Давайце разгледзем малюнкі, якія дапамогуць вам вызначіць тэму сённяшняга урока, па пачатковых літарах.

Якая першая лiтара?

ы

Тэма ўрока: ФРАЗЕАЛАГІЗМЫ

ВЕДАЦЬ: Паняцце фразеалагізмы; УМЕЦЬ: Знаходзіць фразеалагізмы ў тэкстах; Вызначаць іх сэнсава-стылістычную і сінтаксічную ролю; Акрэсліваць значэнне адзінак, карыстаючыся фразеалагічным слоўнікам Ужываць фразеалагічныя выразы ў маўленні

ВУСНАЯ РАБОТА Практыкаванне 415, с. 308 Прачытайце. У якіх сказах выдзеленыя выразы маюць прамое значэнне, у якіх -- пераноснае?

ПРАМОЕ ПЕРАНОСНАЕ ЗНАЧЭННЕ ЦІ ЗНАЧЭННЕ ??????????????????????????????? 1. Ён балюча ўдарыўся галавой аб дах кабіны, моцна прыкусіў язык. 2. Ён махнуў рукою, паказваючы наперад. 1. Пасля таго, як зрабілі заўвагу, ён прыкусіў язык, прыціх. 2. Вось і махнуў ён на смутак рукою.

ПРАВІЛА НА СТАРОНЦЫ

Разгледзьце малюнкі. Якія фразеалагізмы можна змясціць пад імі ў якасці подпісаў? Паспрабуйце вызначыць іх значэнне. Ехаць зайцам. Белая варона. Кракадзілавы слёзы. (Жыць) як кот з сабакам. Сесці ў лужыну.

ПРАВЕРЫМ СЯБЕ Белая варона – пра таго, хто рэзка выдзяляецца чым- небудзь сярод іншых. Кракадзілавы слёзы – пра няшчырае, прытворнае шкадаванне, спачуванне

Ехаць зайцам – ехаць безбілетным пасажырам, баючыся, ад страху трэсціся, як заяц. (Жыць) як кот з сабакам – пра людзей, якія пастаянна сварацца. Сесці ў лужыну – пацярпець няўдачу, апынуцца ў смешным становішчы. ПРАВЕРЫМ СЯБЕ

Слоўнікі І. Лепешаў Этымалагічны слоўнік фразеалагізмаў Н. Гаўрош, І. Лепешаў, Ф. Янкоўскі Фразеалагічны слоўнік

Вершы Міхася Пазнякова Што на носе? Мой дзед Антось кляпае косы І кажа мне: касьба на носе. А я гляджу на дзедаў нос – Жартуе, мабыць, дзед Антось. Што гарыць? Ну і Віця! – дзед бурчыць. – Бач на ім усё гарыць... Я гляджу і ледзь не плачу. Ды ніяк агню не ўбачу. Віця ж – брат старэйшы мой – Абалью яго вадой. Востры язык Дзед падняў у хаце крык, вы яшчэ не чулі? Востры, нібы нож, язык у маёй бабулі. Дзед злуе, а я цішком ля яго бядую: Ой, парэжа языком рот сабе бабуля. Знайдзіце ў жартоўных вершах фразеалагізмы і вызначце іх значэнне.

САМАСТОЙНАЯ РАБОТА Практыкаванне 418, с. 311 Размяркуйце з дапамогайФразеалагічнага слоўніка наступныя фразеалагізмы па групах са значэннемзбянтэжыць, заблытаць; вельмі блізка; аднолькавыя; павольна.

ТВОРЧАЯ РАБОТА Разгледзьце малюнкі. Якім фразеалагізмам яны адпавядаюць? Складзіце і запішыце сказы з фразеалагізмамі. Складзіце і запішыце сказы з фразеалагізмамі. Вызначце, якім членам сказа яны зяўляюцца.

АБАГУЛЬНЕННЕ Дапоўніце сказы: Фразеалагізўмы - гэта..., з непадзельным значэннем. Паводле значэння фразеалагізмы часта адпавядаюць.... Фразеалагізмы зяўляюцца... Значэнне фразеалагізма падаецца...

ДАМАШНЯЕ ЗАДАННЕ 5-6 балаў – практыкаванне балаў – з фразеалагічнага слоўніка выпісаць як мага больш фразеалагізмаў са словам галава і даць іх тлумачэнне балаў – напісаць сачыненне-мініяцюру на аснове выбранага вамі фразеалагізма.