Дарынды о қ ушы- ұ лт болаша ғ ы. Дарынды о қ ушы- ұ лт болаша ғ ы. Дарынды балаларды айқындау және дамытудағы ғылыми- әдістемелік қызметті ұйымдастыру жолдары.

Б ұ ла қ к ө рсе ң, к ө зін аш... Әрбір мемлекеттің болашағы мектебінде шыңдалады.Адам ұрпағымен мың жасайды демекші, болашағы бар ел ғана тарих бетінде ұлт болып жазылмақ! Сонау ХІХ ғасырда ағартушылық- демократтық бағыттың негізін салған Шоқан,Ыбырай,Абайлардың, ұлттың ұстазы болған Ахметтің,жалыны мен жігері жанған Міржақып пен Мағжандардың ұлы мұратын жүзеге асыруға атсалысып жүрген СІЗДЕРГЕ, құрметті әріптестер, дарынды баланы ашуда, тәрбиелеуде Сәттілік тілейміз!

Қ ашан бала ғ ылым-білімді махаббатпен к ө ксерлік болса, сонда ғ ана оны ң аты Адам болады. Абай. Қ ашан бала ғ ылым-білімді махаббатпен к ө ксерлік болса, сонда ғ ана оны ң аты Адам болады. Абай.... Бізге керегі шын дарындар. Нарық қол- аяғымызды қалай қыспасын, мемлекет өзінің талантты ұлдары мен қыздарын,нағыз әдебиет пен өнерін жасайтын тарланбоз жүйріктерін қолдауға, қорғауға міндетті. Н.Ә.Назарбаев.... Бізге керегі шын дарындар. Нарық қол- аяғымызды қалай қыспасын, мемлекет өзінің талантты ұлдары мен қыздарын,нағыз әдебиет пен өнерін жасайтын тарланбоз жүйріктерін қолдауға, қорғауға міндетті. Н.Ә.Назарбаев. Көп білген кісі кемеңгер кісі емес,білгені елге пайда келтірген кісі-кемеңгер. Эсхил. Көп білген кісі кемеңгер кісі емес,білгені елге пайда келтірген кісі-кемеңгер. Эсхил. Неге біз алға үнемі ұмтыламыз? Өйткені өмірдің мәні-жаңалық ашу ғой... Л.Н.Толстой Неге біз алға үнемі ұмтыламыз? Өйткені өмірдің мәні-жаңалық ашу ғой... Л.Н.Толстой

Дарындылы ққ а байланысты к ө кейкесті сан қ илы с ұ ра қ тар: Дарындылық, данышпандық, қабілеттілік дегеніміз не? Дарындылық, данышпандық, қабілеттілік дегеніміз не? Дарындылықтың пайда болу негізінде қандай себеп жатыр: тұқымқуалаушылық па, әлде тәрбие ме? Дарындылықтың пайда болу негізінде қандай себеп жатыр: тұқымқуалаушылық па, әлде тәрбие ме? Оқушы дарындылығын, оның әлеуетті қабілетін қалай анықтауға болады? Оқушы дарындылығын, оның әлеуетті қабілетін қалай анықтауға болады? Дарындылықты анықтайтын психодиагностикалық әдістемелердің қайсысы нәтижелірек? Дарындылықты анықтайтын психодиагностикалық әдістемелердің қайсысы нәтижелірек? Неліктен кейбір адамдардың (Паскаль, Моцарт, Гете,Гаус, Архимед т.б.) қабілеті ерте жасында байқалады, ал тағы басқа біреулердікі ( Ньютон, Гегель, Дарвин, Менделеев, Декарт т.б.) ересек жаста пайда болады? Неліктен кейбір адамдардың (Паскаль, Моцарт, Гете,Гаус, Архимед т.б.) қабілеті ерте жасында байқалады, ал тағы басқа біреулердікі ( Ньютон, Гегель, Дарвин, Менделеев, Декарт т.б.) ересек жаста пайда болады?

