12 жылдық мектепте оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау
Бағалау --- оқыту сапасының өлшеуіш процесі Баға- өлшеу нәтижесі
12 баллдық бағалау жүйесінің үлгісі Оқу жетістіктері деңгейлерібаллдар МинималдыІ1-3 ЖеткіліктіІІ4-6 КөтеріңкіІІІ7-9 ЖоғарыIV10-12
1-3 сыныптар ---- кіші мектеп оқушыларының оқу жетістіктерін бағасыз бағалау жүйесі; 1-3 сыныптар ---- кіші мектеп оқушыларының оқу жетістіктерін бағасыз бағалау жүйесі; 4-5 сыныптар ---- көпбағдарлы оқытуға жеңіл ауысуды қамтамасыз ету мақсатында кейбір пәндер үшін пайдалану; 4-5 сыныптар ---- көпбағдарлы оқытуға жеңіл ауысуды қамтамасыз ету мақсатында кейбір пәндер үшін пайдалану; 6-12 сыныптар ---- оқу жоспарының инвариантты бөлігі үшін барлық білім саласы бойынша оқушылар дайындығын бағалау сыныптар ---- оқу жоспарының инвариантты бөлігі үшін барлық білім саласы бойынша оқушылар дайындығын бағалау.
І деңгей Егер оқушы білім, білік, дағдыларын қайта жаңғырта отырып амалдарды орындаса, оқушылардың оқу жетістіктері қанағаттанарлық сияқты бағаланады және 1-3 балл аралығында есептеледі: Егер оқушы білім, білік, дағдыларын қайта жаңғырта отырып амалдарды орындаса, оқушылардың оқу жетістіктері қанағаттанарлық сияқты бағаланады және 1-3 балл аралығында есептеледі:
* Объектілерді біледі, ажыратады; жекелеген құбылыстарға, терминдерге, формулаларға, фактілерге сүйенеді; қайталау қызметтерін орындайды (анықтамаларды, ұғымдарды қайталайды, қасиеттерді тізеді); * оқу материалын көмекші тірек құралдары арқылы жалпылаусыз, қорытындылаусыз қайта жаңғыртады; * үлгі бойынша ұқсас оқу тапсырмаларын орындайды; * жекелеген пән және жалпы оқу бойынша интеллектуалдық біліктерді пайдалануда қиындықты сезінеді; *мұғалім көмегімен қателерін жөндей алады (3 маңызды, 5 жеңіл). * Объектілерді біледі, ажыратады; жекелеген құбылыстарға, терминдерге, формулаларға, фактілерге сүйенеді; қайталау қызметтерін орындайды (анықтамаларды, ұғымдарды қайталайды, қасиеттерді тізеді); * оқу материалын көмекші тірек құралдары арқылы жалпылаусыз, қорытындылаусыз қайта жаңғыртады; * үлгі бойынша ұқсас оқу тапсырмаларын орындайды; * жекелеген пән және жалпы оқу бойынша интеллектуалдық біліктерді пайдалануда қиындықты сезінеді; *мұғалім көмегімен қателерін жөндей алады (3 маңызды, 5 жеңіл).
ІІ деңгей Егер оқушы түсінгендігін көрсете алса, яғни білім, білік, дағдыларын пайдаланып амалдарды түрлендірсе, онда оқушының оқу жетістіктері жақсы ретінде бағаланады да, 4-6 балл аралығында есептеледі: Егер оқушы түсінгендігін көрсете алса, яғни білім, білік, дағдыларын пайдаланып амалдарды түрлендірсе, онда оқушының оқу жетістіктері жақсы ретінде бағаланады да, 4-6 балл аралығында есептеледі:
- Мазмұн негізгісін құрылымдай алу, анықтамалар мен ұғымдарға еркін сүйене алу, мәтінді ақпараттарды формулаларға, теңдеулерге, кестелерге, графиктерге, сызбаларға түрлендіре алады; -Оқу материалын саналы, толық (өздігінен, тізбектей, мысал келтіре, жинақтай, қорытындылай) қайта жаңғыртады;
- Фактілер мен құбылыстарды сипаттау негізінде салыстырады, ұқсастық пен ерекшелік себептерін анықтайды, процестер мәнін, зерттейтін теориялар мен заңдылықтардың пайда болуын түсіндіреді; - жалпы алгоритм бойынша типтік тапсырмаларды орындайды; - қандай да бір көмек деңгейінде жеңіл қателерді (3-5) жөндей алады; - мұғалім бақылауымен пәндік және жалпы оқу бойынша арнайы интеллектуалдық біліктілігін пайдалана алады.
ІІІ деңгей Егер оқушы стандартталған жағдайда игерген оқу материалын пайдалануда қабілетін көрсетсе, яғни білім, білік, дағдыларын интеграциялай отырып амалдарды орындаса, онда оқушының оқу жетістіктері өте жақсы ретінде бағаланады да, 7-9 балл аралығында есептеледі: Егер оқушы стандартталған жағдайда игерген оқу материалын пайдалануда қабілетін көрсетсе, яғни білім, білік, дағдыларын интеграциялай отырып амалдарды орындаса, онда оқушының оқу жетістіктері өте жақсы ретінде бағаланады да, 7-9 балл аралығында есептеледі:
- белгілі бір жағдайда оқу материалына сүйене алады, белгілі мағлұматтар мен фактілерді жалпылайды, жіктейді, жүйелейді, сараптайды, қорытындылайды; - оқулықта келтірілген мәліметтер негізінде логикалық, себеп- салдарлы байланыстарды анықтайды, берілген мәліметтер бойынша болжам жасайды;
-өзара байланысты бірнеше тапсырмалардан құралған оқу тапсырмаларын өздігінен орындайды; -пәндер мен жалпы оқу бойынша арнайы интеллектуалдық біліктер мен мұғалімнің мардымсыз көмегімен қызмет тәсілдерін қолданады; - жұмыстағы қателерді (3-тен көп емес) өздігінен жөндей алады.-өзара байланысты бірнеше тапсырмалардан құралған оқу тапсырмаларын өздігінен орындайды; -пәндер мен жалпы оқу бойынша арнайы интеллектуалдық біліктер мен мұғалімнің мардымсыз көмегімен қызмет тәсілдерін қолданады; - жұмыстағы қателерді (3-тен көп емес) өздігінен жөндей алады.
