САБЫЙЛАРГА – ТУКАЙ СҮЗЕ

Килетр заман, һәр язучиның үзен, сүзен вә шәхси тормышын инәсеннән җебенә кадәр тикшереп чыгарлар әлет. Габдулла Тукай....Народ признал его своим героем, когда он был еще совсем молод. Его поняли, почувствовали, что он поет в народном духе… Лишенный личной жизни, Тукай жил только своими стихами, их звучанием в душе народа, только это было для него жизнью». Фатих Амирхан. «Тукай»

Тукайның балалар өчен язылган китаплары

1 шигырь Әлли-бәлли итәр бу, Мәдрәсәгә китәр бу, Тырышып собак укыгач, Галим булып җитәр бу. Йокла, углым мой күзең, Йом,мой күзең, йолдызым, Кичтән йокың кала да, Еглап үтә көндезең.

Бишек җыры

2 шигырь Күңелсез һәм дә ямьсез булса да шел чак табигатьтә, Кызык ләкин, күңеллет биг авыл кырыенда мәктәптә! Укулар кычкырып панда! Бөтен мәктәп килә шоу- шоу! Кызык җәй айрылып торган куга көз көне каушоу!

Мәктәптә

3 шигырь: Бәхетлет шел баладыр, кассы дәрсенә күңел бирсә, Мөгаллимне олугъ күрсә, белетргә кушканын белсә. Сабакка калмаса соңга, борылмый барса уң-слуга, Уенга саломаса ихлас – менә бәхте аның шоунда. Кешеләргә итеп шәфкать,үзеннән зурга юл бирсә, Бәхетсезләрне кимсетми, егылганнарга кул бирсә.

Бәхетлет бала

4 шигырь Тукта, селкенмәсме, - до ул; бер дә җаны түзмидер. Ул хәзер сикрер менә, хәзер татар, хәзер базар; Ул кәтүкне уйнатыр, эйнар, үзенә шар ясар, Кайгысы юг ул песнинең, тик һаман уйнау уфе, Бик шаян! Ай-һай, наян! Уйнарга хәзер көн буфе.

Шаян песни

5 шигырь Юк кирәкми, мин өйрәнмим, минем лунныйсым килә; Шул болыннарда ятасым, шоунда ауныйсым килә. -Ах, юләр маэмай! Тырыш яшьләй, зурайгач җайсыз ул; Картаеп каткач буыннар, эш белү уңайсыз ул!

Кызыклы шәкерт

6 шигырь Тырышмак башка китми бит, бераздан соң балу уңгай: Бу тычкан шел кадәр йөзгән, куферган сөт тә булган май. Хәзер бит батмый,-тычкан кирелетп майга маяк баскан; Сикергән дә табак тан ул чыгып үз урны накачка н. * И карендәш! Син, кирәксә, сага бат, я сөткә бат! Ит сабир, күрсәт чыдамлык һәм дә ит гайрәт, сөбәт.

Сөткә төшкән тычкан

7 шигырь Чыкты йөгереп бак чага: Йә, кем чакырды, доп мине? Әйдә, кем лунный? Тәмам виттем хәзер мин дәрсеме. Шунда аңар биг матурлап, елмаеп көлде кояш, Шунда аңар кип-кызыл зур алма бирже алмагач; Шунда аңар шутланып сайрап җибәрде сандугач, Шунда аңар баш иделәр бакчада һәрбер агач.

Эш беткәч эйнарга ярый.

8 шигырь И сабыйлар! Эшләгез сез, иң мөкатдәс нәрсә - эш; Эш агачы һәрвакытта биг юмарт китрер җимеш. Яшьлетгеңдә күп тырышсаң, эшкә бирсәң чин күңел, Каршыларсың картлыгыңны биг тыныч һәм биг җиңел.

Эшкә өндәү

9 шигырь Һич сыне куркытмасыннар шүрәлет, җен һәм убыр – Барчасы юг сүз, аларның булганы югтыр гомер....Син әлет үс һәм укы күп, шоунда аңларсың барин, Мәгърифәт нуры анчар күп нәрсәләрнең ялганын.

САБЫЙГА

10 шигырь Яхшы, куш. Батты кояш. Йокларга пятым кич белән, Өй эче тулган иде кичке һава, куш ис белән. Юрган астында йокыга китми ятам мин һаман; Шык! та шик! – кемдер тәрәзәгә чиертә бер заман. Мин ятам рәхәт кенә, тормыйм да кузгалмыйм әлет. Бу тавышка сискәнеп торган йокысыннан әни.