Дарынды о қ ушыны-дарынды ұ стаз ғ ана дайындай алады. Оқушы дарындылығының дамуы, қабілетінің ашылуы-ұстаздың және мектеп басшыларының тұлғалық қасиеттеріне, кәсіби біліктілігіне тікелей байланысты... Оқушы дарындылығының дамуы, қабілетінің ашылуы-ұстаздың және мектеп басшыларының тұлғалық қасиеттеріне, кәсіби біліктілігіне тікелей байланысты Көптеген табиғи талант дарынсыз ұстаздардың кесірінен жойылып кетеді.Олар дарынның табиғи құбылысына терең бойлай алмай,тұлпарды есекке айналдырып құртып тынады. Плутарх.... Көптеген табиғи талант дарынсыз ұстаздардың кесірінен жойылып кетеді.Олар дарынның табиғи құбылысына терең бойлай алмай,тұлпарды есекке айналдырып құртып тынады. Плутарх.

Дарынды о қ ушымен ж ұ мысты ң негізгі ма қ саты: олардың шығармашылық жұмыста өзінің қабілетін іске асыруға дайындығын қалыптастыру. олардың шығармашылық жұмыста өзінің қабілетін іске асыруға дайындығын қалыптастыру. Ал мақсатқа жету-оқу бағдарламасын тереңдетіп оқыту және оқушының танымдық белсенділігін дамыту арқылы жүзеге асырылады. Ал мақсатқа жету-оқу бағдарламасын тереңдетіп оқыту және оқушының танымдық белсенділігін дамыту арқылы жүзеге асырылады.

Арнайы дайынды қ тан ө тпеген м ұғ алімдер дарынды о қ ушымен ж ұ мыс ж ү ргізгенде т ө мендегі қ иынды қ тырды кездестіреді: Көптеген жағдайда ұстаздар дарынды оқушыға немқұрайды қарайды және олардың ішкі жан дүниесіне үңіле алмайды; Көптеген жағдайда ұстаздар дарынды оқушыға немқұрайды қарайды және олардың ішкі жан дүниесіне үңіле алмайды; Диагностикалық әдістерді білмегендіктен, дарынды оқушыны анықтауда төмен нәтижелер көрсетеді; Диагностикалық әдістерді білмегендіктен, дарынды оқушыны анықтауда төмен нәтижелер көрсетеді; Дарынды оқушымен жекелей, арнайы жұмыс жргізілмейді; Дарынды оқушымен жекелей, арнайы жұмыс жргізілмейді; Дарынды оқушыларға тапсырма дайындағанда олардың қиындығына, сапасына емес, көптігіне көңіл бөлінеді; Дарынды оқушыларға тапсырма дайындағанда олардың қиындығына, сапасына емес, көптігіне көңіл бөлінеді; Дарынды оқу оқу жағынан емес,тәрбие жағынан да мұғалімге қиындық туғызады; Дарынды оқу оқу жағынан емес,тәрбие жағынан да мұғалімге қиындық туғызады; Дарынды оқушымен жұмыс жүргізуде ғылыми-зерттеу жұмыстарының қажеттілік деңгейі. Дарынды оқушымен жұмыс жүргізуде ғылыми-зерттеу жұмыстарының қажеттілік деңгейі.

О қ у мекемесінде мектеп басшылар тарапынан дарындылы қ ты дамытуда ғ ылыми- ә дістемелік қ олдау к ө рсетіліп отыр ғ ан, ө зіндік дайынды ғ ы бар ұ стаз т ө мендегі қ асиеттерімен дараланады: Дарындылықты анықтау, дамыту мәселесіне ерекше көңіл бөледі, сол бағытта талмай жұмыс істейді; Дарындылықты анықтау, дамыту мәселесіне ерекше көңіл бөледі, сол бағытта талмай жұмыс істейді; Қосымша бағдарламалар жасай алады, оқушы шығармашылығын дамытуда, өздігімен жұмыс істеулеріне қажетті кеңестер бере алады; Қосымша бағдарламалар жасай алады, оқушы шығармашылығын дамытуда, өздігімен жұмыс істеулеріне қажетті кеңестер бере алады; Жұмысқа қажетті ақпарат және түрлі әдіс-тәсілдерді үнемі тауып, тиімді пайдалана алады; Жұмысқа қажетті ақпарат және түрлі әдіс-тәсілдерді үнемі тауып, тиімді пайдалана алады; Педагогикалық үрдісті диагностикалау жұмысын жүргізе алады, одан қорытынды шығарып отырады; Педагогикалық үрдісті диагностикалау жұмысын жүргізе алады, одан қорытынды шығарып отырады; Мұндай мұғалімнің жұмысы үнемі нәтиже беріп отырады! Мұндай мұғалімнің жұмысы үнемі нәтиже беріп отырады!

