Сәуірдің он екісі Сынып жұмысы Д.Исабеков Ата үміті. Әңгімедегі адамгершілік пен ізгілік мәселелері.

Сабақтың мақсаты: Сабақтың мақсаты: Білімділік-әңгімедегі кейіпкерлер бейнесіне талдау жасау,іс-әрекеттеріне баға беру арқылы оқырманның рухани жан-дүниесін байытудағы көркем шығарманың күш - қуатын таныту; Білімділік-әңгімедегі кейіпкерлер бейнесіне талдау жасау,іс-әрекеттеріне баға беру арқылы оқырманның рухани жан-дүниесін байытудағы көркем шығарманың күш - қуатын таныту; Дамушылық- жазушының портрет жасау шеберлігіне назар аудару,көркем сөз құдіретіне үңілу,кейіпкерлерге мәтіннен мысал келтіре отырып сипаттамалар беру,ой қорыту,пікір айтуға,оны қорғай білуге төселту; Дамушылық- жазушының портрет жасау шеберлігіне назар аудару,көркем сөз құдіретіне үңілу,кейіпкерлерге мәтіннен мысал келтіре отырып сипаттамалар беру,ой қорыту,пікір айтуға,оны қорғай білуге төселту; Тәрбиелік- оқушыларды зұлымдық,жауыздық,қатыгездік,қаскөйлік сияқты жаман қасиеттерден жирендіре отырып ізгілік жолына тәрбиелеу,адамгершілік, имандылық,парасаттылық сияқты қасиеттерді бойға сіңірту; Тәрбиелік- оқушыларды зұлымдық,жауыздық,қатыгездік,қаскөйлік сияқты жаман қасиеттерден жирендіре отырып ізгілік жолына тәрбиелеу,адамгершілік, имандылық,парасаттылық сияқты қасиеттерді бойға сіңірту;

Сабақтың эпиграфы: Сабақтың эпиграфы: «Пайда ойлама,ар ойла.....» «Пайда ойлама,ар ойла.....» (Абай). (Абай).

Қалай ойлайсыздар,үзінді неге «Ата үміті»деп аталған? Ғұмырының көбінен азы қалған,артындағы бес тұяғының төртеуінен соғыста,соңғысынан қарадай айырылған Тоқсанбай қарт неден үміттенеді,атаның үміті неде? Қалай ойлайсыздар,үзінді неге «Ата үміті»деп аталған? Ғұмырының көбінен азы қалған,артындағы бес тұяғының төртеуінен соғыста,соңғысынан қарадай айырылған Тоқсанбай қарт неден үміттенеді,атаның үміті неде?

Шығарманың басты кейіпкерлері аталы-немерелі кейіпкерлерімізбен алғаш қалай,қайда жүздестік? Шығарманың басты кейіпкерлері аталы-немерелі кейіпкерлерімізбен алғаш қалай,қайда жүздестік? Ата мен балаға келіп қосылған бейтаныс адам қандай жан? Ата мен балаға келіп қосылған бейтаныс адам қандай жан? Алғашқы жүздесудегі әсер Алғашқы жүздесудегі әсер

Шығарманың сізді ерекше толғантқан тұсы? Шығарманың сізді ерекше толғантқан тұсы? Шығарманың тақырыбы немесе көтерілген негізгі мәселе қандай? Шығарманың тақырыбы немесе көтерілген негізгі мәселе қандай? Осы әңгіме авторы туралы не білесіңдер? Осы әңгіме авторы туралы не білесіңдер?

Үй жұмысын қорытындылау. Үй жұмысын қорытындылау. Әңгіме ұнады ма? Әңгіме ұнады ма? Несімен ұнады? Несімен ұнады?

Ой қозғау: «Обал мен сауап» а) Обал -ұғым атауы.Дерексіз зат есім.Көзбен көрмейміз, а) Обал -ұғым атауы.Дерексіз зат есім.Көзбен көрмейміз, қолмен ұстамаймыз.Обал сөзінің мағынасын қалай түсінесіңдер?

