ОРТА ЖҮЗ

Орта жүзге найза беріп беріп жауға қой !!!

ОРТА ЖҮЗ Астанасы : ТҮРКІСТАН 1718 – 1822 Тілі : Қазақ тілі Діні : Ислам Халқы : Қазақтар

Орта жүздің ХАНДАРЫ : Қайып хан ( 1716 – 1719) Сәмеке хан ( 1719 – 1734) Абілмәмбет хан ( 1734 – 1771) Абылай хан ( 1771 – 1781) Уәли хан ( 1781 – 1819) Бөкей хан ( 1815 – 1817) Ғұбайдулла хан ( 1819 – 1822) Кененсары хан ( )

Орта жүздің құрамындағы тайпалар және рулар АрғынКерейҚоңыратҚыпшақНайманУақ АтығайБасентейнБегендікЖоғары-шектіҚанжығалыҚаракесекҚараулҚауандықСүйіндікШегендікБолатТарақтыТобықтыТөменшектіШұбыртпалыАбақ-КерейАқсарыБалтыҚұрсарыАлшынАлтыйЖандарЖетімдерҚұйысқансызСаңғылБожбанҚоңыршұнақЖиембетБорайҚарабалықҚарақыпшақКөлдененҚұланқыпшақТорайғырҰзынАқ-найманБағаналыБайжігітБалтарыБураҚаракерейҚартайҚожамбетКөкжарлыҚыржыМатайМұрынСадырТерстамғалыТортылАбрайАжірекМұратШоға Уақтар ешқандай руларға бөлінбеді

Тайпалар туралы тарихи мағлұматтар АРҒЫНДАР : Мекендеген аумақтары:Торғай үстіртінен Шыңғыс тауларына дейін, Балқаш Торғай үстіртіненШыңғыс тауларынаБалқашТорғай үстіртіненШыңғыс тауларынаБалқаш көлініңкөлінің шығысы мен солтүстік-батысы. Ата қонысы Павлодар, Ақмола, Қарағанды, Шығыс көлінің Қазақстан, және Қостанай облыстарында. Ұраны - "Ақжол". Халық ауыз әдебиетінде арғындарды оқымысты болған дейді. НАЙМАНДАР : Көбіне шығыс, оңтүстік шығыс, Алтай тауарлары мен Жоңғар Алатауы мекендеді. Ал наймандар тағы бір жартысы Сырдария жағын мекендеді. Қазан революциясында көпшілігі Зайсан, Атбасар, Семей, Өскемен жерлеріне қоныс аударды. Ұраны – қаптағай. Тарихта найманда ірі, аса күшті және қуаты күшті тайпа болған. ҚЫПШАҚТАР : Көбіне орталық Қазақстанды, Сырдария, Тобылдың төменгі және жоғарғы ағысында мекен етті. Кәзіргі кезде Павлодар, Қостанай жерлерінде мекендейді. Ұраны - ағысында мекен етті. Кәзіргі кезде Павлодар, Қостанай жерлерінде мекендейді. Ұраны - Ойбас. Қыпшақтар дәл сол сияқты Азиядағы ірі тайпа болған. Дәл тарихқа жүгініп айтатын болсақ, қыпшақтар керей және наймандар ешкімге бағынбаған. Моңғол, татар т.б. тайпалармен жау болған.

ҚОҢЫРАТ : Оңтүстік Қазақстан мен Сырдарияның оңтүстік жағалауын мекендеді. Олар Ташкент, Шымкент және орталық Азияда мекен еткен. Тарихта айтылғандай Шыңғысханның шешесі және оның алғашқы әйелі Бөрте осы Қоңырат руынан болған. Сол кезеңдерде моңғолдармен қыз алысуына байланысты қазақ тайпалары моңғолдармен өте жақсы қарым – қатынаста болған. КЕРЕЙЛЕР : Солтүстік Шығыс Қазақстан, Ертіс пен Ешімнің жағалауларында мекен еткен. Алтайдың батысы, Перовскі, Омскі, Қарқаралы, Қостанай, Семей, Зайсан уездерінде мекен еткен. Дәл тарихқа жүгініп айтатын болсақ, қыпшақтар керей және наймандар ешкімге бағынбаған. Моңғол, татар т.б. тайпалармен жау болған. Шыңғысханның әкесі Есугей бахадүрді улап өлтірген татарларға қарсы моңғолдардың жорығында шебер пайдаланып бірнеше рет ауыр соққы жасаған. Орта жүзде тағыда төре, төлеңгіт, қырғыз тектес тайпалар бар. Алайда олар аз болғандықтан тарихта аталмаған.

Орта жүздің мекендеген жерлері

КІШІ ЖҮЗ

Кіші жүзге қалам беріп дауға қой !!!!

Кіші жүз Астанасы : Орынбор ( 1786 – 1824ж ) Тілі : Қазақ тілі Діні : Ислам Халқы : Қазақтар

Кіші жүздің тайпалары және рулары 6 Әлімұлы 12 Атабайұлы 7ру ҚаракесекҚарасақалКетеТөртқараШектіШөмекей адай алаша алтын байбақты берш есентемір жаппас ысық қызыл-қурт масқар таз тана шеркешЖағалбайлыКедерліКерейт Табын Тама ТепеуРамадан

Алты Әлімұлы – Кіші жүздің ішіндегі тайпаның бірі. Ұлттық құрамы тек қазақтардан тұрды. Тарихқа сүйенетін болсақ Алты Әлімұлы аталу себебі атадан 6 бала тарағандықтан атаған. Жананақ, Қарамашақ, Айнық, Ұланақ, Тегінболат, Тайқожа деген ұлдары мәлім. Он екі ата Байұлы – Кіші жүздің ішіндегі тайпаның бірі. Құрамы 12 рудан тұрғандықтан 12 атабайұлы деп атап кеткен. Бірақта соңғы кезде бізге мәлімі 13 ата бар екен. 7 ру – Ол кіші жүздің ішіндегі тайпаның бірі. 7 Атадан құралады. Оны атап өттік. Тарихқа сүйенетін болсақ оқымыстылар осы жеті рудан шыққан. Және 7 рудан шыққан тамалар заңдары өте қатал және айлакер халық болған. Бұған қарамастан Ноғай – қазақтары деген тайпадан бар. Бірақта олар ешқандай ру – руға бөлінбеген.

Кіші жүздің мекендеген жерлері

Кіші жүздің хандары Нұралы-ханНұралы-хан ( ) Нұралы-хан Жармұхамбет-ханЖармұхамбет-хан ( ) Жармұхамбет-хан Ералы-ханЕралы-хан ( ) Ералы-хан Есім-ханЕсім-хан ( ) Есім-хан АйшуақАйшуақ ( ) Айшуақ Жантөре-ханЖантөре-хан ( ) Жантөре-хан Шерғазы-ханШерғазы-хан ( ) Шерғазы-хан