«Çырăттăм, ÿкерĕттĕм – чăваш наци культуришĕн ыр ĕç туса хăварăттăм…» Çеçпĕл Мишши ачалăхĕ, шухăш- ĕмĕчĕ, ĕçĕ-хĕлĕ, пултарулăхĕ.

Презентация:



Advertisements
Похожие презентации
Чĕмпĕр чǎваш шкулĕ – культура вучахĕ Красноармейски иккĕмĕш шкулĕн 10 б класĕнче вĕренекен Спиридонова Мальвина хатĕрленĕ Ертÿçи – Михайлова З.П
Advertisements

Çын… Çĕр çинче çынран ăсли, çынран вăйли, çынран хакли мĕн пур-ши? Çĕр çинчи чи аслă хуçа вăл – Çын. Вăл çут тĕнчене килет те пурнăç тăвать. Кашни çын.
Манăн ĕмĕт архитектор артист агроном адвокат автомеханик астроном акушер автослесарь.
2012 çулхи ака уйăхĕ. Паян, 2011 çулхи чÿк уйăхĕн 11 – мĕшĕнче, шкула пуçтарăнтăмăр. Уроксем пуçланчĕç! Каникул кунĕсем иртсе кайрĕç. Халĕ ĕнтĕ çанна.
Артемьев Александр Спиридонович прозăçă, сăвăç, литература критикĕ, тăлмач çулхи авăн уйăхĕн 14- мĕшĕнче Етĕрне уесĕн (халĕ Чăваш Енĕн Элĕк районĕ)
«Чăваш чĕлхи вăл -манăн чун та ĕмĕт, Хĕвел те уйăхăм – тăван чĕлхе». Ухсай Яккăвĕ.
Урок эпиграф\: Урок эпиграф\: «Ват сын – т=ват сын» «Ват сын – т=ват сын» (Ваттисен с=мах\) (Ваттисен с=мах\) Ěç пурнǎçлаканĕ: Павлова Елена, МОУ «Тузисярмусская.
Урок теми: Профессор пулакан.. Тĕллевĕсем: Пётр Алексеевич Тихонов-Ялгир пултарулăхĕпе паллаштарасси, «Профессор пулакан» сăввипе ĕçлесси. Пётр Алексеевич.
Элěк районě Ураскилтри пěтěмěшле пěлÿ паракан вăтам шкул Сорокина Алиса 9 класс Вěрентекенě Терентьева Э.Н.
1. Ырăлăх, ыркăмăллăх, сăпайлăх сăмахсен пĕлтерĕшне тарăнрах ăнланма тăрăшасси. Ырă çын пулас тесен мĕнлерех пулмаллине пăхса тухасси. «Сана усал тума.
Туссем калаçнă чух, тăван чĕлхемĕм, Шур акăш тĕкĕ евĕр эс çемçе. Санпа ман халăх чапĕ те илемĕ Çÿрет çÿлте те çĕр çинче вĕçсе. Юрланă чух сассу хитре.
Вăрнар районĕ, Санарпуçĕнчи пĕтĕмĕшле пĕлÿ паракан вăтам шкул Александров Константин пурнăçланă.
Мěн вǎл çынлǎх? Эпиграф: Этем нумай çěр çинче, çын сахал. Каларǎш.
Министерство образования и молодежной политики Чувашской Республики Постановлением Президиума Верховного Совета Чувашской Республики от 9 апреля 1992 года.
Чÿк уй ăхĕн 30-мĕшĕ Ытлари кун Фонетика хăнăхтарăвĕ Чă-чĕ-че-чÿк уйăхĕн вĕçĕнче; Лă-лĕ-ле-уяв ячĕпеле; Çă-çе-се-чечек çыххи илсе; Ру-рÿ-ре-саламлăр асаннĕре;
Йăрă, вăрăм хÿреллě. Хěлле сăрă, çулла хěрлě сарă. … вăрманта пурăнать. Йăвине хăвăла тăвать. Питě ěçчен хăй. Ку мěнле чěр чун-ши?
Чăваш республики Элēк районě Ураскилтри пěтěмěшле пěлÿ паракан вăтам шкул Краснова Кристина,Ефимова Екатерина 8 класс Вěрентекенě Терентьева Э.Н.
Комсомольски районĕн 70 çулхи юбилейĕ тĕлне хатĕрленĕ «Чечеклен, илемлен, ман юратнă Каçал ен» конкурс презентацийĕ Презентацие хатĕрлекен: Хирти Мăнтăр.
Çын… Çĕр çинче çынран ăсли, çынран вăйли, çынран хакли мĕн пур-ши? Çĕр çинчи чи аслă хуçа вăл – Çын. Вăл çут тĕнчене килет те пурнăç тăвать. Кашни çын.
П.Н.Осипов – чăваш халăхĕн мухтавлă ывăлĕ Эпиграф: Петр Николаевич Осипов нумай енлĕ талантчĕ. Вăл – артист, сĕрме купăсςă, композитор, тухтăр-терапевт…
Транксрипт:

«Çырăттăм, ÿкерĕттĕм – чăваш наци культуришĕн ыр ĕç туса хăварăттăм…» Çеçпĕл Мишши ачалăхĕ, шухăш- ĕмĕчĕ, ĕçĕ-хĕлĕ, пултарулăхĕ

Унăн пурте пул- нă: ăс-тăн, вĕри чĕ- ре, малашлăха çи- рĕп шанни. Вăл – поэзи шан- чăкĕ, Тĕрĕслĕхпе Тасалăх йыхравçи, чăваш чунĕн тĕслĕ- хĕ. С. Репьях, Украина писателĕ

Çеçпĕл Мишши 1899 çулхи ноябрĕн 16-мĕ- шĕнче Канаш районĕн Касаккасси ялĕнче çуралнă. Амăшĕ – Агафия Николаевна, аш- шĕ – Кузьма Федорович. Шăллĕсем – Гурий, Петр, Кирилл тата Илья, йăмăкĕ – Ульяна.

Мишша 9 уйăхра утма пуçланă, çулта- лăк тултарсан ка- лаçма вĕреннĕ. 5-6 çулта вулама- çырма тытăннă. Кĕнеке вулама, ÿкерчĕк тума питĕ юратнă. Тĕрĕ тĕрле- ме те ăста пулнă. Юрă та шăрантарнă, сăвă та çырнă.

Гипнотизер – чĕлхеçĕ-вĕрÿçĕ, ăрăмçă, сыватма- сиплеме пĕлекен çын, куç пăвакан. «Поэт! Вăл хăех ăрăмçă кун-çулĕпе пурăнать. Мишша çынсене чĕлхепе куç пăвĕ. Пурнăç манран урăхла куç пăвакан чутласа кăларĕ».

çулсенче Шăхасанти пуçламăш шкулта вĕреннĕ. Тĕрĕс та илемлĕ вуланă, çыру ĕçĕсене тăрăшса çырнă. Унăн почеркĕ чи пахи пулнă. Вăл вырăсла та, чăвашла та таса калаçнă.

«Пĕр каçхине, мунча кĕрсе тухсан, Миш- ша ытти ачасемпе выртмана каять. Ун- тан вăл хытă шăнса таврăнать, часах ап- траса ÿкет, ури шы- çса каять. Сиплесен те – иртсе каймасть, уксахласа утакан пулса юлать».

«Эх, Мишша, Мишша! Ытла телейсĕр çуралтăн-çке эсĕ, ывăлăм! Ачалăх сăпки ытла та час татăлса анчĕ пулас саншăн…» Агафия Николаевна, Çеçпĕл Мишши амăшĕ. «Пирĕн ачалăх сăпки пулман та…» Çеçпĕл Мишши

Шăхасанти пуçламăш шкултан Мишша Мухтав хучĕпе вĕренсе тухнă. Малалла вĕренме кайма ăна 43 тенкĕ кирлĕ пул- нă. Темле тăрăшсан та Мишшана вĕренме яма укçа тупайман амăшĕ. Вара унăн ирĕксĕрех ĕçе кĕмелле пулнă – 1914 ç.ç. Шăха- санти вулăс кантурĕнче çыруçăра ĕçлет.

1914 çулта Мишша Шăха- санти икĕ класлă шкула вĕ- ренме кĕнĕ. Мишша чухлĕ кĕнеке вулакан ача вĕрене- кенсен хушшинче пулман.Вăл çырнă сочиненисене час-ча- сах пĕтĕм класс умĕнче вула- са панă. Литература вĕреннĕ май Мишша поэзипе интерес- ленме тытăнать, сăвăсем çырма пуçлать. Шкулта алă- па çырса «Çăлтăр» журнал кăларма тытăнаççĕ. Редакто- рĕ – Çеçпĕл. Ку журналта унăн «Скоро» ятлă пĕрремĕш сăвви кун çути курать.

Çеçпĕл Мишши чăваш поэзине пуçласа яракансенчен пĕри, тÿрĕ кăмăллă, вĕри чунлă, кăвар чĕреллĕ çамрăк. Ухсай Яккăвĕ, Чăваш халăх поэчĕ