Ділмағанбетов Бабанияз Зейтенұлы Бейнелеу өнері және сызу пәнінің мұғалімі

Сексеуіл кенті 87 орта мектеп 2009ж

Сызу пәнінде қарапайым нәрселердің сызбасы мен күрделі фигуралардың сызбасын сызуға тура келеді. Сонымен қатар оны түрліше талдау жасалынады. Мысалы: нәрсе қандай геометриялық денелерден тұрады немесе проекциялары, көріністер, нүктенің кеңістіктегі орны әсіресе проекциялар жазықтықтарының ешбіреуіне де перпендикуляр жазықтықтарының ешбіреуіне де перпендикуляр болмайтын жалпы жағдайда орналасқан жазық фигураның кеңістіктегі орындарын сызбада түсіндіру жалпыға қиындау болатыны белгілі. Осыларды түсіндіру мақсатында ақпараттық технология - интерактивтік тақта, слайд арқылы орындау, көрсету тәсілдерін қолданамыз. Әйтседе сызу сабағы ойлау және елестету қабілеті жақсы болуын талап ететін пән. Осыған келгенде кейбір оқушылардың логикалық ойлау қабілетіне байланысты деңгейлік тапсырма беруге тірелеміз. Сондықтан жалпыға бірдей түсінікті болу үшін мен төмендегідей тәсілді ұсынар едім. Ол химия сабағында қолданылатын молекулалық торларды сызба жұмыстарының модельін жасауға қолдану. Мұндағы шарикті нүктеге, байланыс сымын кесіндіге (түзуге) пайдаланып, оқушыларға модель арқылы нүктенің, кесіндінің кеңістіктегі орнын көрсетуге пайдаланар едім. Яғни оқушы модельді ұстау, көру арқылы тез ұғынады, түсінеді деп ойлаймын.

Сабақтың мақсаты: Сызба сабағында химиялық молекулалық торларды, яғни оның шарлары мен байланыс сымдарынан модельдер жасау арқылы түсіндіру тиімділігі

Білімділік Сызба жұмыстарының сауатты орындау және оның моделін тиімді пайдалану

Тәрбиелік Сызу пәніне қызығушылығын арттыру, шығармашылық жұмысқа ынталандыру

Логикалық ойлау қабілетін дамыту Дамытушылық

Слайд, интерактивті тақта Қатырма қағаздан жасалған бүктемелі жазықтықтар Көрнекіліктері Молекулалық тордан жасалған параллелипипед торлары

Понарамалық сабақ Сабақ типі

Жаңа сабақ § 20. Жеке жағдайда орналасқан кесінділер мен жазық фигуралар проекциялары осы тақырыптың 63-суреті параллелепиипедтің үш проекциядан тұратын сызбасы берілген. Оны алдын-ала слайд арқылы интерактивті тақтаға түсіремін. Параллелепипипедтің 12 қыры бар. Олардың төртеуі АД, ВС, МЕ және FN-фронталь проекциялаушы кесінділер, келесі төртеуі AN, BM, CE және DF – горизонталь проекциялаушы кесінділер, қалған төртеуі АВ, СД, ЕF және MN- профиль проекциялаушы кесінділер.

x y 0 D 3 =C 3 A 3 =B 3 A 1 =D 1 B 1 =C 1 F 1 =N 1 M 1 =E 1 E 3 =F 3 C 3 =E 2 D 2 =F 2 M 3 =N 3 A 2 =N 2 B 2 =M 2 y z C 2 =E 2

Т ү сіндіру к ү рделі-а қ. Енді біз т ү сіндіруді ң модельдеу т ә сіліне к ө шейік. Қ олданылатын к ө рнекіліміз. Параллелепипед моделі у Б ү ктемелі ү ш жазы қ ты қ Х z 0 П2у П3 П1

Т ү сіндіру барысы. Б ү ктемелі жазы қ ты қ ты аламын. Онда параллелепипедті ң проекциясы т ү сірілген. Со ғ ан моделімді апартып б ө лек- б ө лек т ү йістіру ар қ ылы т ү сіндіремін. Модельді алып о қ ушылар ғ а проекциялауды кесінділерді қ олмен ұ стап, моделді аудара отырып к ө рсету ар қ ылы т ү сіндеремін. Б ұ ны ң ө зі жалпы ғ а бірдей т ү сінікі болуына ы қ палын тигізері с ө зсіз.

