Аспірант кафедры крыніцазнаўства Белы Андрэй Васільевіч Філіграні кірылічных выданняў канца XVI- XVII ст. (па фондах НББ) Навуковы кіраўнік: кандидат гістарычных навук, дацэнт Груша Аляксандр Іванавіч

1. Бібліяграфічны агляд 2. Методыка атрымання выяў філіграней 3. Класіфікацыя філіграней па сюжэце 4. Устанаўленне заканамернасцей эвалюцыі філіграней на паперы канца XVI-XVII ст. Структура работы

Мэта: Вывучэнне філіграней на паперы і ўстанаўленне заканамернасцей у эвалюцыі філіграней Задачы выяўленне і апісанне фактычна захаваўшыхся крыніц і іх асаблівасцей; выяўленне і апісанне фактычна захаваўшыхся крыніц і іх асаблівасцей; аналіз спосабаў атрымання інфармацыі і основы аб іх дакладнасці; аналіз спосабаў атрымання інфармацыі і основы аб іх дакладнасці; стварэнне калекцыі выяў філіграней для выкарыстання ў крыніцазнаўчых матах; стварэнне калекцыі выяў філіграней для выкарыстання ў крыніцазнаўчых матах; устанаўленне заканамернасцей эвалюцыі філіграней на паперы канца XVI-XVII ст. устанаўленне заканамернасцей эвалюцыі філіграней на паперы канца XVI-XVII ст.

Аб'ект даследавання філіграні на паперы кірылічных выданняў канца XVI-XVII ст. Прадмет даследавання - працэсы быта ваня паперы: крыніцы і способы яе паступлення ў Беларусь і вытворчасць паперы ў Беларусі

вывучэнне філіграней (якія служаць даціруючай прыкметай) выконвае важную ролю ў развіцці крыніцазнаўства; вывучэнне філіграней канца XVI-XVII ст. абумоўлена асаблівым месяцам гэтага перыяду ў айчыннай гісторыі; дакладнадаціруемыя друкаваныя крыніцы XVI-XVII ст. дазваляюць даціраваць рукапісныя крыніцы і актавыя матэрыялы; Актуальнасць

Філігрань - гэта адбітак сеткі ў целым, які складаецца з частых ліній (вержэраў) і рэдкіх (панцюзо), пры гэтым больш устойлівых да дэфармацыі ліній панцюзо (апошнія сапраўды выглядаюць лініямі, хаця складаюцца з перавіванняў дроту). Вадзяны знак - выява знака ў альбоме- дапаможніке без філіграннай сеткі

Выява філіграні з крыніцы (з панцюзо і вержэрамі) і з альбома-даведніка (з панцюзо)

Выява вадзянога знака з альбома- даведника

Выява з программы WMT

Прыклад древа класіфікацыі выявы вадзянога знака ў программе WMT

Магчымасці вымярэння філіграняў у программе WMT

Головко А. А. Свобода совести и взаимоотношения государства с церковью // Весн. Бел. ун–та. Сер.3. Гiсторыя. Фiласофiя. Палiталогiя. Сацыялогiя. Эканомiка. Права. – 1996.– 2. Земляков Л. Государство и церковь сквозь призму закона // Бел. думка.– 1999.– 5 Земляков Л. Государство и религия: новые отношения // Бел. думка. – – 12 Земляков Л.Е. Религиозные процессы в Беларуси. Проблемы государственно-правового регулирования: Научное издание. Мн.: РИВШ БГУ, Филатов С. Б., Фурман Д. Е. Религия и политика в массовом сознании / Социологические исследования.– М.: Изд–во Наука, Спіс альбомаў-даведнікаў з філігранямі

Інфармацыйныя ресурсы па філіграналогіі – сайт International Association of Paper Historians (IPH) – сайт немецким исследователем Gerhard Piccard – сайт Королевской библиотеки в Гааге – сайт исследователя Т. Gravell wzma2. htm – сайт Комиссии по палеографии и кодикологии средневековых рукописей Академии Наук Австрии wzma2.htm

Манаграфіі па філіграналогіі: літаратура Мацюк О. Я. Папiр та фiлiгранi на українських землях (XVI – початок XX ст.).– Київ: Наукова думка, с. Лауцявичюс, Э. Бумага в Литве в XV-XVIII вв. = Popierius Lietuvoje XV-XVIII a. = Paper in Lithuania in XV-XVIII centuries : атлас / Э. Лауцявичюс ; Центральная библиотека Академии Наук Литовской ССР ; Комиссия по истории естествознания и техники при Президиуме Академии Наук Литовской ССР. – Вильнюс : Минтис, , [2] с. Филиграни ХVII века по старопечатным книгам Украины и Литвы : Каталог / Сост. Т.В. Дианова. – Москва : ГИМ, с.