Трек-сигналдар Трек-сигналдар Неге,кімге қатысты айтылады?Не себепті айтылады? Пайдасынан басқа зияны жоқ,жан біткенге қылдай қиянат келтірмейтін,бейкүнә, жазықсыз аңдар мен құстарға, жануарлар мен жәндіктерге қатысты айтылады.Мысалы: құс,құмырсқа,ара,үйдегі жан жануар т.б. «Ұя бұзған оңбайды». Ұяны,омартаны,илеуді бұзуға болмайды, өйткені олар құстың,араның,құмырсқаның Отаны.Олар сонда өсіп өнеді. Сенің бұзғаның-олардың өміріне балта шапқаның,бастарына қайғы- қасірет әкелгенің,қиянат жасағаның. Үлкендердің «Обалына қалма,тиіспе» деуі сондықтан. Қасиетті,киелі саналатын тағам атауларына қатысты айтылады.Мысалы:сүт,нан т.б. «Сүт - тіршіліктің бастауы,нан-астың үлкені».Олар адамның адал еңбегімен келеді.Сол еңбектің қадірін білу керек.Оны бағалау керек. Адамға қатысты айтылады.Мысалы көрген қорлық,кеткен ақы,төгілген жас,көрген қиянат. Әлімжеттік жасап әлсіз адамды ұрып соғуға,қиянат жасауға,зорлықпен біреудің ақысын бермеуге,күш арқылы біреудің затын тартып,не ұрлап алуға болмайды. Мұндай жағдайда әлсіз жандардың көз жасына қаласың,наласына батасың. «Обал болады»осындай жағжайда айтылады.

ә) сауап сөзінің мағынасын қалай түсінесің? 1.«Дұрыс болды,оған сол керек» деген мағынада жұмсалады. 1.«Дұрыс болды,оған сол керек» деген мағынада жұмсалады. 2. Алғыс,ықылас,қошемет,рахмет ұғымын білдіреді. Мысалы: сауабын алды(алғысын алды,рахметін алды). 2. Алғыс,ықылас,қошемет,рахмет ұғымын білдіреді. Мысалы: сауабын алды(алғысын алды,рахметін алды). Обал және сауап бір-біріне қарама- қарсы,яғни антоним сөздер.

1.Талдау: Композициялық жоспар жасату.

2.Мінездеме Омаш ақкөңіл оспадар оспадар Ергешбай мейірімді зейінді зейінді Тоқсанбай қарт тасжүрек

3.Венн диаграммасы. Тоқсанбай қарт Омаш Тоқсанбай қарт Омаш

4.Ой толғау 4.Ой толғау Абай айтқан «Ыстық қайрат,нұрлы ақыл,жылы жүрек» және Омаш. Абай айтқан «Ыстық қайрат,нұрлы ақыл,жылы жүрек» және Омаш.

5.Мағынаны тану. (топпен жұмыс) КейіпкерлерІс-әрекетіҚандай мінездің адамы

6.Мәтінмен жұмыс. Мәтін бойынша іс-әрекетіӘңгіменің қай бөлімінде,кім? -Келмей жатып-ақ ненің ауыр,ненің жеңіл екенін де біліп алапсың ғой.Ештеңе етпейді,бірер ай қиналсақ қиналармыз,сонан соң екеуміз орған дерменемізді Арысқа апарып жеткізіп,ақшаны уыс-уыс қып ап қайтамыз. -Бұл кісі дермене ұрлап келді ме? -Бұл әтәңәләлеттерге бала не керек десеңші! -Аптауыздың тоқтайтын жеріне барып жатайық.Ертеңгісін бірінші жүргеніне мініп кетерміз.

Сабақты қорытындылау. Сұрақ-жауап. 1.Омаш әңгіме соңында өзін қалай сезінді? (тауып оқу) 2.Обал,сауап,адал,арам тәрізді ұғымды кім қалай түсінеді? 3. Өзің-ақ айтшы ғаламда мынау жеңудің бәрі жеңіс пе? жеңудің бәрі жеңіс пе?

Үй тапсырмасы: «Адамгершілікті мен қалай түсінемін?» тақырыбына шағын шығарма жазыңдар.