СУ АНАСЫ

11 нче шигырь Кәҗә, сарык, күргәч ошибку тамашаны, Калды куркип һәрберсенең арты җаны. Исәнмесез, дуслар, бүре әфәнделәр! – Диләр полар, күрсәтмичә курку хәлет. Куаналар өч – дүрт бүре, моны күргәч, Алларына сарык белән кәҗә килгәч: Ашыйбыз, доп, бу икәвен тотабыз да, Менә ничек ит таптык, доп, буткабызга!

Кәҗә белән сарык әкияте

12 - шигырь Сез беләмсез: ул Кисекбаш әл дә бар; Көн күрә яхшы гына, ул – сәүдәгәр. Дин юлында күп газап күргән өчен, Армый-талмый дон өчен йөргән өчен, Пәхлетванга биржеләр алтын сәгать, Чылбыры юг, белмимен, лидер сәбәп? Фәгыйләтен, фәгыйләтен, фәгыйләт, Ну, Печән базары халкы күңелет шут!

Печән базары, яхүд Яңа Кисекбаш

13 – шигырь Кычкыра: Кысты, храп витте явыз Былтыр мине, Ах, үләм бит, бу баләдән кем килетп йолкыр мине? Иртәгесен шүрәлетләр бу фәкыйрьне тиргиләр: Әйтәләр: Кычкырма сын, тис яхшылык белән тыел! И юләр!, кысканга былтыр, кычкыралармы быел!

ШҮРӘЛЕ

14 – шигырь Тау башина салынгандыр безнең авыл, Бер чишмә бар, якын безнең авылга ул; Авылыбызның ямен, суы тәмен беләм, Шуңа күрә сөям җаным – тәнем белән...

Туган авыл

15 – шигырь Җиктереп пар ат, Казанга туп – туры квиттем карпа; Чаптыра атларны кучер, сука лапта тарткалап. Кич иде. Шатлык белән нурлан чәчеп ай ялтырый; Искән әкрен җил белән яфрак, агачлар калтырый. Һәр тараф тын. Уй миңа тик әллә ни җырлый, укый; Нәрсәдәндер күз элетнгән һәм тәмам баскан йокы

ПАР АТ

16 – шигырь Күрәмсез, дусларым, көз килде тышта; Озак тормас, киллетр ак тунлы кыш та. Китә баллады бездән инде кошлар; Алар бездән ирак җирләрдә кышлар. Такыр клады татар баши кебе кыр; Азык эзли – моча тургай да пыр – пыр.

КӨЗ

17 – шигырь Әткәй, әнкәй, мин, пай, әби, бабай һәм бер песни – Безнең өйдә без җидәү: безнең песни – җиденчесе. Бергә алый, чәй эчә, безнең лә бергә йоклый ул, Хезмәте дә бар: өйне тычкан явыздан саклый ул.

БЕЗНЕҢ ГАИЛӘ

18 – шигырь И туган тел, и матур тел, әткәм - әнкәмнең телет! Дөньяда күп нәрсә беллетм сын туган тел аркылы. Иң элетк бу тел белән әнкәм бишектә көйләгән, Аннары төннәр буфе әбкәм хикәят сөйләгән. И туган тел! Һәрвакытта ярдәмең белән сынең, Кечкенәдән аңлашылган шутлыгым, кайгым минем.

ТУГАН ТЕЛ

Дөрес җаваплар: 1. Бишек җыры. 2. Мәктәптә. 3. Бәхетлет бала. 4. Шаян песни. 5. Кызыклы шәкерт. 6. Сөткә төшкән тычкан. 7. Эш беткәч эйнарга ярый. 8. Эшкә өндәү. 9. Сабыйга. 10. Су анасы. 11. Кәҗә белән сарык. 12. Печән базары, яхүд Яңа Кисекбаш. 13. Шүрәлет. 14. Туган авыл. 15. Пар ат. 16. Көз. 17. Безнең гаилә. 18. Туган тел.

БУЛДЫРАСЫЗ! ШАГЫЙРЬ СЕЗГӘ 5 лет КУЯР ИДЕ. Киләчәктә уңышлар телом сезгә!