Шымкент қаласы 51 жалпы орта мектеп Торғаутова Хализа Қазақ тілі және әдебиеті пәні мұғалімі
Саба қ ты ң та қ ырыбы: С ө з тіркесі туралы т ү сінік Сабақтың мақсаты: Білімділігі: cөз тіркесі туралы теориялық білімді меңгерту, түрлерін ажырата білуді үйрету, білімдерін тиянақтау, бекіту. Дамытушылық: өз ойларын еркін жеткізе білу дағдысын қалыптастыру, түрлі әдістер арқылы шығармашылық қабілеттерін арттыру, сөздік қорын молайту. Тәрбиелік: халқымыздың салт-дәстүрлерін бағалай білуге, елін сүюге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ Сабақтың түрі: аралас сабақ Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, шығармашылық жұмыс, деңгейлік тапсырмамен жұмыс. Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, шығармашылық жұмыс, деңгейлік тапсырмамен жұмыс. Сабақтың байланысы: әдебиет, халықтық педагогика Сабақтың байланысы: әдебиет, халықтық педагогика Сабақтың көрнекіліктері: мақал-мәтелдер, тақта,бор,деңгейлік тапсырмалар,электронды оқулық Сабақтың көрнекіліктері: мақал-мәтелдер, тақта,бор,деңгейлік тапсырмалар,электронды оқулық Сабақтың өтетін орны: интерактивті тақта Сабақтың өтетін орны: интерактивті тақта
Сабақтың барысы: I.Ұйымдастыру кезеңі: Оқушыларды түгелдеп, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Бүгінгі сабақ барысында сынып оқушылары үш топқа бөлініп жұмыс істейтінін, олардың тапсырмалары үш түрлі болатынын хабарлау. І.Оңай деңгейдегі тапсырма ІІ. Орташа деңгейдегі тапсырма ІІІ. Жоғары деңгейдегі тапсырма
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау 1.Сұрақтар беру Синтаксис қай тілдің сөзі? Синтаксис нені зерттейді? Тілдің ойды білдіретін ең кіші бөлімі не? жаттығу жұмысының орындалу барысын тексеру
ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру Жаңа сабақ мақсатымен оқушыларды таныстыру Сөз тіркесі туралы түсінік беру Мысалы: а) Қаһарлы сөз қамал бұзар Сөздер байланысы 1. Қаһарлы сөз 2. Қамал бұзар ә)Балалар күні бойы көкөніс жинауға көмектесті 1. балалар көмектесті 2. жинауға көмектесті 3. көкөніс жинауға көмектесті 4. күні бойы көмектесті
2.Сөз тіркесінің ережесімен таныстыру Сөйлемде кем дегенде екі толық мағыналы сөздің бірі екіншісіне сабақтаса (бағына) байланысқан сөздер тізбегін сөз тіркесі дейміз. Сөйлемде кем дегенде екі толық мағыналы сөздің бірі екіншісіне сабақтаса (бағына) байланысқан сөздер тізбегін сөз тіркесі дейміз. 3. Сөз тіркесінің айрықша белгілері: 1) сөйлем ішінде танылады; 1) сөйлем ішінде танылады; 2) кем дегенде толық мағыналы екі сөзден тұрады; 2) кем дегенде толық мағыналы екі сөзден тұрады; 3) бірі екіншісіне бағына байланысады; 3) бірі екіншісіне бағына байланысады; 4) белгілі бір синтаксистік қатынасты білдіреді 4) белгілі бір синтаксистік қатынасты білдіреді
4. Сөз тіркесі екі сыңардан тұрады. 1.Бағыныңқы сөз. 2. Басыңқы сөз. Баланың тілі Гүлденген Қазақстан Уәдеге берік
Сөз тіркесінің түрлері 1. Есімді тіркес 2. Етістікті тіркес Басыңқы сыңары зат есім, Басыңқы сыңары сан есім, есімдік, сын есімнен етістіктен болады болады. Болашаққа (неге?) аманат Асықпай сөйледі Алтын (қандай?) сағат Ерте келді Ағасы (кімі?) осы Тез жүрді
ІV.Жаңа сабақты бекіту 1.Сұрақтар беру 1.Сөз тіркесінің неше түрі бар? 2.Сөз тіркесі дегеніміз не? 3.Етістікті, есімді тіркестердің ережесін айтып бер
Де ң гейлік тапсырмалармен ж ұ мыс І.Де ң гей 1. Ү зіндіден с ө з тіркесін тап. Кеш бойы Абай Пушкинді қ айта о қ умен бол ғ ан еді.Б ү гінгі к ү н анда-санда ала ң еткен ол-п ұ л жайлар болса да Абайды ң Пушкинге е ң ал ғ аш қ ы рет таныса жа қ ындасып,туысын тап қ андай боп тол ғ ана бой ұ р ғ ан к ү ніні ң бірі еді.
2.Мына екі ба ғ анда ғ ы с ө здерді ма ғ ынасына с ә йкес келетін с ө здермен байланыстырып,с ө з тіркесін жаса Ба ғ ыны ңқ ыБасы ңқ ы Бестау Д ә птеріарман Ә деміаспан Биік ү шеу Асыл ғ асыр Ашы қ гүлгүл
ІІ.Де ң гейлік тапсырма 1.Мына с ө з тіркестерін қ атынастырып, с ө йлем құ рап жаз. Абай ө ле ң і, К ө кбай а қ ын, қ она қ ты ң бірі, Ә йгерім ә ні, ерте келген, хатты алды 2.Мына с ө здерден с ө з тіркесін жасап,есімді,етістікті с ө з тіркестеріне ажыратып жаз. Отан, ұ лтты қ, к ө гілдір,а қ, қ аза қ, ә дейі, о қ ушы,жаяу,бала,ба ғ алы
ІІІ.Де ң гейлік тапсырма 1.«Абай ә ндері» та қ ырыбында ша ғ ын әң гіме жаз. Әң гімеден с ө з тіркестерін тап. 2.Мына ү лгіде к ө рсетілгендей с ө з таптарын орнына қ ойып, екі-екіден с ө з тіркесін жаса (сын есім) (зат есім) Мысалы : к өң ілді кеш 1.сан есім - зат есім 2.сын есім - зат есім 3. ү стеу - етістік
3. Қорытындылау Мақал-мәтелдер айтқызу (әр түрлі тақырыпта) V. Оқушыларды бағалау VІ. Үйге тапсырма Сөз тіркесін оқу, ереже жаттау 226 – жаттығуды орындау