ІV деңгей Игерген оқу материалын стандартталмаған жағдайларда пайдалану қабілетін көрсете алса, яғни білім, білік, дағдыларды мүлдем өзгерте отырып әрекет етсе, оқушының оқу жетістіктері үздік ретінде бағаланады да балл аралығында есептеледі: Игерген оқу материалын стандартталмаған жағдайларда пайдалану қабілетін көрсете алса, яғни білім, білік, дағдыларды мүлдем өзгерте отырып әрекет етсе, оқушының оқу жетістіктері үздік ретінде бағаланады да балл аралығында есептеледі:
-Пән бойынша теориялық және нақты материалды біледі, оны құрылымға бөле алады, білімін шығармашылықпен ауыстырады әртүрлі білім саласы мен қайнар көздерден мысалдар келтіреді, қажетті көрнекі құралдарды, сызбаларды, графиктерді пайдаланады, қорытынды жасайды; - материалға белгілі және белгісіз жағдайларда сүйене алады, бұл кезде оқушы өзі жөндей алатын 1-2 қате жіберуі мүмкін;
-оқу пәндерінің әртүрлі тақырыптары мен бөлімдері мазмұны арасында және пәнаралық байланыстар орнатады; ұқсастық пен айырмашылық себептерін түсіндіреді, фактілер, оқиғалар, процестер арасындағы өзара әсерді, нақты байланыстарды анықтайды; - ғылыми заңдар мен негізгі ойлар негізінде жоғары дәрежеде жалпылай отырып, басты және болмашы материалды бөліп алады; - тәжірибелер бойынша проблеманы шешудің жолдарын табады, жаңа ойлар, жаңа идеялар айтады, нәтижелерді зерттейді, есептер шығаруда, талдауда логиканың жоқтығын, қателерді анықтайды.
Барлық оқушылардың қол жеткізуі тиіс стандартты минимум Білім, білік, дағдыларды меңгеру деңгейлері
1.Білім Нақты деректер мен берілгендерді ажыратады және қайта жаңғыртады (даталар, нысандар, оқиғалар мен құбылыстар туралы әңгіме, сұлбалар, карталар, формулалар, т.б.); Нақты деректер мен берілгендерді ажыратады және қайта жаңғыртады (даталар, нысандар, оқиғалар мен құбылыстар туралы әңгіме, сұлбалар, карталар, формулалар, т.б.); Ұғымдарға анықтама береді; Ұғымдарға анықтама береді; Белгілі формулалардың қолданылуын талап ететін шаблондық мысалдар мен есептерді шешеді, алгоритмдерді қайта жаңғыртады. Белгілі формулалардың қолданылуын талап ететін шаблондық мысалдар мен есептерді шешеді, алгоритмдерді қайта жаңғыртады.
2.Түсіну Дәлелдеу, дәйектеу қисынын қайта жаңғыртады; Дәлелдеу, дәйектеу қисынын қайта жаңғыртады; Формуланың, заңдылықтардың анықталуын қайта жаңғыртады; Формуланың, заңдылықтардың анықталуын қайта жаңғыртады; Құбылыстар мен процестер бағасын және оларды бағалау негіздерін қайта жаңғыртады; Құбылыстар мен процестер бағасын және оларды бағалау негіздерін қайта жаңғыртады; Салыстырмалы, себеп-салдарлы байланыстар талдауын түсініктемесімен қайта жаңғыртады; Салыстырмалы, себеп-салдарлы байланыстар талдауын түсініктемесімен қайта жаңғыртады; Белгілі фактордың жүйе мен процеске әсері мен өзара әсерлесу түсініктерін қайта жаңғыртады; Белгілі фактордың жүйе мен процеске әсері мен өзара әсерлесу түсініктерін қайта жаңғыртады; Теориялық есептерді көркемдейді, мысалдар келтіреді. Теориялық есептерді көркемдейді, мысалдар келтіреді.
3.Қолдану Тапсырылған көзқараспен нысанның жәй- күйін немесе құбылысты түсіндіреді; Тапсырылған көзқараспен нысанның жәй- күйін немесе құбылысты түсіндіреді; Берілген жағдайда құбылысты сипаттайды және көрсетеді; Берілген жағдайда құбылысты сипаттайды және көрсетеді; Нысан немесе құбылыстың категориясын анықтайды, топтастырады; Нысан немесе құбылыстың категориясын анықтайды, топтастырады; Нақты деректерді жинақтайды, дәйектейді; Нақты деректерді жинақтайды, дәйектейді; Шаблондық есептерді шығарады; Шаблондық есептерді шығарады; Танымал деректерді, ұғымдарды, танымал технологияларды, білім салалары технологияларын үйлестіре отырып, деректерді өз бетімен түсіндіреді. Танымал деректерді, ұғымдарды, танымал технологияларды, білім салалары технологияларын үйлестіре отырып, деректерді өз бетімен түсіндіреді.