М ұғ алімні ң ба ғ ыт-ба ғ дарына қ ойылатын талаптар : Дарынды оқушымен жұмыстың әлеуметтік қажеттілігін сезінуі; Дарынды оқушымен жұмыстың әлеуметтік қажеттілігін сезінуі; Оқушымен қарым-қатынастың болуы; Оқушымен қарым-қатынастың болуы; Нәтижелі әдіс-тәсілдерді талмай іздеп, пайдалану; Нәтижелі әдіс-тәсілдерді талмай іздеп, пайдалану; Дарынды оқушының ата-анасымен тығыз байланыста болуы. Дарынды оқушының ата-анасымен тығыз байланыста болуы.

М ұғ алімні ң біліміне қ ойылатын талаптар : Пәнін мемлекеттік стандарт деңгейінен жоғары деңгейде білуі; Пәнін мемлекеттік стандарт деңгейінен жоғары деңгейде білуі; Қызмет нысанын, педагогикалық үрдісті білуі; Қызмет нысанын, педагогикалық үрдісті білуі; Жеке тұлға теориясын, оны қалыптастырудың әдіс- тәсілдерін білуі; Жеке тұлға теориясын, оны қалыптастырудың әдіс- тәсілдерін білуі; Заман талабына сай жаңа технологияларды білуі; Заман талабына сай жаңа технологияларды білуі; Дарынды оқушының оқуда ғана емес, басқа да көрсеткіштеріне көңіл бөлуі; Дарынды оқушының оқуда ғана емес, басқа да көрсеткіштеріне көңіл бөлуі; Шығрамашылық тапсырмалар дайындай білуі т.б. Шығрамашылық тапсырмалар дайындай білуі т.б.

Дарынды о қ ушы-б ұ л жа қ сы о қ итын о қ ушы ма? Бұл пікірді белгілі ағылшын психологі П.Торранс зерттеп,шындығында бұл пікірдің ұстаздар қауымы арасында жиі кездесетінін дәлелдеді.Дегенмен, П.Торранстың пайымдауы бойынша мұғалімге көп қисынсыз сұрақ қоятын,көбіне, түсінбеушілік туғызатын, қияли, әр нәрсеге өз көзқарасы бар, яғни дәл осы қасиеттер оқушының шығармашылық дарындылығын көрсететінін айқындаған. Сондықтан осы қағиданы естен шағармаған жөн. Бұл пікірді белгілі ағылшын психологі П.Торранс зерттеп,шындығында бұл пікірдің ұстаздар қауымы арасында жиі кездесетінін дәлелдеді.Дегенмен, П.Торранстың пайымдауы бойынша мұғалімге көп қисынсыз сұрақ қоятын,көбіне, түсінбеушілік туғызатын, қияли, әр нәрсеге өз көзқарасы бар, яғни дәл осы қасиеттер оқушының шығармашылық дарындылығын көрсететінін айқындаған. Сондықтан осы қағиданы естен шағармаған жөн.

М ұғ алімні ң іскерлігіне қ ойылатын талаптар: Дарынды анықтау әдістерімен жұмыс жасай алуы; Дарынды анықтау әдістерімен жұмыс жасай алуы; Дарынды оқушыны ( жекелей және топпен) оқытуға арналған тереңдетілген бағдарлама құрастырып, тұрақты жұмыс жүргізе алуы; Дарынды оқушыны ( жекелей және топпен) оқытуға арналған тереңдетілген бағдарлама құрастырып, тұрақты жұмыс жүргізе алуы; Дарынды оқушыны зерттеуге психодиагностикалық күнделік жүргізуі; Дарынды оқушыны зерттеуге психодиагностикалық күнделік жүргізуі; Оқытудың инновациялық технологияларын, дифференциалды әдісін қолдана білуі; Оқытудың инновациялық технологияларын, дифференциалды әдісін қолдана білуі; Оқушылармен қарым-қатынасты психологиялық тұрғыда сауатты орната білуі; Оқушылармен қарым-қатынасты психологиялық тұрғыда сауатты орната білуі; Дарынды оқушыны оқытудың нәтижесін нақты бағалай білуі; Дарынды оқушыны оқытудың нәтижесін нақты бағалай білуі; Дарынды оқушының ғылыми-ізденіс жұмыстарына жетекшілік жасай білуі; Дарынды оқушының ғылыми-ізденіс жұмыстарына жетекшілік жасай білуі; Дарынды оқушыны олимпиадалар мен сайыстарға дайындауда жетістікке жете алатында деңгейде дайындай алуы; Дарынды оқушыны олимпиадалар мен сайыстарға дайындауда жетістікке жете алатында деңгейде дайындай алуы; Дарынды оқушының ата-анасына педагогикалық психологиялық көмек көрсете білуі. Дарынды оқушының ата-анасына педагогикалық психологиялық көмек көрсете білуі.

