Жүсіп Хас Хажиб Баласағұни (1020) - ақын, ойшыл, ғалым, мемлекет қайраткері. Ол Орта Азияның белгілі ақыны. Туған жері Жетісу жеріндегі Баласағұн қаласы.

Презентация:



Advertisements
Похожие презентации
Жүсіп Баласағұни. Өмірі туралы мәліметтер аз сақталған. Файласуфи (философия), риезиет (математика), тиббий (медицина), фэлэкиат (астрономия), нужум (астрология),
Advertisements

Жүсіп Баласағұн (Жүсіп Хас Хажиб Баласағұн) 1020 жылы Балсағұн қаласы Қырғызстандағы қазіргі Тоқмоқ қаласында туып, Қашқар қаласында қайтыс болған. Жүсіп.
Ж ү сіп Хас Хажиб Баласа ғұ ни философ, ойшыл, математика, медицина, астрономия, астрология, ө нертану, ә дебиеттану, тіл білімі, та ғ ы бас қ а ғ ылым.
Орындағандар: Қабылжан Айнұр Жүнісов Еділ Асылбек Аслан Ермаханов Нұрберген Мамбетов Сәкен Алматы – 2012 ж.
ИСАЕВА Алия Жардлхановна СҚО.Мамлют ауданы,Краснознаменное орта мектебінің тарих пәнінің мұғалімі. Ғылым мен білімнің дамуы.
Слайдты дайындаған Алматы облысы Междуреченск ауылының Ю.А. Гагарин атындағы 16 орта мектебінің тарих пәні мұғалімі Сулейменов А.Б. Оқулық: 7 сынып Қазақстан.
МЕМЛЕКЕТТІК Р Ә МІЗДЕР Тәуелсіз ел болу дегеніміз - кеудеңді кере дем алып, еңсеңді көтере ұрпақтан- ұрпаққа мұра болып келе жатқан салт- дәстүріңді,
Гимназия сыныптары бар 21 жалпы білім беру орта мектебі ММ-сі Ашық сабақ Әл-Фараби-шығыстың ғұлама ғалымы Ақтау қаласы, 2014 ж Пән мұғалімі: Қалаубаева.
Мариновка қазақ орта мектебі 2015 ж. Заң ғылымында Конституция деп жоғарғы заңдық күшке ие және қоғамдық құрлыс пен мемлекеттік құрылым, мемлекет пен.
Орта ғасырларда қазіргі Қазақстан аумағында көп ғалымдар жұмыс істеді. Мысалы: Әл-Фараби, Жүсіп Баласағұни, Қожа Ахмет Йасауи, М. Хайдар Дулати, К.Жалаири.
1. Тәуке ханның тұсында жасалған заң жинағы? (Жеті жарғы) 2. Қазақ хандығының құрылуы туралы жазған тарихшы ? (Мұхамед Хайдар Дулати ) 3. «Отырар опаты»
Үй тапсырмасын сұрау - Кім жылдам - Сөзжұмбақ Кім жылдам Тұңғыш ғарышкер кім? Ғарыш айлағы қайда орналасқан? Шәкен Айманов қай жылы дүниеге келген? 1991.
79 орта мектебі 5 А сынып Тарих пәнінің мұғалімі Сұлтанбекова Феруза Абдезқызы.
Ежелгі Римде әрбір айдың 1-күні календы деп аталған. Азды-көпті мәдениетке қол жеткен халықтардың бәрінде де күнтізбе болған, өйткені онсыз шаруашылықты.
ХІІ ғ. аяғы мен ХІІІ ғ. басында Монғолия жерінде қият-бөржігін тайпасының билеушісі Есугей баһадурдің баласы Темучин ( ) билік еткен ірі көшпелі.
ҚР Конституциясы 1995 жылы 30 тамыз. Заң ғылымында Конституция деп жоғарғы заңдық күшке ие және қоғамдық құрлыс пен мемлекеттік құрылым, мемлекет пен.
Біздің заманымыздан бұрынғы II ғасыр – біздің заманымыздың V ғасыр аралығы.
Армандастар әні әуенін Әсет Бейсеуов, мәтінін Нұрсұлтан Әлімқұлов жазған ән. Әсет БейсеуовНұрсұлтан Әлімқұлов.
Орындаған: Тобы: Қабылдаған:Ғылым ретінде психология нені сипаттайды? Оның ғылыми ілімдеріне не кіреді? Бұл сұрақтарға жауапты психология ғылымының тарихынан.
Ұ лтты қ тестілеу орталы ғ ы. 3 Ұлттық бірыңғай тестілеу (ҰБТ) - орта білімнен кейінгі немесе жоғары білім беретін білім беру ұйымдарына түсу емтихандарымен.
Транксрипт:

