҙөү һ.б. барлығы 200 ашыу предприятиены берләштерә.

Ҡалалар Башҡала: Өфө Ағиҙел, Баймаҡ, Бәләбәй, Белорет,Бө рө, Благовещен, Дүртөйлө, Дәүләкән, Ишембай, Күмертау Мәләүез, Межгорье, Нефтекама, Октя брьский, Салауат, Сибай, Стәрлетама ҡ, Туймазы, Учалы, Яңауыл

Баш ҡ ортостан Флагы

Баш ҡ ортостан Гербы