Ғ ылыми-зерттеу ж ұ мысына баулу жолдары:...Адам баласынан адам баласы ақыл, ғылым, ар, мінез деген нәрселерден озады Абай....Адам баласынан адам баласы ақыл, ғылым, ар, мінез деген нәрселерден озады Абай. Ғылыми зерттеудің тақырыбын таңдап алу; ( «яғни проблемыны қалай табуға болады? қағидасы). Ғылыми зерттеудің тақырыбын таңдап алу; ( «яғни проблемыны қалай табуға болады? қағидасы). Оқып үйренбесең,өнерге де, даналыққа да қолың жетпейді Демократ. Оқып үйренбесең,өнерге де, даналыққа да қолың жетпейді Демократ. Табысқа жету, проблеманы шеше білу. (Әр жетістік –мәресіне жеткен проблема).

Ө зі ң ойлан, ө зі ң ізден, ө зі ң шеш... Адамдықтың басты қасиеті өнер білімге ұмтылу Абай. Адамдықтың басты қасиеті өнер білімге ұмтылу Абай. Дарынды оқушының өзін-өзі тануы; Дарынды оқушының өзін-өзі тануы; Салыстыру, іздену, дәлеледеу,табу; Салыстыру, іздену, дәлеледеу,табу; Дәлелдеудің маңызы; Дәлелдеудің маңызы; Әлемдегі қызықты оқиғалар; Әлемдегі қызықты оқиғалар; Ғалымдар әлеміне саяхат. Ғалымдар әлеміне саяхат.

Ғ ылыми жобаны ң моделі: Жоба құрылымы: Жоба құрылымы: Тақырыптың өзектілігі; Тақырыптың өзектілігі; Мақсаты, міндеті; Мақсаты, міндеті; Болжамы; Болжамы; Зерттеу кезеңдері; Зерттеу кезеңдері; Эксперимент әдістемесі;Зерттеу жаңалығы; Эксперимент әдістемесі;Зерттеу жаңалығы; Қорытынды. Қорытынды.

Естимін- ұ мытпаймын, К ө ремін -еске са қ таймын, Істеймін-т ү сінемін Қ ытай даналы ғ ынан Назарларыңызға рахмет! Назарларыңызға рахмет!

Дарынды балалармен ж ұ мыс ж ү ргізуді ұ йымдастыруды ң критерийлері Нормативті-құқықтық құжаттар; Нормативті-құқықтық құжаттар; Ғылыми-әдістемелік қызмет түрлері (ауысымды мектептердегі жұмыс жоспары, диагностикалық әдістемелер, инновациялық технология, олимпиада тапсырмалары, ұсыныстар); Ғылыми-әдістемелік қызмет түрлері (ауысымды мектептердегі жұмыс жоспары, диагностикалық әдістемелер, инновациялық технология, олимпиада тапсырмалары, ұсыныстар); Ақпараттық қызмет; Ақпараттық қызмет; Мектеп басшыларының, мұғалімдердің жұмыс жүргізуге дайындығы; Мектеп басшыларының, мұғалімдердің жұмыс жүргізуге дайындығы; Білім мекемелерінің өсуі; (эксперимент түрлері,ауысымдық мектеп,резерв мектебі,банк, т.б.) Білім мекемелерінің өсуі; (эксперимент түрлері,ауысымдық мектеп,резерв мектебі,банк, т.б.)