Жүсіп Хас Хажиб Баласағұни (1020) - ақын, ойшыл, ғалым, мемлекет қайраткері. Ол Орта Азияның белгілі ақыны. Туған жері Жетісу жеріндегі Баласағұн қаласы. Бұрын бұл қаланы «Күз Орда» деп атаған.

Өмірі туралы мәліметтер аз сақталған. Файласуфи (философия), риезиет (математика), тиббий (медицина), фэлэкиат (астрономия), нужум (астрология), өнертану, әдебиеттану, тіл білімі, тағы басқа ғылым салаларының дамуына зор үлес қосқан. Жүсіп Баласағұнидің есімі әлемдік әдебиет пен мәдениет тарихында "Құтадғу білік" ("Құтты білік") дастаны арқылы қалды. Жүсіп Баласағұни бұл дастанын хижра есебімен 462 жылы, қазірғі жыл санау бойынша 1070 жылда жазып бітірген. Дастанды "хандардың ханы" - Қарахандар әулеті мемлекетінің ( ) негізін салушы Сатүк Қара Богра ханға ( ) тарту етеді. Сол үшін хан өз жарлығымен Жүсіп Баласағұниға "хас хажиб" - "бас уәзір" немесе "ұлы кеңесші" деген лауазым берген. Дастанның бізге жеткен үш нұсқасы бар. Біріншісі, Герат қаласындағы 1439 жылы көне ұйғыр жазуымен (қазір ол Вена қаласындағы Корольдік кітапханада сақтаулы), екіншісі, 14 ғасырдың 1-жартысында Египетте араб әрпімен (Каирдың Кедивен кітапханасы қорында) көшірілген. Ал Наманған қаласынан табылған үшінші нұсқа 12 ғасырда араб әрпімен қағазға түсірілген. Бұл қолжазба Ташкенттегі Шығыстану институттының қорында сақтаулы тұр. Ғалымдар осы үш көшірме нұсканың әрқайсысына тән өзіндік ерекшеліктерді жинақтай отырып, "Құтты білік" дастанының ғылымының негізделген толық мәтінін жасап шықты

Құтты білік дастаны орта ғасырларда бүкіл түркі әлеміне түсінікті болған Қарахан әулеті мемлекеті түріктерінің тілінде жазылған. Жүсіп Баласағұн «Құтты білікті» жылдары Баласағұн қаласында бастап, он сегіз айдың ішінде Қашқар қаласында аяқтаған. Оны Қ.Каримов өзбек тіліне (1971), Н.Гребнев (1971) пен С.Иванов орыс тіліне (1983), А.Егеубаев қазақ тіліне (1986), бір топ аудармашылар ұйғыр тіліне (Пекин, 1984) тәржіма жасады. Қарахан әулеті билік жүргізген дәуірде ұлан-ғайыр өлкені алып жатқан осы мемлекеттің басқару тәртібін белгілейтін ережелер, сондай-ақ, қоғам мүшелерінің құқықтары мен міндеттерін айқындайтын тиісті заңдар жоқ еді. Міне, елдегі осы олқылықтың орнын толтыру мақсатымен Жүсіп Баласағүниөзінің Құтты білік дастанын жазды. Демек, дастан белгілі бір мағынада елдегі Ата заң (Конституция) қызметін атқарған. Жүсіп Баласағүни дастанда патшалар мен уәзірлердің, хан сарайы қызметкерлері мен елшілердің, әскербасылар мен нөкерлердің, тәуіптер мен аспаздардың, диқандар мен малшылардың, т.б. қоғам мүшелерінің мінез-құлқы, білім дәрежесі, ақыл-парасаты, құқықтары мен міндеттері қандай болу керектігін жеке-жеке баяндап шығады. Ақын мәселені әмірші-патшаның өзінен бастайды.