Осы тәсіл арқылы нүктенің немесе кесіндінің кеңістіктегі орнын көрсету арқылы оңай жеткізуге болады. Олардың кеңістіктегі орнын көріп қана емес, ұстап көруге мүмкіншілігі бар Қорытынды

Ұсыныс - пікір

Сызу пәнінде қарапайым нәрселердің сызбасы мен күрделі фигуралардың сызбасын сызуға тура келеді. Сонымен қатар оны түрліше талдау жасалынады. Мысалы: нәрсе қандай геометриялық денелерден тұрады немесе проекциялары, көріністер, нүктенің кеңістіктегі орны әсіресе проекциялар жазықтықтарының ешбіреуіне де перпендикуляр жазықтықтарының ешбіреуіне де перпендикуляр болмайтын жалпы жағдайда орналасқан жазық фигураның кеңістіктегі орындарын сызбада түсіндіру жалпыға қиындау болатыны белгілі. Осыларды түсіндіру мақсатында ақпараттық технология - интерактивтік тақта, слайд арқылы орындау, көрсету тәсілдерін қолданамыз. Әйтседе сызу сабағы ойлау және елестету қабілеті жақсы болуын талап ететін пән. Осыған келгенде кейбір оқушылардың логикалық ойлау қабілетіне байланысты деңгейлік тапсырма беруге тірелеміз. Сондықтан жалпыға бірдей түсінікті болу үшін мен төмендегідей тәсілді ұсынар едім. Ол химия сабағында қолданылатын молекулалық торларды сызба жұмыстарының модельін жасауға қолдану. Мұндағы шарикті нүктеге, байланыс сымын кесіндіге (түзуге) пайдаланып, оқушыларға модель арқылы нүктенің, кесіндінің кеңістіктегі орнын көрсетуге пайдаланар едім. Яғни оқушы модельді ұстау, көру арқылы тез ұғынады, түсінеді деп ойлаймын.

Құрал - жабдықтар П3П3 Қ атырма қ а ғ азды ң жасал ғ ан жазы қ ты қ тар П1П1 П2П2 Химиялы қ тор моделі Иілгіш сымдар

Кітаптағы сызбасын (50сурет) интерактивті тақтаға шығарып қойып берілгенімен түсіндіріп шығамыз. Енді қатырма қағаздан жасалған проекциялар жазықтықтарының екі (П 1, П 2 ) жазықтықтарын хосінен бір-біріне перпендикуляр етіп бүктейміз. Жазықтықтарда алдын-ала сызылған А нүктесінің фронталь және горизонталь прокцияларына А 1, А х және А х, А 2 –ге химиялық тордың бөлшегін түйістіріп, оқушыларға А нүктесінің кеңістіктегі орнын көрсету (төменгі сурет) арқылы монж эпюрінің қайтымды кескін бола алатынын дәлелдейміз.

Х П1П1 z y 0 П2П2 А А1А1 АхАх А2А2 1 - сурет

Х у П1П1 0 А1А1 Z АxАx АyАy АzАz А2А2 2 - сурет

Жоғарыдағы тәсілмен өзара перпендикуляр үш жазықтыққа тік бұрыштап проекциялауда түсіндіруге болады. (2-сурет) Сондай-ақ тік бұрышты координаталар жүйесін қарастырайық. Берілген В (4,3,5) нүктесін иілгіш сымнан масштабын қалауымызша алып абсцисса осінен бастап қалған осьтерге параллель етіп жасаймыз. дайындалған сымға В нүктесінің орнына шарикті кигізіп жазықтықтарғаорналастырып оқушыларға көрсетеміз.

X z 0 y 3 - сурет

Жоғарыдағы немесе басқа да тақырыптарды А4 форматына нүктенің немесе кесіндінің проекцияларын алдын-ала, химиялық тордың бөлшектеріне сәйкестендіріп сызып алып бүктемелі жазықтықтарғажабыстыртырып алған дұрыс. Осы тәсілді пайдалану сызба жұмысын орындау және оның модельін жасау сарамандық жұмыспен ұштасып оқушылардың сызу және орындау қабілетін арттырады деп ойлаймын.

Мадақтамалар д

Қоғамдық жұмыстары

М. Ә уезов атында ғ ы О ң т ү стік Қ аза қ стан мемлекеттік университеті колледжінен Ал ғ ыс хат

О қ ушылармен ж ұ мыс

Бейнелеу ө нері ж ә не сызу саба ғ ында